Microbioom van de tong: indicator van alvleesklierkanker

Microbioom van de tong: indicator van alvleesklierkanker

Alvleesklierkanker is een van de meest agressieve vormen van kanker, die meestal ook te laat wordt herkend. Nieuwe hoop op eerdere detectie wordt nu geleverd door Chinees onderzoek. Zij hebben het microbioom van de tong als een bio-marker geïdentificeerd.

Moeilijke diagnose

Van alle vormen van kanker is het overlevingspercentage voor alvleesklierkanker het laagst. In Duitsland worden jaarlijks ongeveer 17.000 nieuwe patiënten geregistreerd. De niet-specifieke en late symptomen maken de diagnose moeilijk.

Nieuwe marker

Wetenschappers van de Zhejiang University in China zijn erin geslaagd om een nieuwe marker te detecteren. Bij patiënten met alvleesklier-carcinomen is een significante verschuiving in bacteriële samenstelling van het tongmembraan-microbioom te zien.

Microdiversiteit

Verdere analyse toonde aan dat de microdiversiteit van de tongmantel van kankerpatiënten significant hoger was. Bepaalde bacteriën waren daarin oververtegenwoordigd, andere juist ondervertegenwoordigd. Dit geldt met name voor Haemophilus, Porphyromonas, Leptotrichia en Fusobacterium.

Toekomst

De onderzoekers hopen dat hun bevindingen in de toekomst snellere diagnoses mogelijk maken, waardoor het overlevingspercentage stijgt.

 

Bron:
Journal of Oral Microbiology

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Tandvleesaandoeningen verhogen kans op vroege bevalling

Tandvleesaandoeningen verhogen kans op vroege bevalling

Uit een nieuwe studie is gebleken dat tandvleesaandoeningen de kans op een vroege bevalling verhogen. Van de onderzochte vrouwen met een vroege bevalling had 45 procent last van tandvleesaandoeningen, tegenover 29 procent bij vrouwen met een ‘normale’ zwangerschap.

Tandplak door zwangerschapshormonen

‘De gezondheid van onze mond kan een directe invloed hebben op meerdere aspecten van onze algemene gezondheid, inclusief zwangerschap. Veel vrouwen vinden het lastig om tijdens hun zwangerschap goed op hun mondhygiëne te blijven letten. Dit komt onder andere doordat zwangerschapshormonen de vorming van tandplak bevorderen. Zo kunnen er zelfs sneller bloedingen ontstaan,’ aldus Nigel Carter, CEO van de Oral Health Foundation in Engeland.

Slechtere mondgezondheid bij vroege bevalling

In de resultaten van het onderzoek was te zien dat vrouwen met een vroege bevalling tot vier keer lagere gebitsgezondheidsscores behaalden dan de vrouwen met een normaal verloop van de zwangerschap. De vrouwen met een vroege zwangerschap hadden daarnaast gemiddeld acht keer meer tandplak dan de vrouwen met een normale zwangerschap.

Bron:
Journal of clinical periodontology

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Mondhygiëne, Thema A-Z

Associatie tussen chronische parodontitis en erectiestoornissen

Een nieuwe studie heeft een associatie aangetoond tussen chronische parodontitis en erectiestoornissen. De resultaten van het onderzoek suggereren het belang voor urologen om rekening te houden met de mondgezondheid bij het onderzoeken en behandelen van mannen met een erectiestoornis.

Endotheeldisfunctie door parodontitis

De laatste jaren bleek steeds vaker dat chronische parodontitis endotheeldisfunctie kan veroorzaken. Parodontale bacteriën zorgen voor ontstekingen die het endotheel kunnen ontregelen, waardoor plak kan ontstaan aan de binnenkant van kleine en middelgrote vaten. Deze ontregeling kan een invloed hebben op erecties en penis vascularisatie. Aangezien er slechts een Turks onderzoek is dat de link tussen parodontitis en erectiestoornissen onderzocht, besloten Amada Martin en zijn team van de University of Turin in Italië hier verder onderzoek naar te doen.

Het onderzoek

Het onderzoek werd uitgevoerd op 158 patiënten aan de urologie afdeling van het San Cecilio University Hospital in Granada, Spanje, in de periode van januari 2015 tot januari 2017. 80 van hen waren recentelijk gediagnosticeerd met een erectiestoornis, 78 patiënten hadden geen erectiestoornis en werden gebruikt als controlegroep. Alle patiënten waren tussen de 18 en 70 jaar oud en hadden minstens 11 natuurlijke tanden in hun mond.

Van alle patiënten werd sociodemografische data verzameld, zoals leeftijd en alcohol- en tabaksconsumptie. Ook ondergingen alle patiënten een parodontaal onderzoek, waarbij onder andere werd gekeken naar diepte van de pockets, klinisch hechtingsverlies, bloeden bij sonderen, aanwezigheid van plak en een modificatie van de Periodontal Inflammatory Severity Index (PISIM).

Parodontale patiënten meer kans op erectiestoornis

Uit het onderzoek bleek dat in de groep met patiënten met erectiestoornis 74% kampte met parodontitis, waar dit in de controlegroep het geval was voor 58%. Hieruit kan worden geconcludeerd dat parodontale patiënten een grotere kans hebben op een erectiestoornis dan patiënten zonder parodontitis. Om dit te bevestigen is verder, langdurig onderzoek met een objectieve techniek noodzakelijk.

Bron:
European Federation of Periodontology

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Parodontologie, Thema A-Z
diabetespatiënten

Promotieonderzoek toont aan dat diabetespatiënten baat hebben bij extra aandacht voor mondgezondheid

Patiënten met diabetes hebben baat bij huisartsen en praktijkondersteuners die extra aandacht geven aan hun mondgezondheid. Uit een promotieonderzoek aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) blijkt dat meer zorg de kwaliteit van leven voor deze patiënten verbetert.

Diabetes en mondgezondheid

Bij diabetes mellitus, ook wel suikerziekte genoemd, heeft het lichaam moeite met het in balans houden van het bloedsuikerniveau. Als gevolg kunnen patiënten problemen ondervinden met hun nieren, bloedvaten, ogen en voeten. Daarnaast kunnen ze ook problemen ondervinden in de mond, zoals een tandvleesontsteking, droge mond en schimmelinfecties.

