Update: Materialen voor esthetische tandheelkunde

Van A (Adhesion) tot Z (Zirkonium). Een update over de materiaalkeuze door prof. dr. Markus Blatz, hoogleraar Restoratieve Tandheelkunde in Philadelphia. Verslag van het NVVRT-congres.

Keuze materiaal
Belangrijke factoren die een rol spelen bij de keuze van het materiaal zijn:

  • Contaminatie
  • Sterkte van het materiaal
  • Omvang van de preparatie
  • Regio waar restauratie wordt geplaatst
  • Translucentie van het materiaal
  • Keuze voor adhesieve of conventionele hechting
  • Zachte weefsels

Er wordt steeds meer volledig keramiek en steeds minder metaal toegepast bij kroon- en brugwerk.

Behandelplan: een belangrijke stap
Elke kwalitatief goed materiaal heeft een plek in de tandheelkunde, maar het moet slim gebruikt worden. Ook zijn er nog steeds goede indicaties voor goud, vindt prof. Blatz. Het hebben van een behandelplan is een belangrijke stap om tot een goed resultaat te kunnen komen. Er moet bekeken worden welk materiaal bij welke patiënt past en niet omgekeerd. Vaak wil een tandarts een bepaald materiaal gebruiken en denkt dan niet na of dit ook past bij de patiënt.

Ontwikkelingen in de VS
In de VS lopen de ontwikkeling van materialen en de toepassing hiervan bij de universiteiten vaak langs elkaar heen. Ontwikkeling van materialen gaat snel en het is belangrijk dat hierop wordt geanticipeerd vanuit de universiteit. De VS is tandheelkundig gezien erg traditioneel. Er wordt nog steeds veel amalgaam en goud gebruikt. Volledig keramiek en CAD/CAM zijn wel in opkomst. De VS loopt achter op Europa wat betreft digitaal scannen. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat het scannen veel gebruikt wordt voor inlays en onlays. Deze zijn niet populair in de VS, omdat deze worden niet worden vergoed door verzekeringsmaatschappijen. Als je naar percentages in de markt kijkt dan zie je dat:

– 89% van de laboratoria biedt CAD/CAM aan.
– 24% voert 3D printen in huis uit.

– 24% stuurt alles naar het laboratorium.
– 8% stuurt een deel naar het laboratorium en houdt een deel in huis.
– 31% heeft een scanner in huis om afdrukken te maken.
– 37% heeft een scanner en freesmachine in huis.

Veel tandartsen beseffen vaak niet hoe groot het verschil in resultaat kan zijn als je zelf scant en het doorstuurt, alles zelf maakt of alles doorstuurt naar laboratorium.
Het uit huis sturen van CAD/CAM is met 10% afgenomen. Het is belangrijk om te begrijpen dat zodra je alle voorzieningen zelf in huis hebt, je ook de volledige verantwoordelijkheid draagt over wat je produceert. Veel tandartsen willen niet de volledige verantwoordelijkheid van het eindproduct en laten daarom het freeswerk elders maken.

Scantechnieken
De scantechnieken zijn erg veranderd. Laserscanners zijn populair geworden en worden ook voor afdrukken gebruikt.
De vijanden bij het scannen in de mond zijn vocht en reflectie. Daarom is het soms lastig om een nat oppervlak correct te scannen. Om een deel van deze problemen te verhelpen wordt gebruik gemaakt van een poeder wat de reflectie reduceert.

De vraag die vaak naar voren komt als het gaat om scanners, is: Hoe precies zijn scanners?
Prof. Blatz: ‘Heel erg precies en de precisie is onafhankelijk van het materiaal wat gescand wordt.’

Gipsmodellen minder nauwkeurig
Uit een studie die is uitgevoerd in Zwitserland komt naar voren dat gipsmodellen significant minder nauwkeurig zijn dan CAD/CAM, onafhankelijk van de scantechnologie en het materiaal die gebruikt worden.

Software
De software die gebruikt wordt bij CAD/CAM is belangrijk. Sommige mensen denken dat tandtechniekers niet meer nodig zullen zijn maar deze mening deelt Prof. Blatz niet. Hij is van mening dat alleen de instrumenten veranderen. Zo wordt steeds vaker de muis van de computer gebruikt in plaats van het boetseer instrument. Ook supra structuren kunnen op deze manier makkelijk ontworpen worden.

Typen software systemen
Er zijn verschillende typen software systemen:

  • Open systemen
    Als de restauratie in huis gemaakt wordt en je de verantwoordelijk over het gehele product draagt.
  • Gesloten systemen
    Je hebt hierbij geen toezicht op de uitvoer van scan die je hebt aangeleverd aan het lab. Het product wordt uit huis geproduceerd.

Parameters voor kwaliteit eindproduct
Veel verschillende parameters hebben uit eindelijk invloed op de kwaliteit van het eindproduct.
De belangrijkste zijn:

  • Maat van de boor van de freesmachine
  • Vorm van de preparatie: wel/geen scherpe randen
  • Uitgebreidheid van de restauratie
  • Krimppercentage van het materiaal

Freesmachines
Elke freesmachine heeft andere doeleinde. Zo is de ene freesmachine meer geschikt voor enkelvoudige indirecte restauraties en is de andere freesmachine meer geschikt voor uitgebreider kroon- en brugwerk.
Meest toegepaste freesmachines zijn:

  • 3 + 1 assen: Geschikt voor conventioneel kroon- en brugwerk
  • 5 assen: Geschikt voor onder andere barconstructies voor implantaten, supra structuren en frames. Deze freesmachine is uitgebreider en logischerwijs duurder.

Keuze van een freesmachine
Parameters die bijdrage aan de keuze van de freesmachine:

  • Grootte van de productie
  • Materiaal wat gebruikt wordt
  • Soort product dat vervaardigd wordt

80% van de enkelvoudige kronen wordt geproduceerd door de freesmachine met 3 + 1 assen in de VS.
Bepalende esthetische parameters voor materiaal en restauratie keuze zijn:

  • Behoefte van de patiënt, leeftijd, geslacht, wens.
  • Vorm van de preparatie.

Plan met digitaal beeld
Tegenwoordig wordt veel gebruik gemaakt van digitale producten voor het maken van een plan. Populair is het Digital Smile Design.
Het positieve hieraan is dat er goed wordt gekeken naar de patiënt en er een individueel plan wordt gemaakt voor de patiënt. Nadeel is dat de analyse aan de hand van een 2D-beeld wordt uitgevoerd.

Voor voorspelbare resultaten zijn 3D-beelden onmisbaar. Deze worden ook veel voor onderzoek gebruikt.

Onderzoek wat gedaan is met behulp van 3D-beelden laat zien dat er:

  • Een correlatie bestaat tussen de vorm van de tanden bij mannen en vrouwen
  • Geen correlatie is tussen de vorm van tanden en de vorm van het gezicht.

Doel van nieuwe ontwikkelingen zoals het Digital Smile Design en het aanleveren van 3D-scanbeelden zorgt voor betere communicatie met het lab. Als we alleen afdrukken opsturen is het lastiger voor de technieker om goed werk af te leveren, dus hoe meer informatie er wordt aangeleverd, des te beter het eindresultaat is.

Factoren materiaalkeuze
De keuze voor materiaal is gebaseerd op de volgende factoren:

  • Betreffende casus
  • Grote variëteit in materialen
  • Functioneel aspect
  • Keuze voor voorbewerking van het materiaal

Keramieken met een basis van silica hebben een matrix die is opgebouwd uit glaspartikels en zijn hierdoor broos en fragiel. Veneers hebben een hoge overlevingskans ondanks de beperkte sterkte.
De klinische ervaring van de tandarts, behandelplanning, aanwezigheid van glazuur en het gebruikte hechtsysteem zijn van belang voor het slagingspercentage.

Het falen van kronen en veneers kan ook te maken hebben met een verkeerde materiaalkeuze en zegt niet per se iets over een slechte kwaliteit van de kroon of de preparatie.

Grootste vijand van adhesieve tandheelkunde
De grootste vijand bij adhesieve tandheelkunde is contaminatie tijdens het cementeren. Voor het preparatieontwerp is het behoud van zoveel mogelijk glazuur belangrijk. Er moet niet worden geprepareerd als dit niet noodzakelijk is.
De preparatie is afhankelijk van de aanwezigheid glazuur en ook van de kwaliteit van het glazuur en/of dentine waarmee gewerkt wordt. Bij veel verkleuring moet je meer weghalen. Dit is niet wenselijk is als je kijkt naar de kwaliteit van hechting aan het glazuur.

Het resultaat is afhankelijk van het design van de preparatie en dit is afhankelijk van factoren zoals:

  • Aanwezigheid van glazuur
  • Aanwezigheid van restauraties
  • Verwerking van het materiaal: voorbewerking is materiaalafhankelijk.

