Implantoloog plaatst implantaat bij zichzelf

Implantoloog plaatst implantaat bij zichzelf

Implantoloog Dr. Achim Schmidt in München heeft onlangs bij zichzelf een implantaat geplaatst. Hij heeft gedurende zijn carrière al meer dan 15.000 implantaten geplaatst en nu het ondenkbare gedaan met dank aan virtuele planning, een 3D-bril en ervaren collega’s aan zijn zijde.

Voorbereidingen
Door tandenknarsen verloor de implantoloog een tand waardoor een implantaat nodig was. Met behulp van onder andere een 3D-bril en virtuele planning waarmee de exacte positie en diepte van de implantaten wordt bepaald, zou het volgens Schmidt mogelijk moeten zijn om bij jezelf een implantaat te plaatsen. Zo gezegd, zo gedaan. In de weken voorafgaand de behandeling zijn de benodigde maatregelen getroffen zoals de aanschaf van de modernste technieken en het optrommelen van een medisch team.  Ook is een filmploeg gevraagd om deze interessante en riskante ingreep te filmen.

Lees meer over: Implantologie, Thema A-Z, Video
suikerbelasting

Belgische regering besluit suikerbelasting niet door te voeren

De Belgische regering heeft besloten toch af te stappen van het plan om belasting te heffen op producten met een hoog suikergehalte.

Accijnzen op frisdrank
Eind 2015 is er tijdens de onderhandelingen over de programmawet besloten een suikertaks in te voeren om de suikerconsumptie te verminderen. De eerste stap is al gezet door accijnzen op frisdrank te verhogen: sinds 2016 is de prijs van een blikje met een eurocent verhoogd en de prijs van een literfles frisdrank met 3 eurocent. Deze regeling zou jaarlijks al vijftig miljoen opbrengen. Daarnaast zou er in 2017 ook een suikertaks ingevoerd worden op alle suikerproducten. In zijn meest efficiënte vorm zou dit ruim 250 miljoen euro kunnen opbrengen. Echter is er toch besloten van het plan af te zien.

Koopkracht stimuleren
De voornaamste reden om de belasting niet door te voeren is volgens Maggie de Block, minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, het volgende: “De regering wil geen extra lasten leggen op de koopkracht.” Dit omdat het in strijd is met de doelstelling de koopkracht te versterken. Echter zal dit besluit wel zorgen voor een gat in de begroting.

Uit artikelen van de Belgische krant ‘De Tijd’ blijkt dat dit niet de eerste keer is dat de Belgische regering worstelt met belastingen. Zo wordt bijvoorbeeld de dit jaar ingevoerde speculatietaks in 2017 al weer afgeschaft.

Bron: De Tijd

 

Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Erik Markus

Erik Markus nieuwe algemeen directeur KNMT

Erik Markus (57) is met ingang van 1 januari 2017 benoemd tot algemeen directeur van de KNMT. Hij zal zich vooral richten op de vernieuwing van de KNMT-organisatie.

Hij is op dit moment plaatsvervangend directeur/secretaris bij de beroepsvereniging van tandartsen, orthodontisten en kaakchirurgen en volgt de huidige directeur a.i. Klaas van Mierlo op. Van Mierlo blijft tot 1 april 2017 betrokken bij de doorvoering van de organisatieveranderingen.

‘Met Erik Markus hebben we een directeur aan boord die de vereniging en de organisatie goed kent,’ zegt voorzitter Wolter Brands over de benoeming. ‘Hij weet waar de leden behoefte aan hebben en wat de medewerkers nodig hebben om daarin te kunnen voorzien. We hebben er alle vertrouwen in dat hij gaat bouwen aan de toekomstgerichte organisatie die onze beroepsgroep nodig heeft.’

Lees meer over: Carrière, Thema A-Z
kinderen

1 op de 5 kinderen niet naar de tandarts voor controle

Een op de vijf kinderen gaat niet op controle bij de tandarts, zo blijkt uit cijfers van Zilveren Kruis. De zorgverzekeraar onderzocht het tandartsbezoek onder kinderen tussen 2 en 18 jaar oud in de periode december 2014 tot en met januari 2016.

In totaal ging 20% van alle kinderen in deze leeftijdsgroep niet op controle bij de tandarts. Ook blijken er grote regionale verschillen te zijn. Met name in de regio’s  Zeeuws Vlaanderen, ’t Gooi en bijvoorbeeld de steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag is het verzuim het hoogst. Het laagst is het verzuim in delen van Noord-Brabant, Gelderland, Limburg en Drenthe.

Gezond gebit belangrijk voor gezond lichaam
Riët Hummel, adviserend tandarts bij Zilveren Kruis: ‘Het is belangrijk dat kinderen regelmatig naar de tandarts gaan. Jaarlijks tandartsbezoek helpt om de mond gezond te houden en eventuele tandheelkundige problemen in een vroeg stadium te stoppen. Een gezond gebit is belangrijk voor een gezond lichaam.’

