Slijtage en gevoelige tanden

2 november 2010

Presentatie van Prof. dr. Martin Addy tijdens het lustrumcongres – 100 jaar voor een gezonde mond – van het Ivoren Kruis.

Prof. dr. Martin Addy

Poetsen doet men niet vaak of niet goed genoeg. Zouden bepaalde chemicaliën een optie kunnen zijn? Veel bestanddelen in tandpasta geven een reinigend effect maar zouden tegelijkertijd schade kunnen geven. Ook het poetsen kan zorgen voor acuut trauma, recessies, abrasiën en wellicht hypersensitiviteit. Spoelen lijkt dan ideaal: het is simpel en het zou overal in de mond kunnen komen.

Spoelmiddelen
Het beste spoelmiddel zijn middelen met chloorhexidine, maar dit heeft ook de bekende bijwerkingen. Het blijft wel 12 uur lang antibacterieel werken en is zeer effectief. Dit is behoorlijk langdurig in vergelijking met CPC (3-5 uur) en triclosan (5-7 uur). Het positieve effect van CPC op de gingiva is zeer miniem en het heeft dezelfde nadelen als chloorhexidine. Triclosan wordt geabsorbeerd in het lichaam en kan het endocriene systeem in de war brengen, een antibiotica resistentie geven en uiteindelijk kan dit leiden tot allergieën doordat men ontwent raakt aan vuiligheid. Wel is de anti-plaque en anti-gingivitis werking wetenschappelijk bewezen.

Bestanddelen
Andere bestanddelen kunnen zijn: essentiële oliën, aminofluoride en de zouten van zink, koper en tin. Essentiële oliën kunnen zorgen voor een frisse adem, de zouten juist voor een slechte adem. Bovendien zouden deze zouten wel eens toxisch kunnen zijn. De antiplak werking van aminofluoride is vergelijkbaar met chloorhexidine. Sommige spoelmiddelen kunnen erosief zijn. Vaak zit er ook alcohol in en dat roept weerstand op omdat men denkt dat dit kanker zou veroorzaken. Hier is geen wetenschappelijk bewijs voor. Het gebruik door kinderen zal niet wenselijk zijn en voor alcoholisten is het helemaal niet geschikt.

Voordelen tandenpoetsen
Al met al zijn de voordelen van poetsen met tandpasta groter dan de nadelen. Als er sprake is van gevoelige tandhalzen moeten de dentine tubuli geopend zijn. Dit kan alleen maar komen door erosie of de combinatie van erosie en abrasie van de smeerlaag die de tubuli afdekt. Het advies om dan met een zachte tandenborstel te poetsen, is foutief. Het leidt zelfs tot meer verlies van de smeerlaag! Waarschijnlijk is de verklaring hiervoor dat er meer haren op een zachte tandenborstel te vinden zijn, waar meer tandpasta in blijft zitten. Poetsen zonder tandpasta levert geen verlies van harde weefsels op, maar kan wel tot verlies van zachte weefsels leiden.