Hechtsterkte
Afhankelijk van de kristallisatie wordt de etstijd bepaald. Bij een hogere kristallisatie is een kortere etstijd nodig.
Voor lithiumdisilicaat geldt 20 seconde met een 5% fosforzuur en voor
veldspaatporselein geldt 2 minuten met 9,5% fosforzuur.

De sterkte en translucentie is materiaalafhankelijk:

  • Zirkonium heeft de hoogste sterkte, maar een lage translucentiecapaciteit.
  • Lithiumdisilicaat heeft lagere sterkte en een hoge translucentiegraad.

Het is wenselijk om de producten van één fabrikant te gebruiken van het hechtsysteem en niet een combinatie te maken van meerdere fabrikanten.

Bij gezond glazuur is de normale hechtsterkte 35MPa. Dit is maar 20 MPa indien er een glazuurdefect aanwezig is, bijvoorbeeld als glazuur hypoplastisch is. Dentine is lastiger voor hechting omdat het een nat oppervlak betreft.

Zelf-etsende hechtingssystemen hebben de voorkeur bij directe restauraties en apart etsen heeft de voorkeur bij indirecte restauraties.

Een dual cure activator is chemisch en licht uithardend.
Licht uithardende hechtsystemen hebben de voorkeur omdat er een langere verwerkingstijd is en minder verkleuring plaatsvindt dan bij dual cure hechtsysteem.
Het is belangrijk dat er lang genoeg wordt uitgehard en dat er rekening mee wordt gehouden dat het licht niet verder reikt dan 2.5mm. Indien deze afstand groter is, moet er worden overgestapt op een dual cure systeem.

Full contour zirkonium was eerst minder populair, maar wordt steeds esthetischer. Het is goedkoop om te fabriceren, makkelijk te verwerken en er is minder kans op chipping in vergelijking met glaskeramiek.

Zirkonium is minder slijtage gevoelig dan glazuur. Bestaat uit kleinere partikels waardoor dit minder snel slijt. Niet gepolijste keramieken zorgen voor meer slijtage dan vermindering van de ruwheid.

Alle lithiumdisilicaat kronen moeten gecementeerd worden met een adhesief cement. Nadelen:

  • Veel stappen waardoor er een grotere kans bestaat op lekkage.
  • Slechte cementatie (conventioneel) is gunstiger dan een slechte chemische hechting (adhesief).

Als contaminatie een grote rol speelt, is het beter om conventioneel te cementeren. Dit is minder ervaringsgevoelig.

Sterkste hechting
Zirkonium wordt conventioneel gecementeerd. Wetenschappelijk is onderbouwd dat de sterkste hechting wordt bewerkstelligd als er wordt voorbehandeld met zandstralen en silaan of een ceramic primer. Dit zorgt voor een betere seal. (Quintessence Int 2008:39:11-6)
Lithiumdisilicaat oppervlakken mogen nooit gezandstraald worden.

Markus Blatz is hoogleraar Restoratieve Tandheelkunde en hoofd van de afdeling Preventieve and Restoratieve wetenschappen aan de Universiteit van Pennsylvania in Philadelphia, waar hij ook het CAD/CAM Ceramic Center heeft opgericht. Blatz neemt de restauratieve tandheelkunde door van A(dhesie) tot Z(irkonia).Hij is een expert op het gebied van cementen en cementeren en heeft de afgelopen jaren heel veel onderzoek gedaan naar cementeren en de hechting aan Zirkonia.Ook zal hij een update geven van CAD/CAM technieken en keramiek en de nieuwe uitdagingen die er daardoor ontstaan.

Verslag door tandarts Nika van Koolwijk voor dental INFO van het NVVRT-congres Hou hou je ‘HET’ heel? 

/0 Reacties/door Lees meer over: Congresverslagen, Cosmetische tandheelkunde, Kennis, Restaureren, Thema A-Z
kies-digitaal

MASC-techniek bootst structuur tand na

Materiaalonderzoekers hebben een procedure ontwikkeld waarmee de ingewikkelde fijne structuur van biologische composietmaterialen, zoals tanden of schelpen, kan worden nagebootst. Zo kunnen synthetische materialen worden gecreëerd die net zo hard zijn als hun natuurlijke tegenhangers. De procedure en het resulterend materiaal kunnen worden toegepast in de tandheelkunde.

MASC
De onderzoekers waren in staat om sterk materiaal te produceren op basis van het constructieprincipe van tanden of zeeschelpen. De procedure wordt magnetically assisted slip casting (MASC) genoemd. De techniek is vergelijkbaar met 3D printen. Met behulp van onder andere een magnetisch veld en gemagnetiseerde keramische plaatjes, zoals aluminiumoxide bloedplaatjes, worden meervoudige lagen van micro-plaatjes gecreëerd.

Kunstmatige tand
Om het potentieel van de MASC-techniek aan te tonen, hebben de onderzoekers een kunstmatige tand geproduceerd die dezelfde microstructuur heeft als een echte tand. Het oppervlak van de kunstmatige tand is net zo hard en heeft dezelfde structurele complexiteit als echt tandglazuur. De buitenkant van het materiaal moet nog wel worden verbeterd, voordat deze kan worden gebruikt voor tandprothesen.

Bron:
ETH Zürich

/door Lees meer over: Actueel, Kennis, Onderzoek, Thema A-Z

Behandelingen mondziekten kost jaarlijks miljarden euro’s

Wereldwijd lopen de jaarlijkse kosten van behandelingen van mondziektes zoals cariës en parodontitis op tot miljarden euro’s. Dit blijkt uit onderzoek, gepubliceerd in de Journal of Dental Research.

Doel
Het doel van het onderzoek is om de directe en indirecte kosten van tandheelkundige ziekten wereldwijd te bepalen en de bijhorende economische impact. Hiervoor is onder andere gekeken naar de productiviteit en ziekteverzuim. Ziekteverzuim heeft vaak negatieve gevolgen op de productiviteit.

Resultaten
Voor het onderzoek zijn verschillende databronnen gebruikt, zoals de Global Health Expenditure Database van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het Global Burden of Disease Study 2010. Hieruit blijkt dat de behandelingskosten per jaar rond de 263 miljard euro liggen: 4,6% van de totale wereldwijde uitgaven in de gezondheidszorg. Het productiviteitsverlies per jaar op de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld als gevolg van gemiste dagen, is ongeveer 140 miljard euro. Daarnaast suggereren bevindingen dat de wereldwijde economische impact van mondziekten bijna 4 miljard euro is.

Conclusie
De onderzoekers concluderen dat de bevordering van de mondgezondheid, preventie en vroege opsporing van orale ziektes economische voordelen met zich mee brengt. Zo worden de behandelingskosten lager en is er minder productiviteitsverlies als gevolg van ziekteverzuim.

Bron:
Journal of Dental Research

/0 Reacties/door Lees meer over: Kennis, Onderzoek

Tips om uw patiënt centraal te plaatsen

Patiëntgerichtheid. Het is één van de thema’s van het nieuwe kwaliteitsbeleid van de KNMT. U kunt dit onder andere tot uiting brengen door veilig te werken, te zorgen voor een up-to-date en volledig patiëntendossier en het verstrekken van duidelijke behandelinformatie. Dit zijn eigenlijk zaken die u gewoon op orde moet hebben in uw praktijk: dit mag een patiënt verwachten van zijn tandarts. Het is aan u om de patiënt net wat meer aandacht te geven dan op deze ‘standaard’ wijze, zo kunt u zich onderscheiden van uw collega-tandartsen die niet dat stapje verder gaan.

Manieren om uw patiënten te benaderen
U kunt dat op diverse manieren doen. U kunt zich als praktijk goed profileren, door die manieren te kiezen die congruent zijn met de waarden en normen van uw praktijk. Eigenlijk moet u zich afvragen hoe u zelf benaderd zou willen worden. Met dit in uw achterhoofd, wordt het ook meer vanzelfsprekend en makkelijker. Zo kunt u denken aan de volgende wijzen waarop u uw patiënten kan benaderen:

1. Gastvrijheid
U krijgt nooit een tweede kans voor een eerste indruk. Juist bij het eerste bezoek van die nieuwe patiënt zet u de toon van uw benadering. Door een ontvangst met aandacht, voelt de patiënt zich een welkome gast. Een hand bij binnenkomst en oogcontact beschouwt u misschien als futiliteiten, maar kunnen het verschil maken tussen een gespannen en ontspannen patiënt.