Ouders betalen voor kinderen geen eigen risico bij de tandarts
Alhoewel de redenen van het verzuim niet zijn onderzocht, hebben de zorgverzekeraar en de tandartsen wel een idee. Tandartsbezoek van kinderen wordt vanuit de basisverzekering vergoed zonder eigen bijdragen of eigen risico. Uit het Nationaal Zorgonderzoek dat onlangs is uitgevoerd, blijkt dat ruim 2 op de 5 Nederlanders hier niet van op de hoogte is. Of ouders hebben zelf geen tandartsverzekering en gaan dan ook niet met hun kind naar de tandarts. Wolter Brands, voorzitter van de KNMT, vult aan: ‘Dit zijn zorgwekkende cijfers. Van een gezond gebit heb je een leven lang plezier. Zelf goed voor je tanden zorgen én elk jaar op controle naar de tandarts is daarvoor de basis. Daar heeft ieder kind recht op.’

Oplossingen nodig om jeugd naar de tandarts te krijgen
Zilveren Kruis en KNMT willen graag meer kinderen op controle krijgen, onder andere door meer voorlichting over mondzorg te geven. In het voorjaar gaan ze kijken hoe het tandartsbezoek door de jeugd kan worden gestimuleerd. Ze nodigen andere partijen zoals consultatiebureaus en andere zorgverleners uit zich daarbij aan te sluiten.

Bekijk hier  de landkaart met regionale verschillen in tandartscontrole kinderen tot 18 jaar.

Lees meer over: Kindertandheelkunde, Thema A-Z
verbannen

Het correctiegesprek in 6 stappen

Het correctiegesprek kan u helpen om ongewenst gedrag uit de praktijk te verbannen. Deze 6 stappen helpen u bij het voeren van een dergelijk gesprek.

Video door Anna Berends van Loenen. 

Lees meer over: Ondernemen, Personeel, Thema A-Z, Video
Orale infecties, boos, vrouw, mond

Risico van verspreiding van orale infecties

Lokale invasieve odontogene infecties leiden steeds vaker tot een ziekenhuisopname. De incidentie van infecties elders in het lichaam veroorzaakt door dentogene infecties is moeilijk vast te stellen, omdat de bacteriën uit de mond vaak niet als oorzaak worden onderkend. Wat zijn de risico’s van systemische verspreiding van orale foci?

Verslag van de lezing van dr Riina Richardson, tandarts, infectioloog en patholoog tijdens het VMTI-congres.

De spreekster begon met een samenvatting van wat ze ziet als ‘vergeten’ of op de achtergrond geraakt:

  • Als professionals in de mondzorg bereiken we lang niet altijd dat wat we zouden willen, namelijk een compleet gezonde mond. Ondanks alle inspanningen rondom endodontologische en parodontologische zorg is het eindresultaat toch nog regelmatig een chronische ontsteking. We doen wat we kunnen, maar soms laten we toch een bron van infectie voor het hele lichaam achter.
  • Orale ziektes delen gezamenlijke risicofactoren met diabetes en obesitas. Het kan daarom niet toevallig zijn dat de mondgezondheid van kinderen afneemt in veel Westerse landen. De lifestyle speelt hierin een grote rol. Diabetes betekent meer risico op mondziektes zoals tandvleesontsteking.
  • De populatie vergrijst. Dit betekent een groei van medisch gecompromitteerde patiënten en zij behouden hun gebitselementen tegenwoordig langer. Het eigen gebit vraagt nu aandacht gedurende het gehele leven van de patiënt. Zo loopt bijvoorbeeld het aantal patiënten met een transplantatie op en dus ook het risico dat de mondgezondheid de algehele gezondheid kan beïnvloeden.
  • Er zit meer in de mond dan alleen gebitselementen. De incidentie van chronische of oncologische ziekten van de weke delen groeit. Ook de mucosa is een port d’entrée voor de rest van het lichaam.

Wat weten we van orale infecties?

  • Een orale infectie kan oppervlakkig voorkomen (mucosa, gingiva, glazuur, dentine) of diep (endo, kaakbot, cellulitis)
  • Ze zijn vaak chronisch en asymptomatisch. Het laatste noemen we vaak ‘silent foci’.
  • Doordat het zonder klachten kan verlopen en klinisch vaak niet direct waarneembaar is, is het vaak lastig voor tandartsen om de herkomst vast te stellen. Tandheelkunde en mondzorg zouden veel eenvoudiger zijn als een ontsteking zich makkelijk liet zien, maar dat is heel vaak niet het geval.
  • Orale infecties worden veroorzaakt door bacterien uit biofilms die zich in de mond bevinden en het verstoren van deze biofilm is de hoeksteen van de behandeling. Antibiotica zonder behandeling is nooit de oplossing.
  • De mond is duidelijk een belangrijk reservoir van micro-organismen en bij elke infectie zou een arts/tandarts zich ervan bewust moeten zijn dat de infectiebron wel eens de mond zou kunnen zijn.

Of de mond, in welke situatie en waarvoor de mond een bedreiging is voor de algehele gezondheid is nog niet geheel duidelijk. Daarvoor is nog veel meer studie nodig maar we zijn hard onderweg.

