Mondgezondheid: Is er een rol voor probiotica?
De werking van probiotica ter verbetering van darmklachten, stoelgang en het immuumsysteem is de laatste jaren steeds duidelijker geworden. Is er ook een rol voor probiotica binnen de mondgezondheid?
Probiotica hebben de laatste jaren als middel ter verbetering van darmklachten, de stoelgang en het immuunsysteem een duidelijke plaats gekregen. De werking van probiotica op de genoemde gebieden heeft te maken met directe actie ten opzichte van pathogene micro-organismen, stimulering van de darm door uitgescheiden metabolieten en beïnvloeding van het (systemische) immuunsysteem door interactie met speciale cellen in de darm. De mechanismen achter deze effecten worden steeds duidelijker en daarmee ook de mogelijke toepasbaarheid van probiotica op andere gebieden. Een van de dingen waarbij dit het geval kan zijn, is de mondgezondheid. Net als in de darm leven in de mondholte vele, en veel verschillendesoorten bacteriën. Verstoring van deze samenleving heeft een effect op de (mond)gezondheid.
Wat is de stand van zaken met betrekking tot het bewijs voor een rol voor probiotica?
Uit verschillende studies is gebleken dat de consumptie van producten met lactobacillen of bifido bacteriën het aantal Streptococci mutans in speeksel kan verminderen. Dit zou in principe een effect moeten kunnen opleveren op het voorkomen van cariës. Helaas zijn de studies die tot nu toe zijn uitgevoerd te klein van schaal en te kort om dit effect te bevestigen.
Studies probiotica
De allereerste studie [1] waarbij gekeken werd naar de verbetering van mondgezondheid met probiotica richtte zich op de effecten op periodontale ontstekingen. Lokale behandeling met L. acidophilus bij gingivitis en periodontitis leverde significante verbeteringen op voor bijna alle behandelde patiënten. Ook meer recent is op dit gebied onderzoek gedaan met verschillende lactobacillus species. Voor L. reuteri en L.brevis werd een verbeterde gingivale gezondheid gevonden gebaseerd op verminderde tandvleesbloedingen. Met L.casei Shirota werd een verminderde tandvleesontsteking gevonden. Dit resultaat werd gebaseerd op de MPO activiteit. Ook hier moet echter opgemerkt worden dat de studies vaak klein van opzet en kort van duur waren. Onlangs is in een Duitse studie aangetoond dat het drinken van Yakult het effect van plaque-geinduceerde tandvleesontsteking reduceert [2]. Voor halitose werd ook effectiviteit gevonden. De bacteriën die hierbij een rol speelden waren o.a. E. coli Nissle 1917 en S. salivarius K12.
Henry Schein On the Move – Ontdek, leer & inspireer!
Kom naar een avond vol kennis, inspiratie en netwerkmogelijkheden tijdens Henry Schein On the Move!
Bij de onderzoeken die tot nu toe zijn uitgevoerd op gebied van probiotica en mondgezondheid, is het besef dat als probioticum hierbij meestal stammen worden gebruikt die effectief zijn gebleken in het maag-darmkanaal. Een specifiek op de mondholte gebaseerd product zou wel eens tot veel duidelijkere resultaten kunnen leiden.
Effect op diarree
Naast deze effecten van probiotica op de mondgezondheid is natuurlijk het al bewezen effect op diarree bij antibioticagebruik van belang. Probiotica kunnen, wanneer ze gebruikt worden tijdens en na een antibioticakuur het risico op antibiotica-geassocieerde diarree significant verlagen [2]. Dit levert naast een vermindering van behandelingsklachten ook een grotere therapietrouw op. Gezien het feit dat antibiotica ook in de behandeling van tandheelkundige klachten belangrijk zijn, is een rol voor probiotica hier duidelijk.
Meer onderzoek
Concluderend kan dan ook gesteld worden dat op dit moment er veel positieve, indicatieve data zijn die wijzen op een therapeutische rol voor probiotica bij mondgezondheid. Om dit hard te maken zullen de onderzoeken uitgebreider moeten worden opgezet en mogelijk moeten worden uitgevoerd met bacteriën die speciaal zijn geselecteerd vanwege hun rol in de orale microbiota.
Data van dergelijke klinische onderzoeken worden in de komende jaren verwacht.
Referenties:
[1] Kragen, H. The treatment of inflammatory affections of the oral mucosa with a lactic acid bacterial culture preparation, Zahnarzt Welt 1954;9:306-308
[2] Slawik S, Staufenbiel I, Schilke R, Nicksch S, Weinspach K, Stiesch M, Eberhard J., Probiotics affect the clinical inflammatory parameters of experimental gingivitis in humans. Eur J Clin Nutr. 2011 Mar 30. [Epub ahead of print]
[3] Jones, K., Probiotics: preventing antibiotic-associated diarrhea.
J Spec Pediatr Nurs. 2010 Apr;15(2):160-2.
Bron:
Yakult