2. Informatie
U geeft al informatie in de vorm van huisregels en voor de behandeling(en) die de patiënt ondergaat. Wees u ervan bewust dat het toch spannend is voor een patiënt en dat zorgt er soms voor dat niet alle informatie doordringt en begrepen wordt. Geef voordat de behandeling daadwerkelijk plaatsvindt, de informatie op schrift mee of zorg ervoor dat het op uw website toegankelijk is.

Als de patiënt op de betreffende afspraak verschijnt, kunt u het ‘tell-tell-tell’ principe hanteren. Voor het uitvoeren van de behandeling vertelt u wat u gaat doen. Vervolgens vertelt u tijdens de behandeling wat u doet en daarna vertelt wat u gedaan heeft en geeft u, indien nodig, informatie over de nazorg die de patiënt zelf moet uitvoeren of waar hij op moet letten.

3. Luisteren
Het klinkt zo vanzelfsprekend, maar het valt soms niet mee. Met luisteren geeft u de patiënt ook aandacht en zo komt u er ook achter wat zijn wensen zijn. Zo is het belangrijk dat u na de behandeling vraagt of alles duidelijk is en of er nog vragen leven. Deze vragen hebben natuurlijk alleen zin indien u echt luistert.

4. Interesse
Indien u echt interesse toont in de mens achter de patiënt, heeft dat ook een positieve invloed op hoe de patiënt zich voelt. Indien de patiënt bijvoorbeeld grieperig is of een andere lichamelijke kwaal heeft, kan hij gevoeliger zijn voor pijn en u kunt daar dan op inspelen door ervoor te zorgen dat de behandeling zo pijnloos mogelijk verloopt. Het tonen van interesse heeft ook het gevolg dat de patiënt zich serieus genomen voelt en zo bouwt u een vertrouwensband op.

5. Reminder
Een kleine moeite (u kunt dit automatiseren), maar een groot effect….stuur de patiënt een paar dagen voor de afspraak een reminder. Zo vergroot u de kans dat de patiënt ook daadwerkelijk komt op het afgesproken tijdstip. Het verlaagt het aantal no-shows en zorgt ervoor dat er minder beroep gedaan wordt op de flexibiliteit van uw planning.

6. Telefoontje
U kunt de patiënt bellen na een uitgebreide en eventuele risicovolle behandeling zoals een extractie. U kunt zo er achter komen of het gewenste effect bereikt is, of de patiënt de juiste nazorg uitvoert en of de patiënt tevreden is. U bent er ook op tijd bij indien het niet goed gaat, als bijvoorbeeld de bloeding na lange tijd nog niet gestopt is.

Bovenstaande acties en benadering vragen vaak extra tijd en focus, maar de investering is het meer dan waard. U zult merken dat de patiënt zijn tevredenheid over uw ‘service’ gaat uitdragen naar buiten toe en dit kan zorgen voor stijging van het aantal patiënten. De beste gratis reclame is nog steeds de mond-tot-mondreclame.

Klachten
U zult ook ervaren dat u minder klachten krijgt, zo werkt het ook preventief. U houdt de ‘vinger aan de pols’ door een grotere betrokkenheid en toetsing of de patiënt tevreden is. U kunt er op tijd op inspelen als de patiënt vindt dat u op bepaald vlak tekort schiet. Ga in gesprek en probeer er samen uit te komen. Het is een feit dat de patiënt steeds mondiger en kritischer wordt en daarvoor ook een platform krijgt in de vorm van de nieuwe Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). U kunt de klacht dus beter voor zijn.

Als u dan toch die klacht krijgt, is het belangrijk dat u daarvoor een interne klachtenregeling heeft opgesteld. Alle medewerkers binnen de praktijk weten zo hoe te handelen. De manier van communiceren is dan extra belangrijk, de ‘LSD’-methode (Luisteren, Samenvatten en Doorvragen) is hiervoor prima geschikt. Zie het als een handreiking om uw praktijkvoering en zorgverlener op een hoger niveau te tillen. Er is bewezen dat indien een klacht naar tevredenheid is opgelost, deze patiënt nog meer tevreden is dan voor deze klacht. Een patiënt kan ook beter deze klacht uiten zodat u er iets aan kan doen en ervoor zorgen dat een andere patiënt niet nogmaals dezelfde klacht uit.

Marketing
Marketing is nog steeds een taboe binnen de tandheelkundige sector, maar eigenlijk zijn bovenstaande adviezen een vorm van marketing. U laat een kans liggen als u de adviezen niet ter harte neemt. In commerciële termen wordt gesproken over ‘customer experience’ en ‘customer journey’, maar het gaat er uiteindelijk om dat uw patiënt (meer dan) tevreden is en daar hebben alle partijen baat bij. Wie weet, uit de patiënt zijn beleving via de social media en dan hebt u een niveau bereikt om trots op te zijn!

Door: Petra van der Zwan

/door Lees meer over: Communicatie, Kennis, Ondernemen, Patiëntendossier
mondspoelmiddel

Mondspoeling voorspelt terugkeer van keelkanker

Een mondspoeling zou de terugkeer van keelkanker kunnen voorspellen door de aanwezigheid van het humaan papillomavirus type 16 (HPV16) DNA in het speeksel. Dit blijkt uit onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift JAMA Oncology.

HPV
Het aantal patiënten in Nederland met keelkanker dat veroorzaakt wordt door het humaan papillomavirus (HPV), is in de laatste decennia flink toegenomen. Veel wisselende seksuele contacten en orale seks zijn risicofactoren voor deze vorm van keelkanker. Bij 10 tot 25 procent van het aantal patiënten komt na de behandeling de kanker weer terug. Een diagnose en behandeling in een vroeg stadium, vergroot de kans op genezing.

Onderzoek
De onderzoekers hebben mondspoelingen verzameld van 124 patiënten met keelkanker. Zowel voor als na de behandeling. Hieruit blijkt dat bij 67 patiënten HPV-16 aanwezig was op het moment van de diagnose. Na de behandeling was het DNA nog aanwezig bij zes patiënten, inclusief de vijf patiënten met een persistente HPV-infectie. Bij deze vijf patiënten is keelkanker teruggekeerd. Drie patiënten zijn uiteindelijk overleden. Van de 119 patiënten zonder HPV-16, is de ziekte bij negen patiënten teruggekomen.

Conclusie
Ondanks de kleine onderzoeksgroep, suggereren de gevonden resultaten dat de aanwezigheid van persistente HPV-16 DNA in mondspoelingen na de behandeling, in verband kan staan met een slechte prognose en de terugkeer van keelkanker.

Bron: Jama Oncology

/0 Reacties/door Lees meer over: Kennis, Onderzoek

Tanden rechtzetten voor meer zelfvertrouwen

85% van de volwassenen laat hun tanden recht zetten vanwege psychosociale problemen. Met behulp van een gebitscorrectie hopen zij weer meer zelfvertrouwen te krijgen. Zowel in de privésfeer als op de werkvloer.

Zelfvertrouwen
Orthodontisten hebben data vrijgegeven waaruit blijkt dat meer dan 85% van de patiënten een beugel wil vanwege psychosociale problemen. Van deze groep patiënten wil 42% meer zelfvertrouwen krijgen. Bijna 50% wil weer kunnen lachen op foto’s en 3% wil een beugel omdat zij gepest wordt vanwege hun gebit.

Carrière
Het creëren van carrièremogelijkheden was ook een van de redenen om te kiezen voor een orthodontische behandeling. Zo wil bijvoorbeeld 41% serieuzer worden genomen op werk, en een vijfde hoopt dat een gecorrigeerd gebit hen helpt om een nieuwe baan te krijgen.

Behandelplan
Door de angsten, beweegredenen en wensen van de patiënt in kaart te brengen kan de orthodontist een behandelplan opstellen dat het beste bij de persoon past. Hij kan bijvoorbeeld de keuze voorleggen tussen een doorzichtige kunststof beugel of een linguale beugel.

Bron: Dentistry 

/0 Reacties/door Lees meer over: Actueel, Kennis, Onderzoek, Thema A-Z

Poster Goed Gebekt over tanden bleken

Goed Gebekt, een consumentenwebsite van vier mondhygiënistondernemers, heeft een poster over bleken gemaakt voor communicatie aan de patiënt. De kopregel van de poster luidt:

Laat u uw tanden bleken bij de schoonheidsspecialist of nagelstylist?

De poster is gratis te downloaden via de website van Goed Gebekt


/0 Reacties/door Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis

Twee preventieprojecten Ivoren Kruis gekozen als best practice in Europa

Het European Platform for Better Oral Health heeft de preventieprojecten Hou je mond gezond! en (h)Oud de mond gezond van het Ivoren Kruis gekozen als best practices voor de promotie van mondgezondheid in Europa.