Systemische infectiecomplicaties

Via de bloedbaan kunnen bacterien vanuit de mond verspreid worden en kunnen in zeldzame gevallen leiden tot sepsis en andere complicaties. Dit gebeurt als het immuunsysteem faalt.

Over lokale odontogene infecties die tot ziekenhuisopnames leiden, is haast geen literatuur beschikbaar.  Richardson onderzocht een database met daarin 35 mensen. Medisch gecompromitteerde patiënten hebben vooral risico op het ontwikkelen van systemische infectiecomplicaties. De kosten van deze complicaties zijn hoog. Gemiddeld is de lengte van de ziekenhuisopname 5 weken. Systemische infectiecomplicaties kunnen dodelijk zijn. Als dit voorkomen zou kunnen worden, zou dat dus geweldig zijn. Daarentegen zijn management en behandeling van lokale infectiecomplicaties wel goed uit te voeren en meestal succesvol. De oorzaak van  infectiecomplicaties bij voorheen gezonde mensen waren vaak de commensale plaquebacterieën en anearoben, maar onder de reeds medisch gecompromitteerde patiënten werden de staphylococ en de aerobische gram negatieve bacteriën die niet tot de commensale plaque behoren, vaak gedetecteerd. Medisch gecompromitteerde patiënten beschikken over een slechtere afweer en zijn zodoende vatbaarder voor infecties dan (voorheen) gezonde patiënten. Bij medisch gecompromitteerde patiënten kunnen tandheelkundige professionals juist huiverig zijn om een element te extraheren terwijl hier juist een bron van infectie mee kan worden verwijderd.

Herkennen patiënten met slechter immuunsysteem

Hoe kunnen we patiënten herkennen met een slechter functionerend immuunsysteem? Zij hebben dus een slechtere afweer waardoor zij sneller ziek zouden kunnen worden. Als wij deze patiënten in de praktijk op tijd zouden kunnen herkennen, kunnen we problemen wellicht voor zijn. De volgende drie zaken kunnen aangeven dat het immuunsysteem minder goed werkt:

  1. Lage infectie controle: iemand is vatbaarder voor infecties dan anderen, komt vaker in het ziekenhuis en vaak zijn er complicaties. Het immuunsysteem weet hier niet wat te doen met de infectie.
  2. Lage tolerantie: Te herkennen aan allergieën en astma. Het immuunsysteem wordt wakker bij stoffen waarbij het zou moeten rusten.
  3. slechte verwijdering van afbrekende autologe cellen wat leidt tot maligniteiten.

Bacteriemie

De dentale behandeling kan tot bacteriemie leiden, zelfs tandenpoetsen zou dat als consequentie kunnen hebben, zeker als de mond niet gezond is. Dit blijkt door een enorme meta-analyse. De intensiteit bepaalt of de bacteriemie ernstige gevolgen heeft of niet.

Elimineren bron

Odontogene infecties worden primair behandeld door de bron te elimineren. Daarmee wordt een snellere genezing bewerkstelligd en het risico voor een lokale of systemische verspreiding wordt daarmee lager. Betreft het een agressieve infectie en het lijkt erop dat het immuunsysteem inefficiënt werkt of de patiënt medisch gecompromitteerd is, dan is een geschikt antibioticum geïndiceerd als ondersteuning van de behandeling. Over het algemeen kan gezegd worden dat het malpraxis is als men alleen een antibiotica voorschrijft bij gezonde patiënten zonder de focus te verwijderen.

Antibiotica profylaxe

Bij endontologische behandelingen zou antibiotica profylaxe geïndiceerd kunnen zijn bij medisch gecompromitteerde patiënten, maar bij een opvlamming van een (tijdelijk) rustige kanaalafsluiting is er nooit een profylaxe nodig. Bij het chirurgisch verwijderen van een M3 kan wel de profylaxe geïndiceerd zijn. Zorg dan wel dat dit 1 uur voor de procedure ingenomen wordt zodat het tijdens de operatie in het bloed aanwezig is. Bij endocarditis en een voorgenomen bloedige ingreep bestaat er discussie of er profylaxe nodig is of niet. In de Nederlandse richtlijn is dit opgenomen en heel recent in Groot Brittannië naar aanleiding van cijfers die voortvloeiden uit de periode toen het niet in de richtlijn was opgenomen.

Amoxicilline is een goede profylaxe om bacteriemie te reduceren. Clindamycine werkt een stuk minder goed, wat slecht nieuws is voor mensen die allergisch zijn voor amoxicilline.

Overleg

Elke patiënt is anders, zo ook zijn mondflora. Er kunnen niet-commensale plaque bacteriën zijn, juist bij medisch gecompromitteerde en/of slechtere leefstijl, zeker als de biofilm juist door gebruik van antibiotica compleet verstoord is en dus abnormaal. Overleg daarom met de behandelend arts wat het juist antibioticum zou kunnen zijn. Het antibiotica moet matchen met de infectie in situ.

