Eerste Hulp in de behandelstoel

Niet iedereen ligt graag in de stoel van de tandarts of mondhygiënist. Behalve angst, kunt u andere zaken tegenkomen, waarop u maar beter voorbereid kunt zijn.

Epilepsie
Stelt u zich voor: uw patiënt is plotseling bewusteloos en zijn ogen draaien weg. Hij maakt schokkende, ongecontroleerde bewegingen met armen en benen en kan verkrampen. De patiënt kan schuim op de mond hebben en kwijlen. De ademhaling kan onregelmatig zijn of stoppen, waardoor de persoon in kwestie blauw aanloopt. Het kan ook zijn dat de patiënt urine of ontlasting laat lopen.

Bewegingsruimte
De patiënt heeft mogelijk een epileptische aanval. Hoe reageert u? Belangrijk is om de patiënt zoveel mogelijk bewegingsruimte te geven en ervoor te zorgen dat hij zich niet kan verwonden. Verwijder scherpe of harde voorwerpen uit de directe omgeving. Probeer de bewegingen niet tegen te houden, dat heeft geen zin. De bewegingen zijn erg krachtig, waardoor u zelfs schade zou kunnen veroorzaken.

Maak knellende kleding los en bescherm het hoofd met een dun opgevouwen handdoek, jas of kussen, of zonodig met uw handen. Stop niets tussen zijn tanden (ook geen vingers). U hoeft een tongbeet niet te voorkomen. De aanval kan enkele minuten duren.
Bel 1-1-2. Het kan namelijk zo zijn dat zuurstofgebrek ontstaat.

Koortsstuipen
Het kan zijn dat u een kind op de stoel heeft zitten dat wit wegtrekt en niet meer aanspreekbaar is. De ogen draaien weg en het kind maakt schokkende bewegingen met armen en/of benen of met het gehele lichaam. Het kind heeft mogelijk koortsstuipen. Ook hier moet er voor gezorgd worden dat het kind zich niet kan bezeren. Geef het kind de ruimte en leg eventueel een kussen onder zijn hoofd. Houd de bewegingen niet tegen. Zorg ervoor dat het kind de warmte kwijt kan. Leg geen dekens of warme kleding op het kind, maar leg eventueel een nat washandje op het voorhoofd. Observeer de ademhaling. Bel 1-1-2.

De stuiptrekkingen gaan vaak vanzelf binnen vijf minuten weg. Een koortsstuip wordt vaak gevolgd door een periode van diepe slaap.

Beroerte
Het kan gebeuren dat iemand opeens verward overkomt. Iemand maakt zich slecht verstaanbaar en lijkt plotseling niet te begrijpen was er wordt gezegd. De persoon vindt het moeilijk om woorden te vinden en kan soms zelfs in paniek zijn. Het kan zo zijn dat de persoon moeite heeft om met één of beide ogen goed te zien. Zijn gezicht lijkt scheef en de mondhoek hangt. Hij kan niet tegelijkertijd zijn beide armen omhooghouden: één arm zakt steeds weg of komt nauwelijks omhoog. Hij kan niet goed staan door zwakheid van vooral één kant van zijn lichaam. Mogelijk heeft de persoon last van hoofdpijn, duizeligheid en evenwichtsstoornis.

De persoon heeft mogelijk een beroerte. Belangrijk is dat snel 1-1-2 wordt gebeld. Stoornissen in het bewustzijn zijn altijd een reden om 1-1-2 te bellen. Geef door hoe laat de klachten begonnen. Zorg voor een comfortabele houding en houd er rekening mee dat de patiënt kan omvallen.

FAST-test
Voor de herkenning van een beroerte wordt vaak gebruik gemaakt van de FAST-test (Face, Arm, Speech, Time-test):

Face (gezicht): vraag de patiënt om te lachen of de tanden te laten zien.
Arm (arm): vraag de patiënt om beide armen op te tillen en voor zich uit te strekken met de binnenzijde van de hand naar boven en met de ogen dicht.
Speech (spraak): vraag de patiënt of de omstanders het spreken veranderd is.
Time (tijd): vraag de patiënt of de omstanders hoe laat de klachten zijn begonnen.

Een scheef hangende mond(hoek), een arm die wegzakt en onduidelijk of onbegrijpelijk spreken, kunnen aanwijzingen zijn voor een beroerte.

Meer informatie
Omdat ook in uw tandartsstoel van alles kan gebeuren, is het verstandig om goed voorbereid te zijn. Voor meer informatie over Eerste Hulp, zie www.ehbo.nl.

Bron:
Het Oranje Kruis