Preventieprojecten mondgezondheid
In totaal werden 28 best practices gekozen uit 14 EU-landen. De projecten hebben betrekking op zwangere vrouwen, kinderen en jongeren, ouderen en kansarme groepen. Best practices omvatten programma’s voor het opleiden van professionals, preventieprojecten in het onderwijs, integratie van de mondgezondheid in bredere algemene gezondheidsprogramma’s, bevordering van de gezondheid, de verstrekking van zorg, veranderingen in het beleid die een betere mondgezondheid bevorderen, levering van orale gezondheidszorgdiensten en programma’s die specifiek gericht zijn op het terugdringen van ongelijkheden op het gebied van mondgezondheid. Het zijn succesvolle initiatieven die mondziekten kunnen helpen voorkomen, die de sociale lasten kunnen verminderen en op hun beurt bestaande ongelijkheden verminderen.

Preventieprojecten Ivoren Kruis
Het landelijke lesproject Hou je mond gezond! heeft door de ruim 20.000 poetslessen die door 3.000 vrijwillige mondzorgverleners en 2.900 leerkrachten op basisscholen en peuterspeelzalen sinds de introductie zijn gegeven, al 600.000 kinderen bereikt. Driekwart van de mondzorgverleners en 70% van de leerkrachten verwachten dat leerlingen na een Hou je mond gezond! poetsles beter hun tanden zullen poetsen. Ook rekent 44% van de respondenten uit de mondzorg en 40% van de respondenten uit het onderwijs erop dat het onderwijsproject Hou je mond gezond! van het Ivoren Kruis een impuls zal geven aan het tandartsbezoek van de leerlingen.

(h)Oud de mond gezond mag sinds de recente introductie al rekenen op 300 vrijwillige mondzorgverleners. Uiteindelijk zullen 500 vrijwilligers gezamenlijk 5.000 verzorgenden trainen over mondgezondheid van ouderen in verpleeg- en verzorgingshuizen. Voor beide projecten verstrekt elmex educatieve poetskoffers met o.a. tandpasta en tandenborstels. Daarmee wordt de klinische les extra aantrekkelijk voor de vrijwilligers en de verzorgenden.

Platform for Better Oral Health
Het Europees Platform voor Better Oral Health streeft ernaar gezamenlijke oplossingen te vinden om de mondgezondheid in de hele EU te verbeteren en ongelijkheden te verminderen. Daarvoor verzamelde het Platform een reeks van best practices waarvan er uiteindelijk 28 zijn gekozen uit 14 landen. Twee initiatieven zijn van het Ivoren Kruis. Beleidsmakers en specialisten kwamen op 13 oktober in Brussel samen om het belang van de mondgezondheid op de algehele gezondheid en welzijn te benadrukken. Beleidsmakers zullen zich committeren aan de ontwikkeling en financiering van een beleid dat de preventie van mondziekten en hun behandeling zal verbeteren. De Europese Commissie en de lidstaten willen een ‘joint-action’ op het gebied van mondgezondheid stimuleren, die zich focust op het delen van de best practices tussen de lidstaten. Er wordt naar gestreefd om daarmee de effectiviteit van de orale gezondheidszorgbudgetten te maximaliseren, de negatieve economische gevolgen van orale ziekten te verminderen en de kwaliteit van leven van alle EU-burgers te verbeteren.

/0 Reacties/door Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis

Groei wereldwijde orthodontiemarkt

De wereldwijde markt voor orthodontie staat aan het begin van grote groei. De verwachtingen zijn om in 2020 een omzet te behalen van bijna 4 miljard dollar, wat een constante groei van 6,9% gedurende deze periode zal betekenen.

Meer orthodontie in Azië en Zuid-Amerika
Voornamelijk in Azië en Zuid-Amerika wordt grote groei verwacht. Reden voor dit is dat in ontwikkelingslanden veel meer gebitsproblemen voorkomen, gezien de vaak geringe mondzorg. Daarnaast helpen ook technologische verbeteringen en met name de groeiende economie in landen zoals India, China en Brazilië mee met de enorme groei in vraag naar orthodontie. Verwacht is dat vaste beugels het grootste aandeel hierin zullen gaan leveren

Vier regio’s
In het onderzoek werd de wereldwijde markt voor orthodontie geclassificeerd in vier regio’s, namelijk Noord-Amerika, Europa, Azië-Pacific en de RoW – de rest van de wereld. Daarnaast is de markt ook geanalyseerd op nationaal niveau. Op dit moment is de markt het grootst in Noord-Amerika, gevolgd door Europa. Ondanks de groei in opkomst in Azië-Pacific zal dit hoogstwaarschijnlijk ook zo blijven.

Bron: Reportlinker.com

/door Lees meer over: Actueel, Kennis, Onderzoek, Thema A-Z

Verwijderen verstandskiezen niet altijd even goed

Uit Australisch onderzoek is niet alleen gebleken dat het vaker niet-verwijderen van verstandskiezen de overheid niet alleen veel geld kan kosten, maar vaak ook nog beter is voor de patiënt.

Preventief verwijderen van verstandskiezen
Ook het British Dental Journal geeft aan materiaal te hebben dat bewijst dat verstandskiezen vaak worden verwijderd voordat het duidelijk is of deze überhaupt ooit problemen zullen veroorzaken. Verstandskiezen zijn de laatste die in de mond verschijnen, en bij gebrek aan ruimte veroorzaken deze regelmatig problemen, zoals het wegduwen van andere tanden. Om deze reden verwijderen tandartsen deze kiezen vaak maar preventief.

Controle door tandartsen
Het preventief verwijderen van verstandskiezen is echter, zowel volgens de Britse als de Australische onderzoeker, lang niet altijd nodig. Er is geen bewijs dat het voortijdig verwijderen voordelen heeft voor de patiënt. Het lijkt de onderzoekers beter als de tandartsen simpelweg de groei van verstandskiezen goed in de gaten houden, zodat deze bij daadwerkelijke probleemvorming kunnen worden verwijderd. Dit is hetzelfde als wat staat aangegeven in de officiële richtlijnen voor tandartsen in Engeland.

Enorm kostenvoordeel voor Australische overheid
In Australië is onderzoek gedaan naar het kostenvoordeel dat de Australische overheid eruit zou kunnen halen door minder verstandskiezen te verwijderen, met het jaar 2008/2009 en de leeftijdsgroep van 15-34 jaar als uitgangspunt. In die periode werden bij 97,949 mensen de verstandskiezen verwijderd, wat een totaal aantal kosten van $531 miljoen met zich meebracht. Na het bestuderen van het aantal patiënten waarbij de verwijderde kiezen daadwerkelijk problemen hadden opgeleverd, blijkt dat bij 83,850 van deze mensen het verwijderen niet noodzakelijk was geweest, en vervangen had kunnen worden door toezicht van een tandarts. Dit had de Australische overheid tussen de $420 en $513 miljoen kunnen schelen.

Voordelen voor patiënt
Naast dit ongelooflijk grote kostenvoordeel kan het minder vaak verwijderen van de verstandskiezen ook voordelen met zich meebrengen voor de patiënt. Operaties kunnen namelijk ook vele complicaties met zich meebrengen. Denk hierbij aan zenuwbeschadiging, schade aan (meerdere) tanden, infecties, zwellingen, bloedingen en/of pijn.

Bron: News Discovery, Nature

/0 Reacties/door Lees meer over: Kennis, Onderzoek
Pillen

Medicatie in de tandartspraktijk: wat, wanneer en hoe voor te schrijven?

Als er medicatie in de tandheelkundige praktijk wordt voorgeschreven betreft dat meestal pijn- of infectiebestrijding. Waar moet u rekening mee houden bij het voorschrijven en welke medicatie wordt geadviseerd?

Verslag van de lezing van dr. Stegenga, staflid afdeling MKA-chirurgie UMCG.

Farmacotherapie
Het voorschrijven van medicatie in de tandheelkundige praktijk dient in de meeste gevallen als ondersteuning van de behandeling. Bij het voorschrijven van medicatie moet rekening gehouden worden met de volgende aspecten:

  • Het voorschrijven van medicatie mag nooit gebeuren zonder gezondheidsanamnese. Onderdeel daarvan is het actuele medicatie-gebruik.
  • Wees bewust van het doel waarvoor het medicijn voorgeschreven wordt: symptoombestrijding of oorzaakbestrijding.
  • Communicatie/ overleg met de huisarts is in sommige gevallen sterk aan te bevelen.
  • Bij langdurige medicamenteuze therapie is samenwerking met huisarts of andere behandelaars belangrijk.
  • Medicatie (en dosering) wordt voorgeschreven op basis van een rationele keuze.
  • Gebruik het farmacotherapeutisch kompas.

Welke factoren spelen een rol bij het maken van een rationele keuze?