Sepsis

Sepsis wordt meestal veroorzaakt door staphylococcus spp. Op de tweede plaats staat Escherichia coli en op de derde plaats staat streptococcus ssp. Maar amoxicilline ondervangt de streptococcus niet, het spectrum reikt niet dusdanig ver. Staphylococcus behoort niet tot de commensale plaque in de mond maar bij gehospitaliseerde mensen komt het wel regelmatig voor. Ook staphylococcus wordt niet ondervangen door een breed spectrum antibiotica die behoort tot uw favoriete antibiotica profylaxe.

De beste manier om een infectie te behandelen is om pro-actief te zijn. Dus door het voorkomen infectie. Wacht niet te lang met behandelingen en met extracties. Men niet zonder antibiotica, het redt levens, maar toch zal men kritisch moeten zijn op het gebruik van antibiotica in verband met resistentie.

Hoe herkent men sepsis?

Sepsis uit zich in:

  • Koorts
  • Rillen en beven
  • Snelle hartslag
  • Snelle ademhaling
  • Benauwdheid
  • Minder urine productie

Dit alles in combinatie met een infectie zoals een abces. De patiënt zal acuut naar het ziekenhuis moeten als u dit herkent.

Praten met medische collega’s

Richarson geeft als laatste tip: “Leer te praten met medische collega’s over dit onderwerp. U bent de expert op het gebied van mondzorg en adviseer elkaar. Spreek uw bezorgdheid uit en vraag wat u moet weten over de medische gesteldheid van uw patiënt.“

Dr. Riina Richardson is tandarts, infectioloog en patholoog

Verslag door Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist, voor dental INFO, van de lezing van dr. Riina Richardson tijdens het VMTI-congres Focus.

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Mondhygiëne, Thema A-Z
composietrestauratie

De posterieure enkelvoudige composietrestauratie

Composiet wordt wereldwijd beschouwd als eerste keuze materiaal voor directe restauraties in de posterieure regio. Posterieure composietrestauraties doen het goed op lange termijn. Verschillende reviews noteren een jaarlijks faalpercentage van 1-3%. Een correct uitgevoerde klinische procedure speelt een kritische rol op de levensduur van de posterieure composietrestauratie.

Verslag van de lezing van prof. dr. Marleen Peumans, Tandarts Adjunct Afdelingshoofd op de afdeling Conserverende Tandheelkunde en hoofddocent aan de KU Leuven.

Levensduur posteriorcomposiet

Factoren zijn:

  • Patiënt
  • Operator
  • Materiaal
  • Type restauratie
  • Onderhoud

De meest bepalende factor voor de levensduur zijn operator en patiëntfactor. In de lezing van Marleen Peumans werd de operateurfactor besproken. Het plaatsen van een goede – aansluiting, contactpunt, vormgeving – posterieure restauratie is niet heel eenvoudig. En hoe diep moet u cervicale restauraties aanpakken? Ook de materiaalfactor en het type restauratie kwam aan bod.

Materiaalkeuze

Adhesiefsystemen

In de tandheelkunde wordt een onderscheid gemaakt tussen twee verschillende adhesief systemen.

  • Ets-en-spoel adhesief
    • 3-staps en 2-staps
  • Zelf-etsend adhesief
    • 2-staps en 1-staps

Er bestaan verschillende ‘zelf-etsende’ adhesiefsystemen het verschil met het ‘ets-en-spoel’ systeem is dat erg geen spoelfase is.

Bij zelf-etsende primers wordt een onderverdeling gemaakt in de zuurtegraad:

  • Sterk : pH <1 (niet geadviseerd)
  • Intermediate : pH +/- 1.5
  • Mild : pH +/-2
  • Ultra-mild : pH >2

Afhankelijk van de zuurtegraad reageren zelf-etsende primers op verschillende wijze met het tandmateriaal en de smeerlaag. Door functionele monomeren, onder andere 10MDP, kunnen ze een chemische hechting aangaan met tandmateriaal. Bij 10MDP monomeer is duidelijk in-vitro aangetoond dat het een binding aangaat met hydroxyapatiet.

De microtreksterkte test is het meest geschikt om de bindsterkte aan dentine te testen. Deze klinische studie is geschikt omdat het grootste deel dentine is, verder is er geen sprake van  macromechanische retentie. Daarom is het een goede test om bindingssterke te evalueren. De goudenstandaard is de 3-staps ets-en-spoel (Optibond FL), maar er is ook een voorkeur voor Clearfil SE bond met selectief etsen van glazuur.

Composiet

Conventionele composieten

Met de grootte van de vuldeeltjes wordt de polijstbaarheid van het composiet bepaald. Een midifil composiet is daarom minder goed polijstbaar.

Een hybide composiet bevat grotere en kleinere vulstofdeeltjes. Het ondervangt hiermee de nadelen van een microcomposiet dat minder sterk is, maar heeft als voordeel dat het goed polijstbaar is. Hybride composieten kunnen onderverdeeld worden in universele composieten en midifil composieten. Een nanohybide composiet is een combinatie van microhybried en nanogevuld.