Tandvleesontsteking veelvoorkomend

Met name tandvleesontsteking komt vaak voor bij mensen met diabetes. Dit heeft niet alleen een negatieve invloed op de kwaliteit van leven maar kan ook de balans van het bloedsuikerniveau verder verstoren. Het uiteindelijke doel van de zorg voor patiënten met diabetes is het voorkomen van complicaties.

Onderzoek naar extra aandacht

Om deze reden deed Martijn Verhulst onderzoek naar extra aandacht voor mondgezondheid bij patiënten met diabetes. Hiervoor werden vierentwintig Amsterdamse huisartsenpraktijken willekeurig verdeeld in twee groepen.

De eerste groep gaf extra aandacht aan mondgezondheid door patiënten te attenderen op het belang van hun mondgezondheid. Zij moedigden daarnaast het regelmatig bezoeken van de tandarts aan en deelden een introductiepakket met mondverzorgingsproducten uit. Binnen de tweede groep werden geen veranderingen aangebracht.

Significant verbeterd

Het resultaat dat hieruit volgde was dat bij de eerste groep de met mondgezondheid samenhangende kwaliteit van leven van patiënten significant verbeterd was, zeker in vergelijking met de tweede groep. “Wanneer de zorgverleners erin slaagden structureel meer aandacht te geven, verhoogde dat de kwaliteit van leven voor nog meer patiënten. Dit wijst erop dat patiënten met suikerziekte baat hebben bij extra aandacht voor mondgezondheid binnen de eerstelijns diabeteszorg.”

Screenen via tool

Het onderzoek van Verhulst heeft geleid tot een tool waarmee huisartsen op simpele manier kunnen screenen op parodontitis bij hun patiënten: www.perioscreening.com. Door middel van een aantal eenvoudige vragen worden biomarkers en een inspectie van de mond overbodig gemaakt bij een screening door een niet-tandarts.

Bron:
acta.nl

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Mondhygiëne, Thema A-Z

Slechte mondgezondheid is gekoppeld aan een toename van 75% aan risico op leverkanker

Grootschalig Brits onderzoek heeft aangetoond dat een slechte mondgezondheid mogelijk verband houdt met een verhoogd risico op leverkanker. Het onderzoek bouwt voort op eerder onderzoek dat de mondgezondheid heeft verbonden aan een reeks ziekten.

Risico op kanker

Het onderzoek van Queen’s University Belfast analyseerde 469.000 mensen in het Verenigd Koninkrijk. Het onderzocht de associatie tussen mondgezondheidsproblemen en het risico op een aantal gastro-intestinale kankers, waaronder lever-, (endel)darm- en alvleesklierkanker.

Inconsistente aanwijzingen

“Slechte mondgezondheid is in verband gebracht met het risico van verschillende chronische ziekten, zoals hartaandoeningen, beroerten en diabetes,” verklaarde dr. Haydée WT Jordão, hoofdauteur van de studie. “Er zijn echter inconsistente aanwijzingen voor het verband tussen een slechte mondgezondheid en specifieke vormen van gastro-intestinale kanker.”

Van de 469.628 deelnemers ontwikkelden 4.069 gastro-intestinale kanker tijdens de gemiddelde follow-up van zes jaar. In 13% van deze gevallen rapporteerden patiënten een slechte mondgezondheid.

Link met leverkanker

Hoewel er geen significante associaties werden gevonden op het risico van de meerderheid van gastro-intestinale kankers en slechte mondgezondheid, werd er mogelijk een substantiële link gevonden voor leverkanker. Leverkanker is de zesde grootste vorm van kanker in de Europese Unie en eist de levens van bijna 60.000 mensen per jaar.

Microbioom

Een mogelijke verklaring is de rol van het microbioom van de darmen en het darmkanaal bij de ontwikkeling van ziekten. Dr. Jordão: “De lever draagt bij aan de eliminatie van bacteriën uit het menselijk lichaam. Wanneer de lever wordt aangetast door ziektes, zoals bijvoorbeeld kanker, zal de functie ervan afnemen. Bacteriën kunnen dan langer overleven en mogelijk meer schade aanrichten. Eén bacterie, fusobacterium nucleatum, vindt zijn oorsprong in de mondholte. De rol hiervan bij leverkanker is echter onduidelijk. Verder onderzoek is daarom van belang.”

Andere theorie

Een andere theorie bij het verklaren van het hogere risico op kanker suggereert dat deelnemers met een hoog aantal ontbrekende tanden hun dieet kunnen veranderen. Zij kunnen zachter en mogelijk minder voedzaam voedsel consumeren, wat op zijn beurt het risico op leverkanker beïnvloedt.

Bron:
Queens’s University Belfast

 

 

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Disney introduceert rookverbod in haar parken

Disney introduceert rookverbod in haar parken

Disney heeft een verbod gelegd op roken binnen Walt Disney World, Disney Land en de waterparken. Vapen en roken kan nu alleen plaatsvinden in de daarvoor aangewezen gebieden buiten het park.

Aangenamere ervaring

Dit verbod is volgens Disney bedoeld om iedereen die een bezoek brengt een aangenamere ervaring te bieden. Het rookverbod geldt echter niet voor Disneyland Parijs, hier zullen speciale rookruimtes in het park aanwezig zijn.

 

Bron:
Reuters.com

 

Lees meer over: Markttrends, Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Luchtvervuiling vergroot de kans op mondkanker

Luchtvervuiling vergroot de kans op mondkanker

Een onderzoek in Taiwan heeft uitgewezen dat er een verband bestaat tussen luchtvervuiling en mondkanker. De gegevens van een groot aantal mannen werden hiervoor geanalyseerd. Hieruit bleek dat blootstelling aan fijnstofdeeltjes kleiner dan 2,5 µm (PM2,5) de kans op mondkanker doet toenemen.

