Kwaliteitsindicatoren: welke aspecten zijn belangrijk?

Patiënten kunnen straks aan de hand van indicatoren de kwaliteit van mondzorgverleners beoordelen en op een verantwoorde wijze zorg kiezen. Welke aspecten zijn belangrijk voor kwaliteit? Interview met NVM-bestuurslid Dr. Yvonne Buunk-Werkhoven.

Kwaliteitsindicatoren
In juli vorig jaar heeft de Stichting Zichtbare Mondzorg een pilotlijst met 18-kwaliteitsindicatoren ontwikkeld voor tandartsen, mondhygiënisten, orthodontisten en tandprothetici.

De Samenwerkende Mondzorg Koepels (SMK)*, de NMT, de Consumentenbond, de NPCF, de IGZ en Zorgverzekeraars Nederland werken momenteel samen met Regioplan aan de definitieve versie van deze lijst aan de hand van de uitkomsten van de pilot. De patiënt zal straks onder andere aan deze indicatoren kunnen zien over welke kwaliteiten de tandarts- en/of mondhygiënistenpraktijk beschikt. Naar verwachting zal de lijst met kwaliteitsindicatoren rond de zomer definitief zijn.

Interview
dental INFO sprak met NVM-bestuurslid Dr. Yvonne Buunk-Werkhoven over de aspecten van kwaliteit. Bij de NVM is zij verantwoordelijk voor de portefeuille onderwijs, scholing en wetenschap (OS&W) en sinds kort valt ook de portefeuille kwaliteit grotendeels onder haar beheer.

Ervaring patiënt
De ervaring van de patiënt is een belangrijk aspect in de totale lijst met kwaliteitsindicatoren, zegt Yvonne Buunk-Werkhoven. Het is voor de mondzorgverlener van belang hier veel aandacht aan te geven. Als mondzorgverlener moet je je steeds afvragen wat het doel en effect van een behandeling is. Als dit duidelijk is, kun je de juiste voorlichting en afgestemde adviezen geven aan de patiënt.

Fasen
Bij de kwaliteitsindicatoren gaat het om vier fasen:

Screenen
Monitoren
Behandelen
Evalueren

De aspecten die hierbij een rol spelen zijn:

Doen van een nulmeting; uitvoeren (periodiek) mondonderzoek en vaststellen van de mondsituatie, inclusief de medische anamnese
Indiceren en uitvoeren van afgestemde behandelingen
Goede verslaglegging van de vastgestelde mondsituatie en het verloop van de mondgezondheid in het patiëntendossier
Monitoren van het gedrag van de patiënt als het gaat om het schoonhouden van de mond en voeding
Actualiseren van de medische anamnese en klinische metingen zoals bijvoorbeeld de DPSI-scores
Evaluatie van uitgevoerde verrichtingen conform behandelplan/zorgplan; naast technische aspecten, vooral de patiëntervaringen in de evaluatie opnemen

Helikopterview
Het is belangrijk dat een mondzorgverlener een helikopterview ontwikkelt met een goede combinatie tussen het bewustzijn van de kwaliteitsprocessen én de praktijkervaring, zegt Buunk-Werkhoven. Het gaat dus niet alleen om de tandheelkundige behandeling op zich.

Aandacht voor kwaliteit is niet alleen een zaak van werkende mondzorgverleners. Ook de Tandheelkunde- en Mondzorgkunde opleidingen zouden dit vanaf het begin moeten meenemen zodat studenten met een goed ontwikkelde kwaliteitgerichte’ attitude het beroep in gaan.

Preventie is meer dan alleen het wapperen met een folder
Focus op preventie en gedragsverandering zouden volgens haar de pijlers moeten zijn van de opleidingen Mondzorgkunde. Mondhygiënisten worden sinds 2002 opgeleid om primaire cariës te behandelen en dat is goed. Maar de primaire en secundaire preventie blijven de basis. Het gaat erom mensen bewust te maken van het belang van mondgezondheid en hun gedrag. Als mondzorgverlener moet je patiënten motiveren en stimuleren, ze bewust maken van de noodzaak van een gezonde mond als onderdeel van hun gehele gezondheid en verzorging. Preventie is meer dan alleen het wapperen met een folder.