(Ferracane, 2011)

Microhybried
Anorganische vulstof: 0.6-1 um
SiO2: 40-50 nm

Nanogevuld composiet
SiO2, zirconium
5-100 nm

Midifil composiet
Anorganische vulstof: 1-10 um
SiO2: 40-50nm
Vulstofgehalte: >60Vol%

Keuze
De materiaaleigenschappen van het composiet in de posterieure regio, hebben een geringe invloed op de levensduur van de restauraties, op voorwaarde dat een hybride composiet wordt gebruikt.

Laagkrimpende composieten worden niet meer gebruikt.

Het composiet materiaal (vulstofgehalte van het hybriede composiet) heeft een beperkt positief effect op de levensduur van de restauraties. Dit wordt enkel bemerkt in lange termijn studies (>10 jaar).

Bulk fil composieten

  • Flowable base bulk als onderlaag: Altijd bedekken met conventioneel composiet, maximale laagdikte is 4mm.
  • Paste full body bulk fil: Geschikt voor de gehele restauratie. Laagdikte is maximaal 4-5mm.
  • Vezelversterkte bulkfil: Altijd bedekken met conventioneel composiet.

Alle bulk materialen zijn meer translucent dan conventionele composieten, daardoor wordt een verhoogde uithardingsdiepte verkregen. In vergelijking met hybride composieten hebben ze een lager percentage vulstof. Bulkfill vergemakkelijkt en verkort de duur voor het plaatsen van de restauratie.

De huidige Bulk-fil composieten vormen een hetrogene groep met verschillen in samenstelling, conversiegraad, uithardingsdiepte en krimpspanning. In-vitro is gebleken dat gunstige resultaten behaald kunnen worden, waarbij de meest gunstige resultaten werden genoteerd voor het SDR Flow (Dentsply) materiaal. Het materiaal kan dus een voordeel zijn als er diepe caviteiten gerestaureerd dienen te worden, bijvoorbeeld bij een diepe klasse I. Onderzoek toont geen verschil in klinische gedrag na 3 jaar in klasse I/II composietrestauraties met en zonder SDR. (Van Dijken, 2015)

Het advies van Peumans over bulkfil composieten:

  • Paste Full body bulkfil composieten vertonen in-vitro een minder goede aanpassing in enge diepe caviteiten
  • Bulkfil composieten zijn aangewezen in grote caviteiten, doch in grote caviteiten is laagjes-techniek aangewezen voor gecontroleerde vormgeving.
  • Dus wat is het voordeel bij grote restauraties? Voor een mooie vormgeving dient toch in laagjes te worden opgebouwd. Daarnaast is translucentheid van het materiaal niet zo mooi.

De uitgebreidheid van de restauratie bepaalt de levensduur
De uitgebreidheid van de restauratie bepaalt de levensduur.  Elk bijkomend vlak verhoogt het faalrisico met 30-40%. Bij uitgebreide MOD-restauraties die avitaal zijn, is een knobbeloverkapping dan ook aan te bevelen. Het faalpercentage bij klinische studies naar de levensduur van restauraties met knobbeloverkapping met direct composiet ligt gemiddeld tussen de 10 en 1%. Uit onderzoek van Fennis et al. (2014) blijkt geen verschil tussen direct en indirect restaureren. In een onderzoek van Lagreid et al. (2012) blijken alle falingen herstelbaar te zijn. Scholtanus et al. (2014) concludeert in zijn onderzoek dat directe knobbelopbouwrestauraties met composiet een acceptabel klinische gedrag vertonen na 3 jaar.

Procedure 

  • Voordat u start occlusie en articulatie checken
  • Cofferdam
    • Voordelen
      • Een droog werkterrein
      • Rust/gemak voor de tandarts en patiënt
      • Goede toegang/zicht werkveld
      • Verhoogt de kwaliteit van de de behandeling
      • Kwadrant afzondering is aan te bevelen
  • Preparatie: Afgeronde hoeken, hierdoor minder spanning. Verder zijn schone randen vereist.
  • Glazuurbevel: Voor het afronden van scherpe randen approximaal kan een Sonifelex gebruikt worden. Deze maakt een oscillerende beweging, hierdoor kunt u veilig de approximale vlakken bevelen.
  • Vulling:
    • Veel genoemde tekortkomingen van de posterieure composietrestauratie
      • Proximale vormgeving.
      • Een zwak of het ontbreken van een contactpunt
      • Occlusale vormgeving
      • Oppervlakte gladheid

Advies voor proximale vormgeving en het contactpunt: Gebruik voor een juiste approximale vormgeving een gecontoureerd schildje in combinatie met een separatiering. Bij lastige restauraties, kunt u soms beter eerst de knobbels opbouwen en dan een kleinere approximale box maken voor een goed approximaal contactpunt.

Wat bij diepe cervicale randen?
Gebruik teflontape om de cervicale rand af te sluiten. Diamond Wedges kan gebruikt worden bij grote interdentale ruimtes. Eerst een beetje flow in boxranden kan raadzaam zijn bij een dunne bondinglaag, bij visceus composiet of bulkfil composiet.