Oorzaken mondkanker

Er was al bekend dat mondkanker veroorzaakt kan worden door roken, drinken, het humaan papillomavirus (HPV) en het kauwen op betelbladeren, dat in sommige delen van Zuidoost-Azië populair is. Blootstelling aan zware metalen en uitstoot van petrochemische fabrieken kan waarschijnlijk ook bijdragen aan de ontwikkeling van de ziekte. Van luchtvervuiling, met name PM2,5, is vooral bekend dat deze schade toebrengt aan de luchtwegen en de cardiovasculaire gezondheid. Het onderzoek in Taiwan heeft nu aangetoond dat PM2,5 ook mondkanker kan veroorzaken.

Relatie fijnstof en mondkanker

Om het verband tussen mondkanker en fijnstofdeeltjes te leggen zijn de gegevens gebruikt uit nationale databanken over gezondheid en luchtkwaliteit.
Er werd een link gelegd tussen de mate van luchtvervuiling op verschillende plekken in Taiwan en de gezondheidsgegevens van 482.659 mannen van veertig jaar en ouder, van wie bekend was of ze rookten en betelbladeren kauwden. Zoals verwacht zorgden roken en frequent betelgebruik voor een hogere kans op mondkanker. Maar dit gold ook voor een hoog niveau PM2,5. Niveaus boven 40,37 ug/m3 gaven een verhoogd risico op mondkanker te zien van 43 procent ten opzichte van niveaus lager dan 26,74 ug/m3.

Aanvullend onderzoek nodig

Dit onderzoek heeft geen oorzaak vastgesteld voor de waarnemingen. Volgens de onderzoekers ontbreekt het aan gegevens over hoeveel PM2,5 de mond binnendringt en wat het resultaat is van langdurige blootstelling. Er is aanvullende onderzoek nodig om vast te stellen hoe luchtverontreiniging kan bijdragen aan mondkanker.

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Vapen

Vapen onder tieners kan opstap zijn naar echte sigaretten

Tieners die vapen (elektronisch roken) hebben meer kans om in de toekomst tabak te roken. Dat heeft een nieuwe studie van het Britse onderzoekerscentrum RAND vastgesteld. De studie toonde ook aan dat tieners die roken en vapen waarschijnlijk beide zwaarder zullen gebruiken.

Normaliseren

‘Voor jonge mensen kan het gebruik van deze producten op den duur zelfs tot meer schade leiden,’ aldus hoofdauteur Michael Dunbar. ‘Vapen kan het gebruik van tabak en nicotine onder jongeren normaliseren. Het gebruik van één product kan de lat verlagen voor het gebruik van andere soorten producten.’

Van e-sigaret naar sigaret

Cijfers van de National Health Service van Engeland (NHS) laten zien dat een kwart van de 11- tot 15-jarigen e-sigaretten heeft gebruikt. Uit dezelfde studie van NHS Digital bleek dat 93% van de reguliere rokers aangaf ooit een e-sigaret te hebben gebruikt.

Vroege waarschuwing

‘We moeten kinderen en jongeren beschermen tegen de schadelijke gevolgen van nicotine door elektronische sigaretten te reguleren,’ zei Dr. John Middleton van de faculteit volksgezondheid al tegen de BBC in 2015.

Volgende generatie

‘Onze zorg is dat als we wachten op het bewijs dat elektronische sigaretten kunnen dienen als een uitnodiging tot het roken van sigaretten, het al te laat is. De tabaksindustrie heeft de mogelijkheid om haar volgende generatie rokers nu te werven,’ aldus Dr. Middleton.

 

Bron:
rand.org

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Meer en meer tandartsen spuiten botox en fillers waar zij dit niet mogen

Meer en meer tandartsen spuiten botox en fillers waar zij dit niet mogen

Steeds meer tandartsen spuiten botox en fillers waar zij dit niet mogen. Bijna 500 tandartsen spuiten botox en fillers bij patiënten voor cosmetische doeleinden. Volgens het regionaal tuchtcollege in Amsterdam kan dit echt niet.

Aanklacht jegens botox behandeling door tandarts

Een vrouw in het Gooi klaagde een tandarts aan toen zij flinke schade aan haar gezicht opliep als gevolg van een behandeling voor hangende oogleden. Het regionaal tuchtcollege oordeelde dat de tandarts zich überhaupt niet met het gebied rond de ogen bezig had mogen houden. Het inspuiten van botox en fillers is namelijk een voorbehouden behandeling, die alleen mag worden uitgevoerd door bevoegde en bekwame artsen. Tandartsen zijn alleen bevoegd voor behandelingen met tandheelkundige doeleinden.

Steeds meer botox en fillers

Onderzoek van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam heeft aangetoond dat in 2016 ongeveer 240.000 Nederlanders een behandeling met botox ondergingen, en 148.000 met fillers. Naar verwachting zal dit aantal in de komende jaren blijven stijgen. Hetzelfde geldt voor de groep tandartsen die zich mengt in de cosmetische markt: inmiddels houden al 300 tot 500 tandartsen zich bezig met cosmetische botox en fillers. Deze tandartsen geven aan zichzelf als de juiste persoon voor het uitvoeren van deze behandelingen te zien vanwege de vertrouwensband die ze met hun patiënten hebben, en al gewend zijn aan het werken met zogenoemde injectables in de mond.

Tandartsen als expert gelaatsesthetiek

Eric van Leeuwen, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Dento Faciale Esthetiek (NVDFE), is het daarom niet eens met de uitspraak van het tuchtcollege: “De tandarts is een expert op dit gebied. De grenzen die in het gezicht worden getrokken zijn arbitrair.” De ANT wilt vooral zorgen dat het inspuiten van botox en fillers geen primaire taak wordt voor tandartsen. Wel zien zij in dat tandartsen prima in staat zouden moeten zijn om injecties te zetten, aangezien tandartsen veel bezig zijn met de gelaatsesthetiek en de anatomie van de hals en het hoofd. Mariska de Beijer van het KNMT sluit zich hierbij aan: “Tandartsen zijn juist bekwaam in het zetten van injecties in het gelaat. Wij staan er achter, maar de veiligheid voor de patiënt staat voorop.”