  • Bewezen effectiviteit. Dit kan worden uitgedrukt in het zogenaamde Number-needed-to-treat (NNT): hoeveel mensen je moet behandelen om het beoogde effect bij één mens te bereiken? NNT = 1 is ideaal.
  • Kosten.
  • Bijwerkingenprofiel en interacties (achterhalen actuele medicatie!).
  • Gebruiksgemak (bijvoorbeeld poeder versus tablet).
  • Toepasbaarheid (zwangerschap, ouderen).

Pijnbestrijding
Over het algemeen kan het voorschrijven van medicijnen in de tandartspraktijk onderverdeeld worden in de volgende groepen:

  • Gebits- en mondslijmvliesgerelateerde afwijkingen
  • Stollingsafwijkingen
  • Voorkomen en bestrijden van infecties
  • Pijnbestrijding

Hier wordt ingegaan op de pijnbestrijding in de tandheelkunde. Bij pijn moet onderscheid gemaakt worden tussen acute en chronische pijn. Daarnaast is het belangrijk om te weten of het om somatische pijn gaat, pijn die ontstaat wanneer lichaamsweefsel wordt beschadigd, of om neuropathische pijn. Neuropathische pijn wordt gegenereerd in het zenuwstelsel. Pijnstillers die perifeer aangrijpen zijn NSAID’s en paracetamol. Opiaten, anti-epileptica en antidepressiva grijpen centraal aan.

Acute pijn
Acute pijn treedt meestal op door activatie van het ontstekingsproces na weefselbeschadiging. Er komt een enorme hoeveelheid bioactieve moleculen vrij (o.a. prostaglandinen). Deze moleculen maken receptoren in het gebied met weefselbeschadiging extra gevoelig (perifere sensitisatie).
De prostaglandinesynthese wordt in gang gezet:

  • Onder invloed van fosfolipase: celmembraanfosfolipiden –> arachidonzuur
  • Onder invloed van cyclooxygenase (cox-1, cox-2): arachidonzuur –> prostaglandinen en leukotrienes. Cox-1 zorgt o.a. voor de bescherming van de maag en nieren. Cox-2 speelt o.a. een grote rol in het ontstekingproces.

NSAID
NSAID’s remmen zowel Cox-1 als Cox-2. Cox-2 speelt een rol in het ontstaan van de ontsteking en moet dus geremd worden. Helaas wordt ook de bescherming van de maag geremd (Cox-1). Indien er dus sprake is van maagklachten mag er geen NSAID voorgeschreven worden of moet er een maagbeschermer bij gegeven worden. Wanneer de dosis van ibuprofen 1500 mg per dag (of hoger) is, dan is er een enorme stijging van het relatieve risico op maagklachten. Andere bijwerkingen van NSAIDs zijn nierinsufficiëntie, cardiovasculaire problematiek (vooral bij chronisch gebruik), invloed op de plaatjes aggregatie en op de zwangerschap.
Het beste is om deze bijwerkingen te voorkomen. Om de kans op bijwerkingen te verkleinen kan het volgende gedaan worden:

  • Dosering beperken
  • Ander middel kiezen
  • Selectieve cox 2 remmers voorschrijven
  • Middel met relatief gunstige cox2/cox1 verhouding voorschrijven
  • Gastro-protectie (bijvoorbeeld omeprazol)

Interacties
Ook moet er rekening gehouden worden met interacties die kunnen plaatsvinden met andere medicatie:

  • corticosteroïden, cumarinederivaten of SSRI’s worden door gelijktijdig gebruik van NSAIDs beïnvloed
  • NSAIDs remmen de trombocyten-aggregatie-remming van acetylsalicylzuur.

NNT
NNT van NSAID ligt tussen de 2.3-2.7. Indien het NSAID niet werkt dan moet de dosis niet verhoogd worden maar moet een ander NSAID worden geprobeerd, bijvoorbeeld naproxen of diclofenac, voorgeschreven worden. Deze medicijnen zijn goed uitwisselbaar omdat ze allemaal ongeveer dezelfde NNT en dezelfde bijwerkingen hebben.

Paracetamol
Bij het gebruik van paracetamol moet er gestart worden met een dosis van 1000mg. De maximale dagdosering is 4000 mg. De pijnstiller heeft bij normale dosering weinig bijwerkingen maar bij (te) hoge dosering kan het zorgen voor ernstige leverschade (helemaal bij chronisch alcoholgebruik).

Opiaten
Zwakke opiaten zijn codeïne en tramadol. Sterke opiaten zijn morfine, oxycodon en fentanyl. Het voorschrijven van opiaten is te overwegen in acute situaties wanneer NSAIDS gecontra-indiceerd zijn.

Combinatie pijnmedicatie
Pijnstillers kunnen gecombineerd worden indien het analgetisch effect niet toeneemt bij het verhogen van de dosis.

Samenvatting

  • Wanneer er sprake is van pijn dan hebben we in de meeste gevallen te maken met nociceptieve pijn. In die gevallen is het vaak voldoende om NSAID of paracetamol voor te schrijven.
  • Bij het voorschrijven van een medicijn moet rekening gehouden worden met de effectiviteit, bijwerkingen en interacties.
  • Bij milde pijn kan er het beste paracetamol voorgeschreven worden.
  • Bij matige pijn kan er het beste NSAID (eventueel i.c.m. maagbescherming) voorgeschreven worden.
  • Bij hevige pijn kan er het beste een opiaat i.c.m. NSAID voorgeschreven worden.
  • Er moet terughoudend gedaan worden met het voorschrijven van NSAID en opiaten bij chronische pijn. Vaak worden dan antidepressiva of anti-epileptica voorgeschreven.

Dr. B. Stegenga, staflid afdeling MKA-chirurgie.

Verslag door Marieke Filius, onderzoekster afdeling kaakchirurgie, UMCG, voor dental INFO van de lezing van dr. Stegenga tijdens de klinische avond Wat te doen bij niet alledaagse, maar wel herkenbare problemen in de dagelijkse praktijk van het Wenckebach Instituut in het UMCG.

/door Lees meer over: Congresverslagen, Kennis, Medisch | Tandheelkundig, Pijn | Angst, Thema A-Z
Close-up of model teeth

Preventieve endodontologie: denken vanuit de weefsels

Preventieve endodontologie: Biologisch denken
In de tandheelkunde staan vaak de mechanische aspecten centraal, bijvoorbeeld bij het vervaardigen van een restauratie. Biologisch denken, wat hier lijnrecht tegenover staat, is net zo belangrijk of eigenlijk nog belangrijker. Veel problemen kunnen voorkomen worden door te denken vanuit de weefsels van de tand en dit is waar preventieve endodontologie voor staat. Histologie, fysiologie, pathologie en immunologie staan hierin centraal.

Dentine
In een tand bevindt zich een vaatzenuwstreng: bindweefsel dat in staat is tot een immuunrespons. De vaatzenuwstreng heeft uitlopers tot in dentine, dentine is dus vitaal weefsel. In dentine zijn tubuli aanwezig. Centraal (dicht bij de pulpa) zijn deze tubuli breder en in grotere getalen aanwezig dan perifeer.
Zolang een element vitaal is, vinden er veel veranderingen plaats in het dentine. Primair dentine wordt tijdens de ontwikkeling van het element gevormd. Vervolgens zorgt de vorming van secundair dentine ervoor dat de tubuli langer worden en dat de wortel zich afvormt. Peritubulair dentine zorgt voor het dichtslibben van de dentine tubuli en tertiar dentine – ook wel reparatief dentine genoemd – wordt gevormd als reactie op trauma.

Voordelen preventieve endodontologie
Preventieve endodontologie kent vele voordelen: het voorkomt overbehandeling, het kost minder tijd en geld, er is minder verlies aan tandweefsel en de vitaliteit kan behouden blijven waardoor het immuunrespons van de pulpa behouden blijft.
Dit laatste is erg belangrijk omdat het element beter bestand is tegen cariës wanneer het vitaal is. De aanwezigheid van cariogene bacteriën in het dentine zorgt namelijk voor een afweerreactie vanuit de pulpa. Indien het element niet meer vitaal is dan verliest het zijn capaciteit om bacteriën aan te pakken.

Trauma op jonge leeftijd
De leeftijd van een patiënt waarop een trauma plaatsvindt kan grote gevolgen hebben voor de prognose van het element. De prognose van een gecompliceerd fractuur (dus waarbij de pulpa is betrokken) bij iemand van 14 kan gunstiger zijn dan een ongecompliceerd fractuur bij iemand van 7 jaar. Dit heeft te maken met het volgende.
Bij de jongen van 14 met een gecompliceerd fractuur kan, na het verwijderen van de pulpahoorns (om verkleuring te voorkomen), vitrebond aangebracht worden en een restauratie vervaardigd worden. Vaak blijft het element vitaal. Het succespercentage van een pulpaoverkapping ligt op 93 % bij een jonge patiënt. Hoe jonger het element, hoe groter de kans van slagen. De prognose van de ongecompliceerde fractuur bij de jongen van 7 jaar kan slechter zijn. Dit komt namelijk omdat de tubuli nog wijd open liggen: er is nog geen secundair dentine gevormd en er is nog geen sprake van sclerosering. Ook is vaak de radix nog niet afgevormd. Het element zal altijd zwak blijven omdat de afvorming van de radix stopt.

