Bereid u goed voor op een bezoek van de fiscus
De belastingdienst gaat het aantal boekonderzoeken fors uitbreiden. Deze how-to guide helpt u bij een goede afwikkeling van deze controle.
Eens in de vijf jaar vindt er bij ieder bedrijf een boekenonderzoek plaats. Dit was ten minste de stelregel in het verleden. Maar zoals velen van u ongetwijfeld al hebben gemerkt: deze regel gaat niet meer op. Sterker nog: de kans is groter dat u tijdens uw gehele ondernemerschap slechts een keer wordt gecontroleerd. Niet vreemd dus dat de Belastingdienst het aantal boekenonderzoeken fors gaat uitbreiden.
De aanleiding voor een boekenonderzoek is eveneens veranderd. Werden in het verleden bedrijven willekeurig uitgekozen, tegenwoordig is er meestal sprake van een directe aanleiding. Zoals bijvoorbeeld tips van een ex-werknemer, een voormalige partner of een klant van u. Een andere bron is de kliklijn Meld Misdaad Anoniem. Hier kan iedereen zijn tips over belastingfraude of belastingontduiking kwijt. Bij negen van de tien zaken die via de kliklijn worden aangemeld, is wel wat te vinden dat niet klopt. Andere redenen voor een boekenonderzoek zijn onder meer afwijkende cijfers ten opzichte van voorgaande jaren. Ook media-aandacht, zowel positief als negatief, kan aanleiding geven voor een boekenonderzoek bij uw bedrijf.
Soorten controles
- Het meest uitgebreide controle is een volledig algemeen boekenonderzoek. Hierbij wordt uw gehele administratie doorgelicht. Dit onderzoek vindt het minst vaak plaats, en meestal naar aanleiding van iets, zoals de door u ingediende aangiften, een klikbrief of onderzoek bij derden.
- Een tweede mogelijkheid is een deelcontrole naar de juiste afdracht van de omzetbelasting of loonbelasting. Bij een controle inzake de omzetbelasting wordt gekeken of er aansluiting is tussen uw jaarrekening en de aangiftes omzetbelasting. Verder wordt gekeken of u het nultarief correct toepast, of u daadwerkelijk datgene exporteert wat u zegt te exporteren en de facturen worden nagelopen.
- De snelste en eenvoudigste controle, die de fiscus ook nog vaak het meeste oplevert, is de loonbelastingcontrole. Bij deze controle wordt alles gecontroleerd wat te maken heeft met uw werknemers.
Per 1 januari 2007 zijn een groot aantal administratieve regeltjes, zoals vergoeding voor uw mobiele telefoon, kerstpakket en lunchvergoedingen, vereenvoudigd of afgeschaft. De controle die vanaf 2007 plaatsvindt heeft echter betrekking op de jaren 2001 t/m 2006, toen ze nog wel van toepassing waren. Er wordt dus gecontroleerd of u de regels in het verleden wel juist heeft toegepast. Naast de genoemde controles kan het natuurlijk ook voorkomen dat er een klein deelonderzoek wordt gehouden, dat zich op een specifiek onderwerp toespitst.
Rechten en plichten
Wat zijn uw rechten en plichten bij een boekenonderzoek? Simpel gezegd komt het er helaas op neer dat de fiscus vrij veel mag. Maar ook voor de controleur geldt het beginsel van behoorlijk bestuur. Hij moet zich netjes en redelijk gedragen. Nu is dit een vrij vaag begrip, maar mocht u twijfelen aan de redelijkheid van de controleur dan kunt u protest aantekenen. Ondanks de vrij ruime bewegingsruimte van de fiscus zijn er een aantal zaken die u niet hoeft over te dragen aan de controleur:
- Fiscale adviezen van uw accountant of belastingadviseur.
- Medische informatie van het personeel.
- Privé-zaken, zoals inkomsten partner en kinderen, een agenda etc.
Als particulier heeft u, in tegenstelling tot bedrijven, geen bewaarplicht.
U behoudt altijd het recht om te weigeren iets af te geven. Maar dat is niet altijd even slim. Indien u cruciale informatie achterhoudt, kan de fiscus besluiten om een aanslag op basis van een eigen schatting op te leggen. Het is dan aan u om te bewijzen dat de schatting onjuist is. De bewijslast wordt in feite omgedraaid. In het ergste geval kunt u strafrechtelijk worden vervolgd met een maximale gevangenisstraf van zes maanden, maar dit komt vrijwel niet voor.
Tips
- Neem het onderzoek serieus, bereid het goed voor.
- Laat u in zowel het openings- als het slotgesprek bijstaan door uw accountant of belastingadviseur.
- Vraag waarom er een onderzoek bij u plaats vindt. Vaak krijgt u als antwoord zomaar of willekeurig, maar dat is het tegenwoordig bijna nooit. Vraag dus door, veelal beschikt de Belastingdienst over meer informatie dan u vermoedt.
- Beperk u tot het beantwoorden van de gestelde vraag. Ga geen hele verhalen houden; de controleur hoeft niet wijzer te worden dan dat hij al is.
- Zet geen kopieerapparaat in de kamer van de controleur. Als hij iets wil kopiëren kan hij dat via u of via het centrale aanspreekpunt doen. Zo kunt u zien wat de controleur belangrijk acht voor het onderzoek en in welke richting het onderzoek gaat.
- Wees niet te snel met het afgeven van de dossiers waar de controleur om vraagt. Overleg gerust eerst met uw adviseur voordat u de gevraagde documenten overhandigt. Geef ook alleen de documenten waarom wordt gevraagd, niet meer.
- Vraag ook gerust aan de controleur of het betreffende dossier relevant is voor het onderzoek. Laat de controleur maar bewijzen dat het relevant is.
- De beste kaarten voor een vermindering of ter voorkoming van een naheffing heeft u tijdens het onderzoek en de gesprekken met de controleur.
- Zorg dat u tijdens het slotgesprek alles hebt opgehelderd. Zodra de controleur zijn rapport gaat schrijven kunnen zaken moeilijk worden teruggedraaid.
- Maak altijd bezwaar tegen het rapport als er onjuistheden in staan.
Aanbevolen websites
- Meer informatie over een boekenonderzoek (www.belastingdienst.nl)
- Uitleg over het boekenonderzoek (www.mkbservicedesk.nl)
- Boete na boekenonderzoek, wat nu? (www.higherlevel.nl)
Bron:
Zibb
Met medewerking van mr. Dennis Jongbloed, fiscaal jurist en eigenaar van Jongbloed Fiscaal Juristen in Enschede