Mét elkaar werken, niet langs elkaar
Goede samenwerking tussen mondzorgverleners is een voorwaarde voor het kunnen leveren van kwaliteit. Met elkaar werken, niet langs elkaar, zegt Buunk-Werkhoven. Tandarts, mondhygiënist, tandprotheticus en patiënt zouden, voor zover mogelijk, een op elkaar afgestemd zorg- en behandelplan moeten opstellen waarin staat aangegeven:

Wat is de zorgvraag?
Wat wil de patiënt?
Wat zijn de (on)mogelijkheden?

Echter, een gemeenschappelijke visie op de mondzorg, een gelijkwaardige professionele houding en goede onderlinge communicatie zijn hierbij van wezenlijk belang. Een goede samenwerking tussen mondzorgverleners begint bij de opleidingen en dit wordt gecontinueerd in het werkveld.

Bij- en nascholing
Het volgen van bij- en nascholing is een ander essentieel aspect voor het leveren van kwaliteit. Met de huidige vrije tarieven is objectieve kwaliteitsinformatie nodig voor de patiënt om uit het aanbod van mondzorgverleners te kunnen kiezen. Een inschrijving in een kwaliteitsregister van de KRM of KRT geeft patiënten deze objectieve informatie.

Ruim 1000 mondhygiënisten zijn geregistreerd in het KRM-kwaliteitsregister. Het KRM timmert hard aan de weg voor meer inschrijvingen. Zo is er een aspirantenregister opgezet voor mondhygiënisten, die nog niet kunnen voldoen aan de gestelde eisen voor inschrijving in het Kwaliteitsregister maar in het jaar voorafgaand aan de inschrijving in het Aspirantenregister wel 1/5 van het totaal aantal benodigde accreditatiepunten hebben behaald. Voor pas afgestudeerde mondhygiënisten is er ook een goede regeling. Als zij zich binnen een half jaar na afstuderen aanmelden, krijgen ze het eerste registratiejaar gratis.

Tuchtrecht mondhygiënisten
De NVM neemt de eerste stappen in de ontwikkeling van een model verenigingstuchtrecht voor mondhygiënisten, geeft Buunk-Werkhoven aan. Onder de oude wetgeving behoorde de tandheelkunde exclusief toe aan de tandarts. De wet BIG bracht hier verandering in en mondhygiënisten zijn nu wettelijk bevoegd om functioneel zelfstandig voorbehouden behandelingen uit te voeren.

Voor mondhygiënisten is er nog geen vorm van tuchtrecht. Daar komt verandering in. Tijdens de Algemene Ledenvergadering van de NVM op 13 april zal nader worden ingegaan op het hoe en waarom van het tuchtrecht. Het model verenigingstuchtrecht zal worden voorgelegd en er zal over gestemd worden.

MondiX®
Op persoonlijke titel werkt Buunk-Werkhoven aan een index voor het vaststellen en evalueren van mondhygiënegedrag van individuen en groepen: de MondiX®. De MondiX® bevat allerlei details van het tandenpoetsen, inclusief het gebruik van interdentale hulpmiddelen en tongpoetsen. In combinatie met een plakmeting en een bloedingsindex kan de MondiX® een goede basis zijn voor het monitoren van de mondverzorging in relatie tot de mondgezondheid, zegt Buunk-Werkhoven.

Dr. Yvonne Buunk-Werkhoven (1967) is werkzaam als NVM-bestuurslid met de portefeuilles Onderwijs, Scholing en Weten¬schap (OS&W) en Kwaliteit. Vanuit haar eigen onderneming SPOH ARTS werkt zij als zelfstandig psycholoog, mondhygiënist en onderzoeker. Zij is nationaal en internationaal in advies- en onderzoeksfuncties betrokken bij preventie-maatregelen, voorlichting en gedragsverandering binnen de mondzorg. In september 2010 is zij toegetreden tot het bestuur van de Public Health Section van de FDI World Dental Federation. In 2011 is zij – op uitnodiging – lid van het Nederlandsch Tandheelkundig Genootschap en lid van de Task Force bij de ontwikkeling van een doctoraal programma in Mondhygiene (Idaho State University, USA). Lees meer

* Samenwerkende Mondzorg Koepels bestaat uit de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT), de Nederlandse Vereniging van Instellingen voor Jeugdtandzorg (NVIJ) , de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten (NVM), de Organisatie van Nederlandse Tandprothetici (ONT) en de Samenwerkende Regionale Instellingen voor Jeugdtandverzorging (SRI).

Mrt 2012