Cariës
Tandglazuur zorgt voor een hermetische afsluiting van het vitale deel van het gebitselement. Wanneer het glazuur is aangetast, krijgen micro-organismen de kans om de pulpa te bereiken. De pulpa reageert op deze pathogene aanval met een immuunrespons: Nieuwe odontoblasten maken tertiair dentine aan en door demineralisatie van dentine komen er groeifactoren vrij. De pulpa is dus in staat zich te verdedigen tegen deze bacteriën en bacterie-producten. Echter, als het cariësproces niet gestopt wordt dan zal dit leiden tot pulpa necrose.
De vraag is dus wat de beste manier is om dit cariësproces te stoppen. De infectie door deze micro-organismen is vrij complex: actieve en inactieve processen liggen naast elkaar, het front van de infectie is niet gelijk aan het front van de demineralisatie en de activiteit van cariës is gelegen in een biofilm. Wat is nu de juiste behandeling?

Voorkomen endodontische behandeling
Wanneer het cariësproces zich heeft uitgebreid tot bij de pulpa dan moet er met enige voorzichtigheid gehandeld worden om een pulpa-exponatie tijdens het behandelen te voorkomen. Aan de ene kant moet er genoeg (geïnfecteerd) weefsel weggehaald worden om het cariësproces te stoppen en aan de andere kant moet voorkomen worden dat de pulpa wordt geraakt.

Hardheid en verkleuring
Hardheid van dentine is niet hetzelfde als infectie: hard dentine is in 64% van de gevallen steriel en zacht dentine in 23% van de gevallen. Ook verkleuring is niet gelijk aan infectie. Omdat centraal gelegen verkleurd dentine groeifactoren bevat, kan beter niet alles weggehaald worden.

Cariësindicator
Cariës indicator is niet betrouwbaar voor het verwijderen van geïnfecteerd dentine: alleen verweekt dentine wordt aangegeven door de kleur.

Stepwise excavation
Bij stepwise exvavation wordt er perifeer gereinigd en centraal niet. Op een later moment wordt de restauratie verwijderd en wordt er opnieuw geëxcaveerd. Het blijkt dat het dentine harder is dan voorheen. Dit is dus een goede manier op pulpa exponatie te voorkomen. Echter, na heropenen blijkt dat er in 17% van de gevallen alsnog exponatie optreedt.

Sealing
Er zijn een aantal studies bekend waarbij er een sealing op carieus dentine geplaatst werd. Het bleek dat de laesie zich zowel klinisch als radiologisch niet uitbreidt.

Indirect Pulp Therapy (IPT)
Deze methode heeft als doel het verwijderen van de biofilm. Eerst wordt de glazuurdentine grens geëxaveerd met als criterium hardheid, ook omdat de restauratie retentie moet hebben. Alleen centraal wordt de biofilm met een Prophybrush verwijderd. Daarna wordt er een hermetische afsluiting gemaakt. Volgens onderzoek ligt het succespercentage boven de 90%.

Indicatie IPT 

  1. De eerste stap is een diagnose van de pulpa stellen. Dit is echter niet mogelijk.
  2. Er moet geverifieerd worden of er inderdaad sprake is van reversibele pulpitis.
  3. De pulpa moet sensibel reageren: Er mag verhoogd worden gereageerd maar niet verlengd.
  4. Afwezigheid van percussie pijn.
  5. Afwezigheid van spontane pijn.

Protocol IPT

  1. Anesthesie geven en cofferdam aanbrengen.
  2. Zacht dentine op de glazuur-dentine grens moet verwijderd worden met een ronde boor in groen hoekstuk met waterkoeling. Er is genoeg weefsel verwijderd wanneer de glazuur-dentine grens hard voelt.
  3. Met een polijstborsteltje (Prophy-brush 2000rpm) met tandpasta wordt centraal gepolijst. Op deze manier wordt de biofilm verwijderd.
  4. Er wordt een glas-ionomeer-lining aangebracht op het dentine.
  5. Er wordt hermetisch afgesloten met een restauratie.

IPT kan worden toegepast in verschillende situaties:

  • Melkelement: hiermee wordt voorkomen dat een melkkies vroegtijdig geëxtraheerd moet worden.
  • Lekkende restauratie bij een element met niet afgevormde wortels. Hiermee kan een lastige endodontische behandeling voorkomen worden. Wanneer de wortels uiteindelijk afgevormd zijn dan is dit het ultieme bewijs van vitaliteit.
  • Oudere patiënt, om endodontische behandeling te voorkomen.

Conclusie

  • Probeer niet alleen mechanisch maar ook biologisch te denken.
  • Streef naar behoud van pulpa-vitaliteit.
  • Bij jonge patiënten moet het doel ‘behoud van afvorming van de radices’ zijn.

Jenneke de Jong is tandarts-endodontoloog en huidig voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Endodontologie. Ze is werkzaam in een praktijk voor endodontologie en parttime medewerker bij de het Centrum voor Tandheelkudne en Mondzorgkunde van het UMC Groningen. Daar is ze betrokken bij het klinisch en pre-klinisch onderwijs op het gebied van de endodontologie.

Verslag door Marieke Filius, onderzoeker bij de afdeling MKA-chirurgie, UMCG, voor dental INFO van het congres De tand in al z’n facetten, georganiseerd door NVT – NVvE – NVVRT – NVvK – VvO – NVMKA – RTV – NVM 

/0 Reacties/door Lees meer over: Congresverslagen, Endodontie, Kennis, Thema A-Z

Onderzoekers ontwikkelen antimicrobieel plastic voor 3D implantaten

De ontwikkelingen op het gebied van  3D printing gaan snel. Andreas Hermann en zijn team van de Universiteit van Groningen ontwikkelden een antimicrobieel plastic waarmee 3D implantaten geprint kunnen worden die bacteriën doden.
Het team voegde antimicrobiële quaternaire ammoniumzouten toe aan bestaande materialen die voor implantaten gebruikt worden. Het materiaal met de zouten kan bacteriën doden wanneer deze ermee in contact komen zonder dat dit schadelijk is voor menselijke cellen, zegt Hermann tegen de New Scientist. Het onderzoek is gepubliceerd in het vakblad Advanced Functional Materials.

Resultaat
De onderzoekers stelden vast dat het nieuwe materiaal meer dan 99 procent van de bacteriën doodde vergeleken met een uitkomst van minder dan 1 procent bij een implantaat zonder de toegevoegde zouten.

Verder onderzoek
Verder onderzoek is nodig voordat het materiaal bij patiënten kan worden gebruikt omdat het team de monsters gedurende slechts zes dagen testte. In het vervolgonderzoek zal ook de wisselwerking met tandpasta onderzocht worden en de sterkte van het materiaal voor gebruik als dentaal implantaat.

Bron:
Advanced Functional Materials
The New Scientist

/0 Reacties/door Lees meer over: Implantologie, Kennis, Onderzoek, Thema A-Z
Restauratie: minimaal invasief, maximaal effectief

Restauratie: minimaal invasief, maximaal effectief

Minimaal invasief werken is de eerste weg om te bewandelen. Het is van belang om een goede mix te gebruiken van directe en indirecte technieken. Met de lancering van nieuwe, indirecte restauratiematerialen en de ontwikkeling van nieuwe behandeltechnieken kunnen indicatiegebieden worden uitgebreid. In veel gevallen leidt dit tot esthetisch fraaiere restauraties. Het nadeel van deze materialen is grotere gevoeligheid voor de juiste verwerking in de mond. Het succes valt of staat dan ook bij het stellen van een juiste indicatie, de preparatietechniek, materiaalkeuze en het cementeren. Een goede samenwerking tussen de tandartspraktijk en het tandtechnisch laboratorium is bepalend om tot een goed eindresultaat te komen.

Verslag van de lezing van Patrick Oosterwijk, tandtechnicus.