Duidelijkheid voor tandartsen

Catharina Meijer, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Cosmetische Geneeskunde (NVCG) is juist wel blij met de uitspraak: “Heel fijn dat nu helder is dat tandartsen zich hier niet mee bezig mogen houden. Steeds meer tandartsen, huisartsen en schoonheidsspecialisten storten zich op botox. Dat is ons een doorn in het oog. We willen dat de Inspectie voor Gezondheidszorg dit aanpakt.”

Bron:
AD.nl
Volkskrant.nl
KNMT
ANT

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Elektronische sigaretten verhogen de kans op ontwikkeling mondkanker

E-sigaretten verhogen de kans op ontwikkeling mondkanker

Elektronisch roken, ook wel bekend als vapen, kan de kans op het ontwikkelen van mondkanker vergroten, zo blijkt uit een nieuwe studie van de Universiteit van Minnesota.

Verhoogt risico

Volgens de studie zorgt vapen voor het verhogen van de niveaus van DNA-beschadigende chemicaliën, zoals methanal, acroleïne en methylglyoxaal, in speeksel. Blootstelling aan deze chemicaliën verhoogt de risico’s op mondkanker.

Onbekende impact geen groen licht

‘Het is duidelijk dat er meer carcinogenen ontstaan door de verbranding van tabak in gewone sigaretten dan door de damp van e-sigaretten,’ zei Silvia Balbo, de hoofdonderzoeker. ‘We weten echter niet wat de impact is van het inademen van deze combinatie aan verbindingen die door dit apparaat wordt geproduceerd. Dat de dreigingen anders zijn, betekent nog niet dat e-sigaretten volkomen veilig zijn.’

Populair

De populariteit van e-sigaretten blijft stijgen. Uit een recente studie blijkt dat al ruim 2.9 miljoen mensen in Groot-Brittannië vapen. Public Health England heeft eerder gezegd dat e-sigaretten 95% minder schadelijk zijn dan tabakssigaretten. Ook zou vapen rokers helpen met stoppen, dat concludeerde het rapport, getiteld E-cigarettes: an evidence update.

Mondgezondheidsproblemen

Volgens ditzelfde rapport is roken de oorzaak van veel ernstige mondgezondheidsproblemen, waaronder verergering van tandvleesaandoeningen. ‘Het is ook verantwoordelijk voor de meerderheid van mondkanker en is de directe oorzaak van duizenden doden per jaar,’ aldus Dr. Nigel Carter OBE, uitvoerend directeur van de Oral Health Foundation in het Verenigd Koninkrijk.

E-roken in plaats van roken

‘Er is de laatste tijd een grote trend in de richting van het gebruik van e-sigaretten geweest. Rokers zover krijgen dat ze veiligere vormen van nicotine gebruiken zoals deze kan effectief zijn in het helpen stoppen met roken. Dat is iets wat we volledig ondersteunen.’ De impact van e-sigaretten mag dan nog onbekend zijn, als het mensen helpt van tabakssigaretten af te kicken, heeft vapen voor nu toch de voorkeur.

Bron:
University of Minnesota 

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
reuma

Onderzoek naar reumatoïde artritis en de gezondheid van het oraal microbioom

Onderzoekers hebben parodontaal onderzoek uitgevoerd bij patiënten met reumatoïde artritis om te bepalen welke bacteriën aanwezig waren. Tevens onderzochten zij de baten van een parodontale behandeling bij deze aandoening.

Resultaat

Uit het onderzoek is gebleken dat patiënten die ontstekingsremmende geneesmiddelen gebruiken voor de reumatoïde artritis over het algemeen een gezonder microbioom hebben dan patiënten met remissie.

Doel

Het doel van het onderzoek was om de bacteriële component van het subgingivale microbioom te identificeren bij patiënten met verschillende gradaties van parodontale aandoeningen. Dit kan vervolgens helpen met het vaststellen van een associatie tussen reumatoïde artritis en parodontitis.

De patiënten

In totaal zijn er 78 patiënten met chronische, vastgestelde reumatoïde artritis onderzocht. Bij 45 van hen is actieve ziekte geconstateerd en bij 64 parodontitis.

Roken

De onderzoekers hielden rekening met de invloed die verschillende niveaus van gingivale bloedingen, parodontale sondediepte, ziektestatus, prednison-gebruik en roken kunnen hebben op de verschillende microbioom-samenstellingen. Met name roken bleek een significante associatie te vertonen met het microbioom-profiel van de subgingivale plaque.

Prednison

Vergeleken met patiënten bij wie de reumatoïde artritis in remissie was, hadden patiënten met actieve ziekte en degenen die daarom prednison gebruikten, een lagere bacteriële diversiteit. Het effect op de orale microbioom kon dus worden gerelateerd aan het gebruik van dit medicijn en niet aan de ziekteactiviteit.

Vervolgonderzoek

De onderzoekers hopen dat hun onderzoek zal leiden tot de ontwikkeling van gepersonaliseerde behandelingen. Hoe meer er bekend is over het subgingivale microbioom van patiënten, hoe beter het inzicht in de biologische mechanismen achter de associatie en hoe beter mensen geholpen kunnen worden.

Bron:
Plos One

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Antibiotica en mogelijke alternatieven nu en in de toekomst

Antibiotica en mogelijke alternatieven nu en in de toekomst

Al decennia wordt antibiotica ingezet ter ondersteuning van een parodontale behandeling.
Gebruik van antibiotica staat echter onder druk, onder andere vanwege toenemende resistentie. Er zijn een aantal potentiële alternatieven in ontwikkeling, maar het kan nog wel even duren alvorens we weten of deze even effectief zijn. Tot die tijd heeft verstandig inzetten van antibiotica een toegevoegde waarde.

Nieuwe biofilm

Een belangrijk onderdeel van de parodontale behandeling is het weghalen van zo veel mogelijk micro‐organismen uit de pocket van de patiënt. Eigen onderzoek laat zien dat een behandelaar ongeveer 99% van de bacteriën elimineert. Dat is een gigantisch aantal. Dankzij het wegvallen van deze bacteriën krijgt de afweer van de patiënt de kans om de subepitheliale ontstekingshaarden op te ruimen. Daarnaast zal zich een nieuwe biofilm in de pocket vormen, die hopelijk stabiliteit brengt.