  • Kleur: Doel is de natuurlijke tand nabootsen: dentine verloopt concaaf (Bazos, Magne, 2011). Dentine heeft kleur A6, glazuur mediumtranslucent is voor de hand liggend. Je kunt kiezen voor één body kleur, die dan werkt als een kameleon.
  • Afwerken: Soflex, EVA-hoekstuk, polijstrubbers met eventueel polijstpasta.

Prof. Dr. Marleen Peumans studeerde in 1987 af aan de KU Leuven waarna zij de post-graduate opleiding tot Tandarts-specialiste volgde. In 1997 promoveerde zij. Haar bijzondere aandacht gaat uit naar het herstel van elementen met adhesieve restauratiematerialen en het klinisch gedrag van deze restauraties. Verschillende (inter-)nationale publicaties zijn verschenen betreffende veneer restauraties, composietrestauraties in de frontregio en de levensduur van adhesieve restauraties. Vanaf 2004 is zij full-time werkzaam als Tandarts Adjunct Afdelingshoofd op de afdeling Conserverende Tandheelkunde (UZ-Leuven), en is deeltijds hoofddocent aan de KU Leuven.

Verslag door Joanne de Roos, tandarts en docent UMCG, voor dental INFO van de lezing van Marleen Peumans tijdens het congres Posterior2016 van Bureau Kalker.

 

 

Lees meer over: Congresverslagen, Kennis, Restaureren, Thema A-Z, Uncategorized
Endodontische behandeling: 2d of 3d?

Endodontische behandeling: kiest u voor 2d of 3d?

Kan de 2D röntgenfoto zijn bijzonder belangrijke rol blijven spelen bij de endodontische behandeling? Wat is de waarde van nieuwe beeldvormende technieken zoals 3D en wat zijn de risico’s ervan? Verslag van de lezing van endodontoloog en onderzoeker Joerd van der Meer tijdens het ANT-congres Dental Studie Update.

2D versus 3D
Een 2D beeld kan een vertekend beeld geven van de lokalisatie van een parodontitis apicalis. Een proefboring kan uitsluitsel geven over of een element nog wel of niet vitaal is. Een CBCT kan een 3D beeld generen, waarbij de lokalisatie van een PA veel beter te zien is dan op een 2D beeld.

CBCT
Een CBCT geeft net zulke mooie beelden als een CT, maar met minder straling. Als u overweegt een CBCT apparaat aan te schaffen, is het verstandig een apparaat te kopen dat niet meer dan 100 kV kan geven. Aangezien u bij meer dan 100kV aan andere wetgeving moet voldoen, dan bij minder dan 100 kV.

Zo klein mogelijk gebied op foto
Als u een scan maakt, bent u verantwoordelijk voor de diagnostiek van het beeld. Alles wat afgebeeld wordt, moet bekeken worden en gediagnosticeerd. Probeer dus een zo klein mogelijk gebied op de foto te zetten.

Software
Voor het bekijken van de scan is de aanbeveling om de software geadviseerd door de fabrikant te gebruiken, aangezien dit vaak het mooiste beeld oplevert. Er kan enorm veel verschil zitten tussen beelden van hetzelfde apparaat bekeken met verschillende software.

Maximaal field of view
Voor een endodontische behandeling heb je maximaal een field of view van 10 x 10 cm nodig. Een klein field is handig aangezien je minder straling geeft en minder hoeft te diagnosticeren. De sensor is het duurste onderdeel van het apparaat, dus een apparaat met een klein field of view is ook goedkoper.

 Toekomst CBCT
In de toekomst zal de ontwikkeling van de CBCT steeds verder gaan en zal er een beter beeld, betere software, kleiner field of views beschikbaar komen. Hierdoor krijgen we steeds mooiere beelden, met minder belasting. Dit kan zelfs zover verminderen dat een CBCT net zoveel straling geeft als een conventionele röntgenfoto. De mogelijkheden bij het meer standaard gebruik van een CBCT zullen ook zich steeds uitbreiden. Momenteel kun je een digitale planning doen voor een implantatie, maar dit zal ook steeds verder beschikbaar komen voor het bijvoorbeeld plannen van een endodontische opening – bij bijvoorbeeld geoblitereerde kanalen – of bij autotransplantatie, om de tijd dat een element uit zijn sulcus is te verkorten. Dit heet directional transfer. Echter moet heden ten dage de CBCT nog worden gezien als een mooie aanvulling in plaats van een vervanging, vanwege de hoeveelheid straling.

Van der Meer heeft een verwijspraktijk voor endodontologie en is onderzoeker in het UMCG.

Verslag door Carina Boven, tandarts en onderzoeker UMCG, voor dental INFO van het ANT-congres Dental Studie Update.

 

Lees meer over: Congresverslagen, Endodontie, Kennis, Thema A-Z
Social media-ster laat legomannetje plaatsen als voortand

Social media-ster laat legomannetje plaatsen als voortand

Je moet er wat voor over hebben om een social media bekendheid te zijn. De Amerikaanse ster ‘Thefatjewish’ ging wel heel ver en liet het hoofd van een legomannetje op de plek van zijn linkervoortand zetten.