1. Indicatie
2. Communicatie
3. Materialen
4. Cementeren

1. Indicatie

  • Minimaal invasief is altijd de eerste keuze.
  • Het moet wel optimaal invasief zijn en dit is niet altijd gelijk aan minimaal invasief. Als er alleen vanuit minimaal invasief oogpunt wordt gewerkt kan het zijn dat de kans op breuk juist groter is.
  • Indicatiegericht in plaats van productgericht: hiervoor is een open systeem nodig. Dit is vaak niet het geval waardoor er toch productgericht wordt gewerkt in plaats van indicatiegericht.
  • Direct vs. Indirect: Naast de kosten kunnen onderstaande punten een leidraad zijn

Indirect

  • Knobbeloverkapping (binnen UMCG en ACTA de richtlijnen)
  • Functieherstel
  • Contourherstel: indirect makkelijker en eenvoudiger

Direct

  • Indien restauratie binnen de knobbels valt (binnen UMCG en ACTA de richtlijnen)

Een groot deel van de voorzieningen die worden gemaakt is monolithisch. Dit betekent dat het materiaal uit een deel vervaardigd is. Minimaal invasief is bijna altijd monolithisch: uit één deel geperst of gefreesd. Monolitisch hoeft door de opbouw van de blokken waaruit gefreesd wordt niet monochroom te zijn.

Voor een volledige kroonomslijping heb je 70% afname, door indirecte kronen te vervaardigen en dus minimaal invasief te werken kun je dit reduceren naar 22% tot 35%.

Voordelen van een partiële omslijping

  • Preparatiegrenzen liggen geheel of gedeeltelijk supragingivaal.
  • Vriendelijker voor het softtissue en het is ook voor het dragen van tijdelijke voorziening gunstiger. Er zijn minder ontsteking van de gingiva als gevolg van een slecht aansluitende noodkroon.
  • Makkelijker afdrukken vervaardigen. (dit ook voor digitale afdrukken)
  • Geen cement subgingivaal.
  • Plaatsen is makkelijker.

Problemen bij in- en onlays

  • Isthmus vaak te smal bij preparaties waardoor de breukkans omhoog gaat. Er is minimaal 2 mm nodig, anders is het beter om een volledige omslijping te maken en te overkappen.
  • Verkeerde hoek geprepareerd vanuit de box. Deze is idealiter 45 graden. Vaak is deze te scherp of wordt er een bevelachtige preparatie gemaakt. Hierdoor is de kans op breuk groter.

Brugoverspanningen
Zirconiumbrug indicatie: soms is metaal porselein ook nog een goede materiaalkeuze zeker bij lage verbindingen als er een brugconstructie wordt gemaakt.

  • Als connector 2x zo hoog is, dan is deze 4x zo sterk.
  • Maximaal 9 mm overspanning posterior tussen pijlers.
  • Maximaal 11 mm overspanning anterior tussen pijlers.

Lithiumdisilicaat

  • Solitaire kronen
  • Voor front en tot en met de 2de premolaar posterior te gebruiken voor brugconstructie
  • De interocclusale ruimte moet minimaal 1,5 mm zijn
  • Voor bruggen is een connector van minimaal 16 mm2 nodig. Anders geen functioneel sterke brug mogelijk

Zirconiumoxide

  • Kan conventioneel gecementeerd worden maar bij voorkeur
  • Dun uit te werken
  • Kan subgingivaal geprepareerd worden (dan indien niet onder cofferdam te plaatsen conventioneel cementeren)

Emax

  • Minder sterk, wel esthetisch
  • 1,5 mm nodig circulair en occlusaal

Preparatievoorwaarden lithiumdisilicaat

Wel

  • Chamfer preparatie
  • Afgeronde hoeken
  • Voor kroonpreparatie 4-6 graden conisch

Geen

  • Scherpe hoeken
  • Ondersnijdingen
  • Holle schouder

2. Communicatie

Welke informatie dient u aan te leveren aan de tandtechnieker?

  • Huidige situatie: foto’s, filmpjes, modellen
  • Omschrijving van de wensen van de patiënt
  • Eventuele tijdelijke voorziening
  • Stompkleur (met behulp van de stomplkeurring van Ivoclar). Dit kan ook aan de hand van foto’s/ filmpjes extra gedaan worden

3. Materialen
Materialen die tegenwoordig veel worden gebruikt voor indirecte restauraties zijn:

  • Pmma – polymethylmethacrylaat (kunststof) – Pasfase
  • Hybride – (Semi)permanent
  • Synthetisch glaskeramiek – Indirect permanent
  • Zirconiumoxides 1000-1200 Mpa – Indirect permanent

Al deze materialen kunnen monolithisch worden verwerkt.

Keuze op basis van:

  • Beschikbare interocclusale ruimte
  • Esthetische eisen
  • Transparantie buurelementen
  • Stompkleur
  • Mogelijkheid tot adhesief bevestigen


Pmma

  • 80 / 110 Mpa
  • Tijdelijke kronen en bruggen
  • Veneering van onderstructuren
  • Koudpolimerisaat, gefreesd of geprint

Synthetisch glaskeramiek – lithiumdisilicaat
Persen en frezen
Bijvoorbeeld: Ivoclar EMax en Vita Suprinity: EB

Sterkte en indicatie

  • Ongecementeerd tussen 360 en 400 MPa
  • Kronen en partiële kronen
  • Bruggen anterior en premolaar regio
  • Etsbruggen
  • Inlay’s en onlay’s
  • Facings
  • Monolithisch en als onderstructuur

Zirconiumoxide

  • 1000-1200 MPa
  • Solitaire kronen tot grotere overspanningen
  • Opgebakken monolithisch

Slijtage door zirconium van de antagonist is lager dan bij veldspaat indien het gepolijst is. Dit geldt niet als de zirconiumkap alleen geglazuurd is, dan is het juist wel abrasief. Dikte 0,5 -1 mm, hoge translucentie.

4.Cementeren

  • Hybride Materialen waar glaskeramiek in zit altijd adhesief: 5% HF nodig.
  • Zirconiumoxide en hybride materiaal met als vulstof zirconiumoxide (Lava Ultimate) adhesief plaatsen maar niet etsen
  • Indien niet onder cofferdam te plaatsen zirconiumoxide plaatsen met gemodificeerd glasionomeer.

Uitgangspunt faculteit Groningen: Indien geen rubberdam kan worden aangebracht dan mogen ook geen adhesieve kronen worden geplaatst.

Zirconiumoxide

  • Conventioneel cementeren
  • Zirconiumoxide is inert
  • Cementeren met gemodificeerd glasionomeer
  • Indien goed droog te houden met composiet
  • Niet zandstralen met straalmiddel >50 mμ dit verzwakt het element tot helft van initiële sterkte!
  • Voorbewerken 30 mμ Rotatec parels en weinig druk heeft misschien positieve werking
  • Zorg voor mechanische retentie
  • Minimale preparatie nodig 0.5 mm

IDS: Immediate Dentin Sealing

Direct na preparatie primer een adhesief aan te brengen om openstaande tubili te gebruiken. Significant hoger hechtkracht dan DelayedDentalSealing.

Preparatie

  • Etsen
  • Primer
  • Bonden
  • Flowable composiet, 2 werkingen: Alle scherpe hoeken worden afgevlakt en het beschermt de IDS-laag voor het zandstralen

Restauratie

  • Zandstralen
  • Rode ets
  • Primer
  • Cementeren met composietcement
  • Glycerine gel: beperkt zuurstof inhibitie laag, dekt het af voor zuurstof zodat materiaal volledig kan uitharden


Patrick Oosterwijk Is tandtechnicus sinds 1985. Na het behalen van zijn IVT-diploma heeft de ontwikkeling van de tandtechniek altijd een prominente plaats ingenomen in zijn loopbaan. Als ondernemer heeft hij aan de basis gestaan van T.T.L. Oosterwijk in Utrecht en in Amersfoort en aan het ACTA. Vanuit de firma Oral Scan houdt hij zich bezig met mondscanners. Vanaf 2012 is hij verantwoordelijk voor de lokale productie van Elysee Dental en geeft hij diverse lezingen over de digitalisering in de tandtechniek.

Verslag door Nika van Koolwijk, tandarts, van de lezing van Patrick van Oosterwijk tijdens de zomerafsluiting van Elysee Campus.  

/0 Reacties/door Lees meer over: Congresverslagen, Kennis, Restaureren, Tandprothese | techniek, Thema A-Z

Meer tandverlies bij kinderen op speciale scholen

Bij kinderen op special scholen worden vaker tanden verwijderd, aldus onderzoek van Public Health England.

Slechte mond hygiëne
Bij kinderen op speciale scholen werd vaker tandbederf en slechte mond hygiëne gevonden. Bij 22% van de vijfjarige kinderen was dit het geval, en zelfs bij 29% van de twaalfjarigen. Dit is het dubbele van het aantal van kinderen op ‘normale’ scholen.

Oorzaken
Oorzaak zou kunnen zijn dat deze kinderen extra kwetsbaar zijn en meer hulp nodig hebben, en dus ook op het gebied van mondzorg. Wat ook zou kunnen helpen is borstvoeding, minder gebruik van flesjes, minder gesuikerd eten en beter opletten bij het tandenpoetsen.