Homeostase

Bij de herbeoordeling zal de behandelaar kunnen inschatten of de dysbiose is omgezet in een homeostase. Als er geen homeostase bereikt is, kan bovenop de subgingivale reiniging, behandeling met bijvoorbeeld antibiotica effectief zijn. Zeker bij aanwezigheid van pathogenen als Enterococcus facecalis (E.f.), Aggregatibacter actinomycetemcomitans (A.a.) en de keystone pathogeen Porphyromonas gingivalis (P.g.) kan inzetten van antibiotica tot een significante verbetering leiden. Deze pathogenen zijn in staat om de epitheliale barrière te passeren en zich “schuil” te houden in de (sub) epitheliale weefsels. Van hier uit kunnen ze de schoongemaakte pocket weer opnieuw koloniseren, waardoor het resultaat bij de
herbeoordeling tegen zal vallen.

Welk antibioticum?

Over welk antibioticum het beste kan worden ingezet, bestaat veel discussie. Dit varieert van de combikuur tot het gericht gebruik van een (smaller‐spectrum) antibioticum. Bij de studies naar het verschil in effectiviteit tussen de combikuur en een monotherapie met bijvoorbeeld metronidazol is er één belangrijke valkuil. Bij de meeste studies wordt vooraf geen microbiologisch onderzoek uitgevoerd. Dit betekent dat ook A.a. positieve patiënten bij de studies zitten. We weten dat metronidazol nauwelijks effect heeft op de facultatief anaerobe A.a. bacteriën. Hierdoor lijkt het effect van een monotherapie met metronidazol kleiner te zijn. Echter, als er vooraf wel microbiologisch gescreend wordt, zien we een duidelijk significant effect van metronidazol bij pockets > 5mm (Preus et al. 2012).

Niet standaard

Maar waarom dan toch niet standaard de combikuur? Standaard de combikuur kan tot overbehandeling van de patiënt leiden. Bij bijvoorbeeld aanwezigheid van alleen P.g. is de combikuur niet noodzakelijk. Ook kan het standaard inzetten van de combikuur helemaal nutteloos zijn. Dit geldt bijvoorbeeld als er sprake is van aanwezigheid van andere micro-organismen zoals virussen en/of schimmels/gisten, maar ook bij aanwezigheid van de resistente E.f. bacterie is de combikuur niet de juiste keuze. Daarnaast zorgt gebruik van de combikuur er voor dat ook de bacteriën die de eerste laag van de biofilm vormen, geremd worden. Dit vertraagt de vorming van een nieuwe stabiele biofilm.

Voordelen gebruik van alleen metronidazol

Gebruik van alleen metronidazol heeft een aantal voordelen. Metronidazol is in de jaren ‘50 ontwikkeld als een anti‐protozoa middel. Het werd voornamelijk ingezet tegen Trichomonas vaginalis, Giardia lambliae en Entamoeba histolytica. In 1962 werd bij toeval ontdekt dat metronidazol ook effectief is bij parodontitis patiënten (Shinn 1962). Sindsdien wordt metronidazol een prodrug genoemd, omdat het zo efficiënt werkt tegen anaeroben. Daarnaast komt resistentie tegen metronidazol niet frequent voor (Soares et al 2012). Dit in tegenstelling tot de hoge resistentiegraad die we bij antibiotica, zoals penicillines (amoxicilline) en macroliden, zien. Bij aanwezigheid van A.a. of andere bacteriën uit het groene complex van Socransky is gebruik van metronidazol alleen niet toereikend en is de combikuur de juiste keus.

Alternatief voor antibiotica

Op dit moment wordt er hard gezocht naar een alternatief voor antibiotica. Alternatieven zijn onder te verdelen in anti‐inflammatoire middelen, antibacteriële middelen en middelen die de afweer versterken.

Anti‐inflammatoire middelen

Voorbeelden van mogelijk effectieve anti‐inflammatoire middelen zijn polyfenolen, resolvines (Chun‐Teh Lee et al. 2016), curcuma (Nagasri et al. 2015) en aspirine in lage dosering gecombineerd met omega‐3 derivaten (Elwakeel et al. 2015).

Antibacterieel middel

Een voorbeeld van een antibacterieel middel is de bacteriofaag. Bacteriofagen zijn virussen en natuurlijke vijanden van bacteriën. Een bacteriofaag werkt slechts tegen 1 soort bacterie, waardoor men heel gericht bacteriën kan uitschakelen. De eerste successen met bacteriofagen zijn recent gepubliceerd (Szafranski et al. 2017). Er is echter nog te weinig klinisch onderzoek beschikbaar om fagen nu al in de kliniek in te zetten tegen parodontitis. Op dit moment zijn fagen dus nog geen alternatief voor antibiotica.

Middelen die afweer versterken

Veelbelovend zijn de studies die worden uitgevoerd met host modulatoren zoals CP40 (AMY101). CP40 is een klein eiwitje en een analoog van compstatine. Het blokkeert een onderdeel van het complement afweersysteem, waardoor de parodontale ontsteking geremd wordt (Hajishengallis et al. 2019). Op dit moment worden er fase II studies uitgevoerd en is het wachten op de resultaten.

Het ziet er naar uit dat we in de nabije toekomst antibiotica kunnen gaan vervangen voor even effectieve of zelfs effectievere alternatieven. Tot het zover is, blijft antibiotica een goede keuze bij bijvoorbeeld refractaire parodontitis, agressieve parodontitis en als er sprake is van diepe pockets. Afhankelijk van de soorten bacteriën die in de pocket aanwezig zijn, zal de keus vallen op een monotherapie of een combinatie therapie. Hierbij is het devies om de aanwezige bacteriën zo gericht mogelijk aan te vallen.

Door:
Dr. Hugo E. van Beurden, Bio2Dental BV

Lees ook eerdere artikelen van Hugo van Beurden:

De rol van herpesvirussen bij parodontitis

Oorzaken van refractaire parodontitis

Real-time PCR. Diagnostiek van de toekomst

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Parodontologie, Thema A-Z
Computers bedienen met je tong: “tongue mouse”

Computers bedienen met je tong: “tongue mouse”

De Duitse staat Saksen ondersteunt de ontwikkeling van een project voor telegeneeskunde. Het project doet onderzoek naar de aansturing van computers en huishoudelijk apparaten door tongbewegingen.

