Plakcamera topper tijdens tentoonstelling Say Cheese

De tentoonstelling Say Cheese! De kracht van de mond, in Museum Boerhaave te Leiden, sloot op
3 april haar deuren. Op de vrijdag daarvoor werd tijdens een afsluitende bijeenkomst voor bestuur en Adviescollege van het Ivoren Kruis en zijn partners/sponsors teruggeblikt op deze geslaagde tentoonstelling. De plakcamera – voor het ontdekken van tandplak – was de topper van Say Cheese! Tijdens de afsluitende bijeenkomst werd tevens de start van het onderzoek ‘Preventie van cariës bij kinderen at risk’ gepresenteerd.

Geslaagde tentoonstelling
Dirk van Delft, directeur van Museum Boerhaave waar Say Cheese werd gehouden, opende de afsluitende bijeenkomst. “We kunnen terugzien op een geslaagde tentoonstelling. Zowel vorig jaar als ook de eerste maanden van dit jaar, heeft Museum Boerhaave ruim meer bezoekers gehad dan het jaar daarvoor”, zei Dirk van Delft. Bezoekers van Say Cheese gaven ook een goede waardering aan de expositie voor de aspecten ‘mooi’, ‘plezier beleven’ en ‘iets ervan opsteken’.

Topper: Plakcamera
De plakcamera was de topper tijdens de tentoonstelling over de mond. Bezoekers konden een foto van hun tanden laten maken waarbij de aanwezige plak in het rood werd aangegeven met een plakscore. De foto werd op een scherm getoond en ook thuis konden bezoekers de foto nog een keer bekijken via de website www.inspektorpoets.nl. In totaal werden meer dan 10.000 foto’s gemaakt.

QLF-techniek
Dr. ir. Monique van der Veen, onderzoeker bij ACTA, legde de werking van de plakcamera uit: de QLF-techniek. Bij deze techniek worden blauw licht en filters gebruikt. Het blauwe licht fluoriseert groen licht terug indien er geen plak aanwezig is. Op plaatsen met plak, zie je rood licht waardoor je de plak goed kunt zien.

Gezond gebit zonder plak – Reguliere foto

Gezond gebit zonder plak – Foto plakcamera

Gebit met veel plak – Reguliere foto

Gebit met veel plak – Foto plakcamera

Plakcamera in reguliere mondzorg
Catherine Volgenant, MSc, PhD-student ACTA, toonde vervolgens een selectie verrassende foto’s van gemaakte ‘tandplak-scans’. Er was veel plak te zien rondom beugels en de tandvleesrand. Catherine gaf de diverse mogelijkheden aan voor gebruik van de plakcamera in de reguliere mondzorg:

• Patiënten kunnen met de camera zelf zien waar zij tandplak hebben en waar zij dus beter zouden moeten poetsen.
• Tandartsen en mondhygiënisten kunnen de plakcamera als extra hulpmiddel gebruiken bij het periodiek mondonderzoek.
• Met de plakcamera kunnen risicogroepen opgespoord worden.

NMT voorzitter Rob Barnasconi – aanwezig bij de bijeenkomst – gaf aan dat de plakcamera interessant is voor gebruik in de reguliere tandarts- en mondhygiënepraktijk. Ook Gert Stel, tandarts-pedodontoloog en hoofd afdeling kindertandheelkunde UMCG-CTM, toonde interesse voor gebruik van de camera tijdens de opleiding.

Ontwikkeling plakcamera
Inspektor Research Systems is bezig met de ontwikkeling van de plakcamera voor gebruik in de mondzorg. In het buitenland zijn daarnaast diverse initiatieven gestart om ervaring met de plakcamera op te doen. In Liverpool loopt een onderzoek op dit gebied, in Japan werken diverse universiteiten er al mee en ook in de Verenigde Staten wordt gewerkt aan deze techniek.

Onderzoek ‘Preventie van cariës bij kinderen at high risk’
Denise Duijster, AIO bij ACTA presenteerde tijdens de afsluitende bijeenkomst van Say Cheese de opzet van het nieuwe onderzoek ‘Preventie van cariës bij kinderen at risk’: de preventie van gaatjes in het melkgebit van kinderen met een hoog risico.
Uit onderzoek blijkt dat 56% van de 5-jarige kinderen in Nederland cariës heeft. Een grote groep kinderen is cariësvrij. De groep met cariës heeft echter ook meteen veel gaatjes en vormt hiermee een hoog-risicogroep. Een innovatieve aanpak is nodig om deze groep te bereiken. De traditionele voorlichtingsmethoden blijken onvoldoende effect op lange termijn te geven en zijn onvoldoende succesvol bij de hoog-risicogroep. De kloof tussen laag- en hoog-risicogroepen wordt hierdoor steeds groter.

Risicofactoren
Twee keer per dag poetsen met een tandpasta met fluoride en beperking van het aantal eet-en drinkmomenten zijn de belangrijkste gedragsfactoren om cariës te voorkomen. Risicofactoren bij cariës zijn het laat beginnen met tandenpoetsen (na 2-jarige leeftijd) en het hebben van zoetmomenten voor het slapen gaan. Het gedrag, de routines en opvattingen van ouders hebben invloed op hoe zij zorgen voor de mondgezondheid van hun kinderen. Als ouders positieve opvattingen hebben, zullen hun kinderen minder gaatjes hebben. Ouders met negatieve opvattingen – bijvoorbeeld: je kunt toch niets aan gaatjes doen – zullen vaker kinderen hebben met cariës.

Studies
Voor het onderzoek worden diverse studies opgezet:

• Wat zijn de risico-indicatoren en risicofactoren voor de prevalentie van cariës in Nederland?
• Welke barrières en bevorderende factoren zijn er op het gebied van mondverzorgingsgedrag? Waarom lukt het sommige ouders niet hun kind goede mondverzorgingsgewoonten aan te leren?
• Hoe kunnen ouders en kinderen met een hoog risico worden geïdentificeerd?
• Welke interventie zal het meest effectief zijn voor de hoog-risico groep?

Het onderzoek wordt uitgevoerd door ACTA in samenwerking met Menzis, TNO en het Ivoren Kruis.