Als socialMedia-ster krijgen je volgers alles mee van wat er in je leven gebeurt en moet je met vernieuwde ideeën blijven komen. Toen ‘thefatjewish’ een nieuwe tand nodig had ging hij naar zijn tandarts, ook wel bekend als ‘Smile Design Manhattan.’ Zijn tandarts vertelde hem dat zijn verloren voortand in principe met alles wat hij wil vervangen kon worden. Aangezien hij een gouden tand te normaal vond koos hij voor het hoofd van een legomannetje. Zijn 9 miljoen volgers vonden het in ieder geval amuserend maar of het ook zo’n slim idee was voor zijn gezondheid blijft de vraag.

Social media-ster laat legomannetje plaatsen als voortand

Bron: Instagram

Lees meer over: Opmerkelijk, Thema A-Z
NVM: petitie ANT 'Blijf van mijn tandarts' stelt zaken verkeerd voor

NVM: petitie ANT ‘Blijf van mijn tandarts’ stelt zaken verkeerd voor

Na de aankondiging van minister Schippers  om de zelfstandigheid van de mondhygiënist te vergroten, brak grote onrust uit onder tandartsen en ontstond veel discussie. De Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten (NVM) was steeds hierbij op de achtergrond maar door de publieksactie van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT) “Blijf af van mijn tandarts” treedt de beroepsvereniging nu toch naar buiten. De NVM vindt dat patiënten via deze actie onjuist worden voorgelicht.

De NVM is van mening dat de ANT twee zaken door elkaar haalt met deze actie, namelijk het veronderstelde tekort aan tandartsen en de inzetbaarheid, kwaliteit en bevoegdheid van de mondhygiënist en zegt in haar persbericht:

“1. Het veronderstelde tekort aan tandartsen (capaciteitsprobleem)
Voldoende en goed opgeleide zorgverleners zijn de basis voor adequate en complete mondzorg. De groeiende en veranderende zorgvraag (o.a. door vergrijzing van de bevolking) en veranderingen in het aanbod  van zorgverleners (opleidingsplaatsen en afvloeiing door leeftijd) vereisen goede monitoring van vraag en aanbod om tekorten aan zorgverleners te voorkomen. De vraag is of er op dit moment daadwerkelijk een tekort aan tandartsen is of dat dit te verwachten valt. Hierover verschillen de betrokken partijen binnen de mondzorg van mening. Om inzicht te krijgen in de behoefte aan mondzorgverleners is het van belang om naast het  benodigde aantal tandartsen ook te kijken naar het benodigde aantal mondhygiënisten en tandprothetici. Met andere woorden, de zorgvraag van de patiënt bepaalt de behoefte aan aantallen en typen zorgverleners. Daarbij zouden de effecten van preventieve mondzorg op de langere termijn meegewogen moeten worden.

2. Zelfstandige bevoegdheid van de mondhygiënist
Het voorstel van de minister om de zelfstandige bevoegdheid van de mondhygiënist te willen verruimen is bedoeld om de inzetbaarheid van de mondhygiënist te vergroten. Dit houdt in dat voor de behandeling van primaire caviteiten (het boren en vullen van een nieuw gaatje) en het geven van verdoving geen opdracht van de tandarts meer nodig is. Deze handelingen zijn immers al respectievelijk 10 en 20 jaar onderdeel van de opleiding en de werkzaamheden van de mondhygiënist. De mondhygiënist voert deze handelingen al jaren zelfstandig uit. Tevens kunnen door de aanpassing van de wet ook röntgenfoto’s in afwezigheid van de tandarts worden gemaakt. Röntgenfoto’s zijn essentieel voor een goede diagnose en continuïteit van de zorg. Dus mondhygiënisten gaan geen andere behandelingen uitvoeren dan nu al het geval is. Preventie blijft het vertrekpunt van de zorg door de mondhygiënist, waardoor dure behandelingen door de tandarts minder nodig zullen zijn. Voorkomen blijft nog altijd beter dan repareren. De hbo-opgeleide mondhygiënist is als geen ander opgeleid om de preventieve mondzorg voor zijn rekening te nemen en zal te allen tijde samenwerken met de tandarts. De petitie van de ANT suggereert dat de zorg totaal anders wordt, hetgeen niet het geval is. De maatregelen van de minister komen de kwaliteit van de zorgverlening ten goede terwijl de administratieve lasten verminderd worden.”

Vrije keuze
Volgens de NVM suggereert de ANT ook dat de patiënt straks geen vrije keuze meer heeft om naar de tandarts of de mondhygiënist te gaan. “Dit is een onjuiste voorstelling van zaken. Van patiënten die straks niet meer bij de tandarts terecht kunnen, is geen sprake. De mondhygiënist is sinds 2006 rechtstreeks toegankelijk dus de patiënt is volkomen vrij om te kiezen of hij naar de tandarts of mondhygiënist gaat. De mondhygiënist zal altijd zorgen voor een goede samenwerking met de tandarts, zegt de NVM.