“Tongue mouse”

Het project “tongue mouse” is opgezet voor mensen met motorisch zwakke handen, dit meldde het ministerie van Volksgezondheid. De Technische Universiteit Dresden en de onderneming Linguwerk GmbH werken hiervoor samen.

Sensoren

Voor deze tong-muis wordt er een bordje in het gehemelte vastgeklemd. De sensoren hierin zijn verbonden aan een apparaat en kunnen met de tong worden bediend. Het werkt als een “computermuis in de mond”, aldus een woordvoerder van het ministerie.

Oplossing

Volgens beschikbare informatie zijn er ongeveer 900.000 mensen in Duitsland getroffen door reuma, Parkinson of het verlies van functie in handen en voeten. De “tongue mouse” biedt hier dus een oplossing voor.

Bron:
DPA

 

 

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
sigaretten - roken

Tabaksfabrikanten in Canada veroordeeld tot schadevergoeding aan rokers

Hoewel het gerechtshof in Nederland besloot de tabaksindustrie niet te vervolgen, is in Canada nu anders geoordeeld. Meer dan 100.000 tabaksslachtoffers wonnen daar hun rechtszaak. Drie grote sigarettenfabrikanten moeten een schadevergoeding van 11 miljard euro betalen.

Hoger beroep

Fabrikanten Imperial Tobacco, Rothmans Benson & Hedges en JTI-MacDonald worden ervan beschuldigd meer te moeten doen om hun consumenten te waarschuwen voor gevolgen van roken. In 2015 oordeelde de rechter al over deze nalatigheid, waarop de fabrikanten in hoger beroep gingen. Zij zijn van mening dat de gezondheidsrisico’s alom bekend zijn. De rechter was het hier niet mee eens en oordeelde in het voordeel van de rokers.

Eerste strafrechtelijke vervolging

De rechtszaak, die al sinds 1998 loopt, is de eerste in Canada waarbij sigarettenfabrikanten strafrechtelijk worden vervolgd. In Nederland gebeurde dit afgelopen jaar tevens voor de eerste keer onder leiding van advocate Bénédicte Ficq.

Kwestie van ‘niet kunnen’?

De uitspraak dat de Nederlandse tabaksproducenten geen strafbaar feit hebben gepleegd, deed Ficq echter niet opgeven. Volgens haar ging het hier binnen het gerechtshof in Den Haag niet om een kwestie van niet willen, maar van niet kunnen. Wellicht dat de uitspraak in Canada hier verandering in gaat brengen.

Bron:
Opzij.nl
RTLZ.nl

 

 

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Colgate---Meridol---Diabetesvereniging-Nederland

Maatschappelijk partnerschap Diabetesvereniging Nederland en Colgate-Palmolive

Diabetesvereniging Nederland (DVN) en Colgate-Palmolive Nederland, met het mondverzorgingsmerk meridol®, zijn vanaf maandag 18 maart maatschappelijk partners. Met dit partnerschap wordt het gezamenlijk belang van goede mondzorg bij de groeiende groep mensen met diabetes in Nederland onder de aandacht gebracht.

Diabetes heeft een negatief effect op de weerstand waardoor bacteriën in de tandplak zich sneller kunnen vermenigvuldigen. Daarbij zorgt medicatie voor een droge mond en daardoor voor een minder goede afweer tegen bacteriën. Meer kans dus op een tandvleesontsteking. Daarnaast herstellen wondjes en ontstekingen bij diabetes vaak minder goed. Tandvleesontsteking kan een negatief effect hebben op diabetes doordat bloedsuikerwaarden lastiger te regelen zijn. Goede mondzorg is voor mensen met diabetes dan ook extra belangrijk en kan problemen helpen voorkomen.

Zichtbaarheid samenwerking

Deze samenwerking tussen Colgate-Palmolive en Diabetesvereniging Nederland zal in 2019 op verschillende manieren zichtbaar zijn. Van display op winkelvloer tot artikelen in Diabc magazine (het ledenblad van DVN). Tevens wordt er aandacht aan dit partnerschap gegeven tijdens Colgate-Palmolive activiteiten voor mondzorgprofessionals om ook op deze manier extra aandacht te bewerkstelligen voor het belang van goede mondzorg.

 

 

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Gebitsproblemen aan top van wereldwijde gezondheidsproblemen mannen en vrouwen

Gebitsproblemen aan top van wereldwijde gezondheidsproblemen mannen en vrouwen

Uit een nieuw rapport is gebleken dat gebitsproblemen een van de grootste oorzaken van niet-fataal gezondheidsverlies bij zowel mannen als vrouwen zijn. In 2017 werden er bijna 3,5 miljard meldingen van gebitsproblemen gemaakt, variërend van cariës tot parodontitis tot tandverlies. Na aandoeningen in de mond kwamen hoofdpijnproblemen en tuberculose het vaakst voor.

Global Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors Study 1990 – 2017

In de Global Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors Study 2017 (GBD 2017) werd gekeken naar 354 verschillende problemen in 195 verschillende landen en gebieden naar incidentie, prevalentie en naar hoelang mensen ergens last van hadden, voor de periode tussen 1990 en 2017. Dit werd gedaan door een analyse van bijna 70.000 verschillende databronnen, variërend van literatuurstudies tot verzekeringsclaims en patiëntgegevens.

Niet-fatale oorzaken gezondheidsverlies

Twee van de drie meest voorkomende niet-fatale oorzaken van gezondheidsverlies zijn hetzelfde voor mannen en vrouwen. Voor vrouwen zijn de meest prevalente oorzaken gebitsproblemen, hoofdpijnproblemen en hemoglobinopathieën en hemolytische anemieën. Voor mannen bleken dit ook gebitsproblemen en hoofdpijnproblemen, met tuberculose op een derde plek.

