'Het is slecht gesteld met het kindergebit in Nederland'

Meer dan de helft van de kinderen van 5 jaar heeft meer dan twee gaatjes in zijn of haar mond. Dat is nogal wat, stelt Nynke Blanksma, docent kindertandheelkunde en cariologie aan het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Ook worden veel gaatjes niet behandeld. Het is slecht gesteld met het kindergebit in Nederland. Hoog tijd voor meer bewustwording bij de ouders dus.

Ouders hebben vaak een gaaf gebit
In de jaren zeventig ging de campagne Snoep gezond, eet een appel van start. Met succes: de aandacht voor mondgezondheid vergrootte. Blanksma: De jaren daarna ging het goed, mede door het sterk toegenomen gebruik van fluoridetandpasta, maar waarschijnlijk is daardoor de aandacht verslapt. Gaatjes lijken de wereld uit. Ouders hebben vaak zelf een (bijna) gaaf gebit en denken dat hun kinderen dat dan automatisch ook hebben. Deze houding is volgens haar merkbaar aan verschillende dingen. Zo kregen kinderen vroeger fruit of hartige dingen mee naar school. Nu zijn traktaties vaak weer zoet.

Hou je mond gezond
Blanksma: Het is belangrijk dat ouders hun kinderen al op jonge leeftijd bewust maken van hun gebit.

Twee keer per jaar naar de tandarts en twee keer per dag twee minuten poetsen. Om deze boodschap kracht bij te zetten ging eind vorig jaar de campagne Hou je mond gezond van start ( www.houjemondgezond.nl ). Alle scholen en peuterspeelzalen in Nederland ontvingen een lespakket met tips over goede mondverzorging. Een bezoekje van tandarts of mondhygiënist maakt de les compleet.

Praktische tips
De tips zijn praktisch en laagdrempelig, volgens Blanksma. Eigenlijk weet iedereen dat het belangrijk is om je gebit goed te verzorgen, maar in de praktijk valt er het nodige te verbeteren. Zo laten veel ouders hun peuters al zelf hun tanden poetsen. Prima, vindt Blanksma, maar vergeet niet om dan nog even goed na te poetsen. Eigenlijk moet je blijven napoetsen tot het kind zon tien jaar is. Tot die tijd kunnen kinderen het gewoon nog niet zelf. Die beweging is te fijn voor hun motoriek.

Verstandig eetpatroon
Tandarts Frederik Parrée hecht daarnaast veel waarde aan een verstandig eetpatroon: Geef je kind niet meer dan zeven eet- of drinkmomenten op een dag. Dat betekent dus drie volwaardige hoofdmaaltijden en maximaal vier tussendoortjes, inclusief drankjes en fruit. Daarbij is het beter om in één keer alles op te eten of te drinken, want dan krijgt het gebit in de uren daarna de tijd zich rustig te herstellen van al die zuuraanvallen.

Jonge kinderen
Met de campagne hopen Blanksma en Parrée dat met name ook ouders van heel jonge kinderen worden bereikt. Blanksma: Al op het consultatiebureau zou het belang van een goede mondverzorging moeten worden aangestipt. Die verzorging begint al bij het eerste tandje, legt Parrée uit: Van het eerste tandje tot twee jaar is het belangrijk om elke dag te poetsen met speciale peutertandpasta. Vanaf twee jaar is het belangrijk om per dag een tweede poetsmoment toe te voegen. Vanaf vijf jaar moet er met kinder- of volwassentandpasta met extra fluoride worden gepoetst.

Richtlijnen kinderbehandeling
Ook kunnen tandartsen nog wel een steuntje in de rug gebruiken, merkt Blanksma. Aan het eind van het jaar hopen we met richtlijnen te komen om tandartsen meer houvast te bieden bij het behandelen van kinderen. Kinderen behandelen is toch anders dan volwassenen. Kinderen liggen niet altijd even stil. Je moet er dus wel gevoel voor hebben. Of in elk geval de tijd. Heeft een tandarts dat niet, dan is het volgens Blanksma zaak dat hij/zij kinderen goed doorverwijst. Er zijn in Nederland veel tandartsen met affiniteit voor kinderen.

Basisprincipes
Parrée: Eigenlijk zijn de basisprincipes heel simpel. Je moet rustig zijn, uitleg geven en eerlijk zijn. Niet zeggen dat het geen pijn doet, als dat wel zo is. Dan is het kind meteen het vertrouwen in je kwijt. Doe wat je zegt en zeg wat je doet. Dan ben je al een heel eind.

Curriculum Vitae
Nynke Blanksma (1963, Franekeradeel) studeerde tandheelkunde aan de RUG. Ze is docent kindertandheelkunde en cariologie aan het UMCG/CTM en lid van het adviescollege Preventie Mond- en Tandziekten Ivoren Kruis, Daarnaast werkt ze mee aan de ontwikkeling van de Richtlijn Kindertandheelkunde van de NMT.
Frederik Parrée (1966, Emmeloord) studeerde tandheelkunde aan de RUG. Na zijn studie werkte hij in diverse tandartspraktijken in Friesland en is nu algemeen practicus in Zuidlaren. Hij is verbonden aan de opleiding Tandheelkunde en Mondzorgkunde van het UMCG/CTM als tandarts-docent met als speciaal aandachtsgebied kindertandheelkunde.