Voorkeur poedervrije latex handschoenen met laag proteïne gehalte

Historisch perspectief
In de jaren 80 nam als gevolg van de HIV / AIDS problematiek het gebruik van latex handschoenen opeens explosief toe. Het is nauwelijks voor te stellen dat medisch personeel toen nog vaak zonder handschoenen werkte. Dit toenemende gebruik leidde indertijd tot een toenemend aantal gevallen van latex allergie. Wereldwijd is zo’n 1% van de bevolking gevoelig voor latex allergie en ongeveer 17% van de medische professionals.

Allergie
Rondom latex allergie bestaan nogal wat misverstanden. Latex allergie type I wordt veroorzaakt door een aantal eiwitten die van nature in natuurrubber latex voorkomen. Mensen die hier gevoelig voor zijn, kunnen een heftige reactie krijgen bij contact met latex en kunnen hiervan zelfs in shock raken. Maar niet alle allergie is een allergische reactie op natuurrubber latex. Steeds meer mensen ontwikkelen namelijk een type IV allergie, de zogenaamde allergische contact dermatitis. Dit type wordt veroorzaakt door een reactie op residuen van bepaalde chemische stoffen waarvan tevens een aantal bij de productie van met name synthetische handschoenen wordt gebruikt.

Het gebruik van latex
Het aantal gevallen van latex allergie type I is de laatste jaren sterk gedaald. In Nederland ging het in 2000 nog om 31 meldingen, wat in 2009 en 2010 al terugliep tot 4 gevallen.
Veel ziekenhuizen gebruiken nu poedervrije latex handschoenen of synthetische onderzoekshandschoenen. In de operatiekamer gebruiken chirurgen bijna uitsluitend latex omdat dat het beste handgevoel geeft, met een goede pasvorm en hoge bescherming.

Gebruik synthetische handschoenen toegenomen
De vraag naar handschoenen neemt wereldwijd nog steeds toe. De totale markt bedraagt inmiddels ruim 175 miljard stuks. Vanwege de toenemende prijsdruk worden er in het productieproces van handschoenen steeds vaker chemische stoffen of vulstoffen gebruikt om te besparen op de productiekosten of dure grondstoffen. Handschoenen worden tevens steeds dunner wat weer negatieve gevolgen heeft voor de bescherming tegen stoffen van buitenaf. Chemische stoffen zijn onder meer nodig om (synthetisch) rubber stijver te maken, ofwel te vulkaniseren. Hierdoor verschuift echter het allergie probleem, omdat de residuen van de gebruikte chemische stoffen in de synthetische handschoenen steeds vaker voor type IV allergie verantwoordelijk zijn.

Wetenschappelijk onderzoek
Wetenschappers toonden aan dat het gebruik van synthetische handschoenen tot meer allergie type IV, de allergische contact dermatitis, kan leiden. De Universiteit van Leuven deed onderzoek onder medisch personeel dat zich op de Derma poli meldde met eczeem klachten. Dit onderzoek wees de hoge concentratie vulstoffen en rubber additieven in de productie van de synthetische handschoenen als boosdoener aan.

Bron: Baeck, M., B. Cawet, D. Tennstedt, A. Goossens, “Allergic contact dermatitis caused by latex(natural rubber)-free gloves in heatlhcare workers” in Contact Dermatitis, doi:10.111/J.1600-0536.2012.02054.x(link hierachter plaatsen naar

Ook via desk research wordt allergie door chemicaliën steeds meer bekend. Dr. R. Kaufman en prof. J. Jeekel van het Universitair Medisch Centrum Rotterdam en de Erasmus Universiteit, bestudeerden 26 studies naar allergische reacties bij dragers van NRL, een natuurrubber latex handschoen, of synthetische handschoenen. De onderzoekers concludeerden dat de gebruikte chemicaliën, met name thiurams en carbamates, allergische reacties veroorzaakten.

De trend om NRL handschoenen te vervangen door synthetische exemplaren heeft niet tot een afname van type IV allergie geleid onder medisch personeel. Vanwege hun comfort en goede bescherming blijven poedervrije latex handschoenen met een laag proteïne gehalte dus nog steeds eerste keus”, zegt prof. Jeekel.

Check bij aankoop
Niet iedereen is op de hoogte van de verschillende richtlijnen die er voor handschoenen gelden. Veel inkopers zijn zich niet bewust van de kwaliteitsverschillen en kijken voornamelijk naar prijs. Daarbij heeft latex een onterecht imagoprobleem wat nog hoofdzakelijk uit de jaren 80 en 90 stamt. Inmiddels worden latex handschoenen vaak op een totaal andere manier geproduceerd. Ze bevatten minder eiwitten en worden met meer zorg geproduceerd. Het risicoplaatje voor medische onderzoekshandschoenen ziet er daarom compleet anders uit dan in de voorgaande periode. Latex wordt veiliger en synthetische handschoenen leveren meer problemen op.

Bij aankoop van handschoenen is het goed om testrapporten te vragen die laten zien welke chemicaliën gebruikt zijn in het productieproces en welke chemische residuen zijn overgebleven. Ook is de treksterkte van de handschoen belangrijk: het aantal newton dat een handschoen kan verduren. Handschoenen moeten daarnaast een laag eiwitgehalte hebben en poedervrij zijn. Een gedegen risico inventarisatie is bij aankoop dus altijd op z’n plaats. Dan zal blijken dat het populaire nitril niet altijd het beste antwoord is.

Bronnen:

• Onderzoek ‘Type IV reactions to latex and synthetic medical gloves in healthcare workers’, to be published, Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam
• Onderzoek “Allergic contact dermatitis caused by latex (natural rubber)-free gloves in healthcare workers”, M. Baeck, B. Cawet, D. Tennstedt, A. Goossens
• Budev