Zichtbare verbetering in gebitsproblemen

Op parodontitis na bleken alle overige gebitsproblemen in 2017 te zijn verbeterd ten opzichte van 1990. De volgende tabel laat dit zien:

Gebitsproblemen aan top van wereldwijde gezondheidsproblemen mannen en vrouwen

Verschil in data per oorzaak

De auteurs van de studie gaven zelf aan dat met een onderzoek van deze grote hoeveelheid aan data een aantal limitaties komen kijken. Zo zijn onder andere een aantal van de oorzaken sterk gebaseerd op klinische data, bij gebrek aan overige bronnen, waar dit voor andere oorzaken niet per se het geval is. Hierdoor kan een selectiebias ontstaan. De onderzoekers hebben geprobeerd dit te compenseren door representatieve studies als een referentiegroep te gebruiken.

Gezondheidsongelijkheid

Ook merkten de auteurs op dat de grote verschillen in toegang tot zorgen, economische ongelijkheid en het gebrek aan een balans in risicofactoren het gezondheidssystemen erg lastig maken om iedereen in gelijke zorg te kunnen voorzien. Door het gebrek aan (bronnen voor) goede gezondheidssystemen is het erg lastig om dit gebrek aan gezondheidsgelijkheid te overkomen.

Bron:
Healthdata.org

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z

Hart- en mondgezondheidsprofessionals bundelen krachten voor advies

Experts op het gebied van hart- en mondgezondheid zullen gezamenlijke aanbevelingen geven voor medische professionals en patiënten. Dit advies werd tijdens de Perio & Cardio Workshop op 18 en 19 februari 2019 gepresenteerd door de European Federation of Periodontology (EFP) en de World Heart Federation (WHF). Aangezien de mensen met ernstige parodontitis meer risico lopen op het krijgen van een hartaanval of beroerte is dit van groot belang.

Impact hart- en vaatziekten en parodontitis

Wereldwijd zijn hart- en vaatziekten de nummer één oorzaak van overlijden. Tegelijkertijd staat ernstige parodontitis op nummer zes in de lijst van chronische aandoeningen. Professor Mariano Sanz, EFP voorzitter van de workshop: “Beide aandoeningen raken vele mensen, verspreid over de hele wereld. Tijdens dit evenement hopen wij uit te lichten hoe parodontale gezondheid kan helpen met het verminderen van risico op hart- en vaatziekten.”

Hoger risico op hartaanval

Vele studies hebben de relatie tussen parodontitis en hart- en vaatziekten onderzocht, en bewezen. Parodontitis patiënten lopen meer risico op een hartaanval of beroerte. Dit is met name het geval op het moment dat deze patiënten eerder hartproblemen hebben ervaren. Bacteriën in de mond ontwikkelen atherosclerotische tandplak, waarnaast parodontitis ook zorgt voor ontstekingen verspreid over het hele lichaam, die de ernst van de plak ook weer verhogen.

Perio & Cardio Workshop 2019

Tijdens de workshop werden met name de volgende vier onderwerpen besproken:

  • Het bewijs van de link tussen parodontitis en hart- en vaatziekten;
  • Biologische mechanismes voor het verhoogde risico van atherosclerose bij patiënten met parodontitis;
  • Het effect van parodontale behandelingen op het risico van atherosclerose;
  • De potentiële risico’s voor hart- en vaatziekten van orale interventies.

De conclusies van de workshop zal ook door de EFP en WHF worden gepubliceerd in een artikel in het Journal of Clinical Periodontology. Hiernaast zullen aanbevelingen worden ontwikkeld voor mondzorgprofessionals, cardiologen, apothekers, onderzoekers, media, patiënten en het bredere publiek.

Bron:
EFP

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Parodontologie, Thema A-Z
Relatie tandverlies en diabetes aangetoond

Relatie tandverlies en diabetes aangetoond

De relatie tussen diabetes en een slechte mondgezondheid is al vaker het onderwerp geweest van studies. Nu heeft een onderzoek door de Endocrine Society in de VS het verband aangetoond tussen tandverlies en diabetes.

Onderzoek

De Endocrine Society in Chicago heeft onlangs op ENDO 2018, haar honderdste jaarlijkse bijeenkomst, de resultaten gepresenteerd van een studie naar de relatie tussen mondgezondheid en een verhoogd risico op diabetes.

De onderzoekers gebruikten de gegevens van 9.670 volwassenen. Er werd onder andere gekeken naar de BMI (body mass index), de glucosetolerantie en de toestand van het gebit.

Ze noteerden van individuele patiënten het aantal ontbrekende tanden als gevolg van cariës en parodontitis. Ook keken ze naar de relatie tussen glucosetolerantie en de conditie van het gebit. Hierbij werd rekening gehouden met leeftijd, geslacht, etnische groep, het voorkomen van diabetes in de familie, rookgedrag, alcoholconsumptie, opleiding en sociale status.

Resultaten

Er bleek een duidelijke relatie te zijn tussen verslechtering van de glucosetolerantie en het aantal ontbrekende tanden. In de groep mensen met een normale glucosetolerantie had 45,57% tandverlies. In de groep mensen met een abnormale glucosetolerantie was dat 67,61% en in de groep mensen met diabetes mellitus 82,87%.

Ook het aantal ontbrekende tanden verschilde sterk per groep. In de groep met een normale glucosetolerantie waren dat er gemiddeld 2,26, in de groep met een abnormale glucosetolerantie 4,41 en in de groep met diabetes 6,80.

Conclusie

Een slechte mondgezondheid kan een signaal zijn voor een verhoogd risico op diabetes. De periodieke tandartscontrole kan dus een goed middel zijn om vast te stellen of iemand kans loopt om diabetes te ontwikkelen.

Bron:
Endocrine Society 

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Bénédicte Ficq gaat door met strijd tegen tabaksindustrie

Bénédicte Ficq gaat door met strijd tegen tabaksindustrie

Ondanks het besluit van het gerechtshof om de tabaksindustrie niet te vervolgen, houdt voor Bénédicte Ficq, advocate en uitgeroepen tot een van de meest invloedrijke vrouwen van 2018, de strijd niet op. Volgens haar is het voor het gerechtshof in Den Haag niet een kwestie van niet willen, maar van niet kunnen.