Algemeen advies
Toch zou dit advies niet alleen moeten worden opgevolgd door kinderen op speciale scholen, aangezien ook op normale scholen de aantallen van slechte gebitten nog veel te hoog zijn.

Bron: Dentistry.co.uk 

/0 Reacties/door Lees meer over: Kennis, Onderzoek

Goede resultaten bij direct plaatsen implantaten bij osteoporose

Uit onderzoek is gebleken dat het direct plaatsen van tandimplantaten na het trekken van tanden bij patiënten met osteoporose voor goede resultaten kan zorgen.

Bisfosfonaat geeft risico
Op dit moment wordt osteoporose vaak behandeld met behulp van bisfosfonaat, wat grote complicaties met zich mee kan brengen, en al zwakke botten nog meer kan verzwakken. In dit onderzoek werd daarom gekeken of patiënten met osteoporose, én die behandeld zijn met bisfosfonaat, een groter risico lopen op grote kaakbotproblemen.

Onderzoek
Er werd gekeken naar 24 patiënten van 54 jaar of ouder, met tand implantaten. Er werd gekeken naar het succes van deze implantaten, waarbij ze werden vergeleken op basis van het wel of niet hebben van osteoporose. Bij alle patiënten werden alle overgebleven tanden getrokken en onmiddellijk vervangen door implantaten, om een jaar later te kijken hoe goed het met deze implantaten ging. Hieruit bleek dat het aantal mensen met botverlies even groot was zowel bij de groep zonder osteoporose als bij de groep met osteoporose.

Goede resultaten
Bij alle patiënten werd het contact tussen het oppervlak van de implantaten en de botten goed bevonden. Daarnaast maakte het direct plaatsen van de implantaten dat het proces sneller verliep, de patiënten zich meer op hun gemak voelden en leidde dit zelfs tot goede resultaten bij patiënten met osteoporose.

Bron: American Academy of Implant Dentistry

/door Lees meer over: Kennis, Onderzoek

Onderzoek: Loodschort niet nodig bij zwangere patiënten

Het gebruik van een loodschort bij verschillende tandheelkundige röntgenopnames van zwangere patiënten is niet nodig. Dit blijkt uit onderzoek gepubliceerd in Dentomaxillofacial Radiology.

Straling
Het is niet duidelijk of lage stralingsdoses gezondheidsschade bij de mens veroorzaakt. Daardoor is het moeilijk te bepalen wanneer bescherming voor deze dosis straling nodig is. Het huidig onderzoek richt zich dan ook op het nut van het gebruik van een loodschort.

Onderzoek
Met behulp van een vrouwelijk antropomorfe fantoom en vier verschillende tandheelkundige röntgenopnames (intra orale, panoramische, cephalometrische en Cone-Beam röntgen) hebben de onderzoekers de stralingsdoses geschat die de foetus en de borsten van de zwangere vrouw ontvangen. Zowel met als zonder loodschort.

Resultaten
Het verschil in de stralingsbelasting bij het gebruik van een loodschort en geen loodschort, is verwaarloosbaar. De stralingsdosis blijft in beide gevallen ongeveer hetzelfde. De dosis tijdens de foetale periode zonder loodschort is minder dan 1% van de dosislimiet van 1 mSv per jaar. De onderzoekers concluderen dan ook dat het gebruik van een loodschort niet nodig is. De onderzoekers willen vooral benadrukken dat zwangerschap dus geen reden hoeft te zijn om tandheelkundig radiografisch onderzoek te vermijden.

Bron: NCBI 

/0 Reacties/door Lees meer over: Kennis, Onderzoek
Invloed borstvoeding op de stand van de tanden

Invloed borstvoeding op de stand van de tanden

Langdurige borstvoeding vermindert de kans op scheve tanden bij kinderen. Dit blijkt uit onderzoek gepubliceerd in de Journal Pediatrics.

Onderzoek
Australische en Braziliaanse wetenschappers hebben onderzocht hoe borstvoeding invloed kan hebben op de positie van de tanden. 1303 kinderen van vijf jaar oud hebben mee gedaan het onderzoek. Naast de stand van de tanden, is onderzocht hoe lang de kinderen in hun eerste levensjaar borstvoeding hebben gekregen. Het blijkt dat bij kinderen die alleen maar borstvoeding hebben gekregen tot de leeftijd van zes maanden, de kans op scheve tanden 41 procent kleiner is in vergelijking met kinderen die nooit borstvoeding hebben gekregen. Als een kind langer dan zes maanden borstvoeding krijgt, vermindert de kans zelfs met 72 procent. Aanvullende voeding en het gebruik van een fopspeen, ook in combinatie met borstvoeding, verhogen weer het risico op scheve tanden.

Overbeet en open beet
Kinderen die langer dan 6 maanden alleen borstvoeding hebben gekregen, hebben 33 procent minder kans hebben op een open beet. Tevens hebben zij ook een kleinere kans op een overbeet.

Bron: Pediatrics

/door Lees meer over: Kennis, Onderzoek, Voeding en mondgezondheid

App motiveert gebruikers om regelmatig tanden te poetsen

Gezondheid-apps voor de mobiele telefoon helpen mensen om hun eigen gezondheid te monitoren. Zo zijn er apps die bijhouden hoe lang, hoe vaak en hoe goed iemand zijn tanden heeft gepoetst. Waaronder Brush DJ die gebruikers motiveert om regelmatig hun tanden te poetsen. Volgens onderzoek gepubliceerd in the British Dental Journal, blijkt deze app hierin effectief te zijn.

Brush DJ
Brush DJ motiveert gebruikers om twee minuten lang tanden te poetsen door muziek af te spelen die opgeslagen staat op de telefoon. Er is ook een standaard afspeellijst beschikbaar. Gebruikers worden door het gebruik van muziek gestimuleerd om langer en beter te poetsen. Daarnaast kan een herinneringsfunctie worden ingesteld, zodat de gebruiker twee keer per dag een poetsmelding krijgt. Ook kan de gebruiker herinnerd worden aan een tandartsbezoek en wanneer de tandenborstel moet worden vervangen. Inmiddels is Brush DJ sinds 2011 meer dan 155.000 keer gedownload en wordt in 182 landen gebruikt.

Onderzoek
Gebruikers die meer dan drie keer de app hadden geopend, kregen een melding met een uitnodiging om mee te doen aan een questionnaire. De questionnaire bevatte vragen over het gebruik van de applicatie en de huidige mondhygiëne. 189 respondenten hebben de questionnaire ingevuld, waarvan 69 tussen de 7 en 12 jaar oud.

Resultaten
113 respondenten (70%) hebben aangegeven dat hun tanden schoner lijken sinds het gebruik van de app. 133 respondenten (88%) gaven aan dat de app hen motiveert om langer tanden te poetsen.

Conclusie
Brush DJ motiveert kinderen om goed voor hun tanden te zorgen. De resultaten vormen een goede basis voor vervolgonderzoek naar het gebruik en de effectiviteit van mondgezondheids-apps.

Download
BrushDJ is beschikbaar via hun officiële website, de i-Tunes store en de Android app store.

Bron: Nature.com

 

/0 Reacties/door Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis

Bosbessen tegen parodontitis

Uit een studie in het Journal of Agricultural and Food Chemistry blijkt dat een extract van wilde bosbessen kan helpen bij het voorkomen van parodontitis en bij het verminderen van antibiotica gebruik.

Fusobacterium nucleatum
Canadese onderzoekers onderzochten of natuurlijke antibacteriële mengsels van hulp zouden kunnen zijn bij het behandelen van parodontitis. Ze keken specifiek of bosbessen polyfenolen Fusobacterium nucleatum zouden kunnen bestrijden, wat een van de hoofdbacteriën is die actief is bij parodontitis. Ze focusten op deze polyfenool aangezien het bekend is dat bosbessen helpen tegen door voedsel overgedragen ziekteverwekkers.

Bestrijding periodontitis
Uit het onderzoek bleek dat de wilde bosbessen extracten daadwerkelijk zowel de groei van Fusobacterium nucleatum verminderden, als het vormen van biofilms. Daarnaast blokkeerde het moleculaire ontstekingen, wat een belangrijk aspect is bij parodontitis.

Bosbessen extract verspreiden
Naast dit onderzoek zijn de onderzoekers ook druk bezig met het ontwikkelen van een apparaat dat het bosbessen extract langzaam in de mond zou kunnen verspreiden na het poetsen, om zo parodontitis vaker te kunnen voorkomen.

Bron: Journal of agricultural and food chemistry

/0 Reacties/door Lees meer over: Kennis, Onderzoek