Link tussen cariës en roken

roker

Roken is sterk geassocieerd met parodontitis maar de link met cariës is nog maar weinig onderzocht. Onderzoek van Huang en zijn collega’s, gepubliceerd in de European Journal of Oral Science, laat zien dat roken mogelijk leidt tot ontwikkeling van cariës. Zij onderzochten het effect van nicotine op de biofilmgroei en het metabolisme (stofwisseling) van Streptococcus mutans. Meer onderzoek is echter nodig naar de relatie met melkzuurproductie en hoe deze genen worden gereguleerd.

Nicotine
Nicotine is een alkaloïde en voor 0.6 – 3.0% aanwezig in tabak. Het remt fibroblasten via nicotine acetylcholine receptoren en faciliteert de invasie van Porphyromonas gingivalis in epitheliale cellen. In dit onderzoek werd gekeken naar het effect van nicotine op S. mutans. Zeven S. mutans stammen werden verkregen en geïsoleerd uit patiënten met ernstige cariës. De S. mutans werden gekweekt op platen bij 37°C. De zeven stammen: AU159, UA130, 10449, A32-2, NG8, LM7 en OMZ175.

Biofilmgroei
In vergelijking met de biofilm waar geen nicotine werd gebruikt werd een verhoogde biofilmgroei gezien bij concentraties van 0.5-4.0 mg/ml-1 nicotine.

Gemiddelde concentratie nicotine in speeksel:
0-1.3 mg/ ml-1: licht en gemiddelde rokers (1-15 sigaretten per dag)
0-2.3 mg/ml-1: zware rokers (meer dan 15 sigaretten per dag)

De nicotineconcentratie in speeksel van rokers varieert als gevolg van de verschillende volumes speeksel in individuen. De concentraties zijn hoger in ongestimuleerd speeksel.

Biofilm metabolisme
Door de aanwezigheid van 0.5-2.0 mg/ml-1 nicotine was het metabolisme van alle zeven S. mutans stammen verhoogd.

Microscopisch
Met een scanning elektronische microscoop werd gezien dat zonder nicotine de S. mutans cellen meer verdeeld waren over de plaat en kortere lengten hadden dan S. mutans die blootgesteld waren aan nicotine. Morfologische veranderingen van de S. mutans waren ook zichtbaar, de cellen ontwikkelden een bolvorm in plaats van hun normale ellipsvorm.


Scanning elektron microscopische foto’s van Streptococcus mutans UA159 behandeld met 0, 0.25, 0.5, 1.0, 2.0, 4.0, en 8.0 mg ml_1 nicotine voor 24 uur. Foto’s zijn gemaakt met een vergroting van 500X (A1-G1), 1,500X (A2-G2) en 20,000X (A3-G3). Groepen behandeld met hoge concentraties nicotine hadden een dikkere biofilm met meer bolvormige bacteriële cellen dan groepen die met lage concentraties nicotine waren behandeld. Meer bacteriële cellen waren aanwezig in de open plekken (witte pijlen) tussen de biofilm (zwarte pijlen) in groepen behandeld met 0–1.0 mg ml_1 nicotine dan in groepen behandeld met 2.0–8.0 mg ml_1 nicotine.

Originele artikel: Huang R, Li M, Gregory RL. Effect of nicotine on growth and metabolism of Streptococcus mutans. Eur J Oral Sci 2012; 120: 319-325.

Door:
Joyce van der Horst, mondhygiënist

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Wat is je functie?

Lees meer over: Cariës, Mondhygiëne, Thema A-Z