Geen vervolging tabaksproducenten

Begin december heeft het gerechtshof in Den Haag bepaald dat het Openbaar Ministerie geen strafrechtelijke vervolging hoeft in te stellen tegen de tabaksindustrie, mits de tabaksproducenten zich houden aan de nationale en Europese regels. Pas als dit niet wordt gedaan kunnen sigaretten als illegale producten worden beschouwd. Als er aan de regels wordt gehouden is er geen sprake van strafbaar gedrag.

Verslaving en mishandeling door sigaretten

Advocate Bénédicte Ficq is als sinds 2016 in strijd tegen de tabaksindustrie, toen zij onder andere namens longkankerpatiënte Annemarie van Veen aangifte deed tegen de vier grootste tabaksproducenten in Nederland. Volgens haar hebben deze sigaretten namelijk bewust verslavend gemaakt, waarmee zij zodoende zware mishandeling, zelfs met gevolgen tot dood, met zich meebrengen.

Volgens hof geen strafbaar gedrag

Desondanks betekenen verslaving en de gezondheidsrisico’s van sigaretten volgens het gerechtshof niet dat er sprake is van strafbaar gedrag. De tabaksproducenten houden zich namelijk aan de nationale en Europese regels, door bijvoorbeeld ventilatiegaatjes toe te voegen in het filter van de sigaret. Daarnaast is het al lange tijd bekend dat er kankerverwekkende stoffen in sigaretten worden verwerkt, wat eerder geen reden tot vervolging was.

Mogelijk vervolg strijd tegen tabaksindustrie

Er is op dit moment geen beroep mogelijk tegen de beslissing van het hof. Wat Ficq betreft is de strijd echter nog niet gestreden. In een persconferentie constateerde zij: ‘Dat het hof vindt dat sigarettenproducenten willens en wetens verslavende, ziekmakende, dodelijke producten op de markt brengen, uitsluitend uit winstbejag. Het zijn exact deze overwegingen die we altijd terug zien in grote drugszaken. Het hof stelt de grote sigarettenfabrikanten hiermee op één lijn met grote drugsproducenten en importeurs.’ Op het moment dat er een nieuw feit rondom de schadelijkheid van sigaretten naar boven komt zou er daarom volgens Ficq bijvoorbeeld een nieuwe procedure kunnen worden gestart.

Bron: Skipr, RTL, Sick of smokings

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Integratie van tandheelkunde en geneeskunde nodig?

Integratie van tandheelkunde en geneeskunde nodig?

Waarom is er zo’n strikte scheiding tussen geneeskunde en tandheelkunde? Sachin H. Jain zet in een artikel in Forbes uiteen dat die scheiding kunstmatig is en vertelt hoe hij in zijn praktijk medische zorg en tandheelkunde integreert.

Gecombineerde zorg

Sachin H. Jain vertelt in het artikel hoe het er in zijn kliniek in Californië aan toe gaat. Tandartsen en mondhygiënisten maken er deel van de medische teams. Als een diabetespatiënt de tandarts bezoekt, controleert een verpleegster gelijk zijn hemoglobine A1c en stelt indien nodig zijn medicijnen bij. En als een mondzorgpatiënte de griepprik nodig heeft, dan krijgt zij die ter plekke. Als ze dan ook nog voor een routinecontrole een mammografie moet, dan wordt die afspraak gepland terwijl ze nog in de stoel zit.

De medische staf heeft trainingen op het gebied van mondzorg gehad om een tandheelkundige controle uit te kunnen voeren en gebitsproblemen te kunnen vaststellen. Patiënten worden indien nodig doorverwezen naar een tandarts in de buurt.

Verdere integratie geneeskunde en tandheelkunde

Verdere integratie tussen geneeskunde en tandheelkunde is volgens Sachin H. Jain heel goed mogelijk. Er zouden dan wel in het huidige systeem een aantal veranderingen moeten worden doorgevoerd.

Mentaliteitsverandering

De mentaliteit zal moeten veranderen. Een tandarts die handelend optreedt wanneer hij een patiënt ziet met symptomen van diabetes zal het verschil kunnen maken tussen een vroege diagnose en, jaren later, de dood bij dialyse. Ook zou een arts die een patiënt ziet met symptomen van tandbederf er voor kunnen zorgen dat deze patiënt op termijn zijn eigen gebit kan houden.

Nieuwe samenwerkingsvormen

In de toekomst zouden artsen en tandartsen hun beroep naast elkaar kunnen uitoefenen en samenwerken met gemeenschappelijke protocollen. Wellicht zullen in de praktijk van de toekomst ook fysiotherapeuten, diëtisten, apothekers, optometristen en podotherapeuten aanschuiven en dan niet naast elkaar, maar met elkaar werken

Nieuwe vergoedingsmodellen

In de toekomst zouden er nieuwe vergoedingsmodellen mogelijk moeten zijn, waardoor bijvoorbeeld een tandarts betaald kan worden voor medische zorg op preventief gebied of een arts voor een basisonderzoek van het gebit.

Verbeterde informatiesystemen

Om de tandheelkundige en geneeskundige integratie te verbeteren zou er een uitwisseling van gegevens mogelijk moeten zijn tussen het medische dossier van patiënten en het tandheelkundig dossier. Tandartsen en artsen zouden elkaars dossier moeten kunnen inzien.

Onderwijs

Bovenstaande punten zijn moeilijk te realiseren, maar zouden wel een enorme verbetering voor de patiënten kunnen betekenen. De uiteindelijke oplossing moet komen uit het onderwijs. Er zijn al scholen, zoals Harvard Medical and Dental Schools, die een gedeeltelijk gecombineerde opleiding voor artsen en tandartsen hebben.

Bron:
Forbes

Lees ook:
Conferentie: één cultuur in zorgopleidingen
Tandartsen, artsen en dierenartsen pleiten voor de implementatie van één gezondheidscultuur volgens het One Health principe in bachelor opleidingen. Deze oproep werd uitgebreid besproken tijdens de ‘Implementation of One Health in undergraduate education’ conferentie in Parijs.

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z