Gezamenlijk 
“De petitie van de ANT lijkt een instrument in een politieke discussie. Patiënten hebben hier geen baat bij en het gaat voorbij aan de goede samenwerking die tandartsen en mondhygiënisten op de werkvloer ervaren. NVM-mondhygiënisten ziet geen enkel bezwaar in het voornemen van de minister en ziet de toekomst en de samenwerking met tandartsen vol vertrouwen tegemoet”, sluit de beroepsvereniging af.

 

Lees meer over: Taakdelegatie | Taakherschikking, Thema A-Z
Word of Mouth magazine november steunt mondkanker

Word of Mouth magazine november over mondkanker

Het online magazine van de Britse Oral Health Foundation, ook wel bekend als Word of Mouth, bracht in het novembernummer mondkanker onder de aandacht.

De Oral Health Foundation is het initiatief ‘Mondkanker actie maand’ gestart. De maand november stond in het teken van geld inzamelen en bewustwording van de gevaren van mondkanker te creëren. Nieuwe statistieken hebben aangetoond dat het aantal mensen dat lijdt aan deze ziekte aan het toenemen is. Vorig jaar waren dit er meer dan 7.500 duizend in het Verenigd Koninkrijk. Dit is een groei van een derde over de laatste eeuw en naar verwachting zal dit aantal alleen maar toenemen. De Oral Health Foundation beschikt over veel informatie over de ziekte en deelt dit om anderen ook wijzer te maken op dit gebied. Verder zijn er ook een aantal inspirerende verhalen te vinden in dit nummer.

Bekijk het magazine Word of Mouth 

Bron: Oral Health Foundation

 

Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
1/8e van de Nederlanders mijdt tandarts vanwege kosten

1/8e van de Nederlanders mijdt tandarts vanwege kosten

In 2016 heeft 16% van alle Nederlanders de tandarts wel eens gemeden, ondanks last te hebben van gebitsklachten. Zo is gebleken uit het Nationaal Zorgonderzoek, dat jaarlijks wordt uitgevoerd door het Zorgverzekering Informatie Centrum (Z.I.C.). Dit jaar bedroeg het onderwerp van het onderzoek tandartsmijding.

Tandartsmijding
11% van de deelnemers aan het onderzoek gaf aan liever niet naar de tandarts te gaan vanwege de verwachte kosten, terwijl deze groep wel gebitsklachten had. 9% was niet per sé bang voor de kosten van het onderzoek, maar wel voor de eventuele vervolgkosten naar aanleiding van het tandartsbezoek. Een andere 9% bevond de klachten niet erg genoeg om hiervoor langs de tandarts te gaan, en 8% verwachtte dat de klachten vast vanzelf wel zouden verdwijnen. Daarnaast gaf 7% van de deelnemers aan de klacht liever zelf op te lossen en had 6% simpelweg geen zin om de afspraak te maken.

Onjuiste keuze
Wat ook uit het onderzoek bleek is dat de meerderheid, 52%, van de respondenten, de keuze om de tandarts te mijden achteraf gezien als onjuist bestempelde. Bij de meeste mensen bleven de gebitsklachten namelijk gelijk en bij 23% verergerden deze zelfs. Slechts bij 30% van de personen die koos om niet langs de tandarts te gaan verdwenen of minderden de gebitsklachten.

Verdeling per groep
Het grootste gedeelde van degenen die de tandartsen hebben gemeden bevond zich in de laagste inkomensklasse, met een inkomst van €1600 per maand of minder. Ook werd binnen mensen met basisonderwijs, LBO of MBO de tandarts vaker gemeden dan binnen hoger opgeleide groepen. De provincie waarbinnen de meeste mensen niet naar de tandarts zijn gegaan is Noord-Brabant. De verdeling tussen man en vrouw was nagenoeg gelijk.

Bron:
Zorgverzekering.org
 

Lees meer over: Tarieven, Thema A-Z
prijzen

Betaalbaarheid tandartstarieven afgelopen 10 jaar met 17% verbeterd

De tandarts is de afgelopen tien jaar relatief goedkoper geworden: de betaalbaarheid van de tandarts is voor de gemiddelde Nederlander met ruim 17% verbeterd. Dit komt doordat de tandartstarieven het afgelopen decennium veel minder zijn gestegen dan de inflatie en de gemiddelde koopkracht is toegenomen. Dat blijkt uit onderzoek van ZorgmarktAdvies in opdracht van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT).

Premie zorgverzekeraars verhoogd
In het onderzoek zijn de tarieven van veelgevraagde behandelingen als periodieke controles, boren en röntgenfoto’s vergeleken met de inflatie en de koopkrachtontwikkeling van alle bevolkingsgroepen. Jan-Willem Vaartjes, voorzitter van de ANT, vindt het belangrijk dat de patiënten hiervan op de hoogte zijn. “We zien we nog steeds dat vrijwel alle zorgverzekeraars de premie van tandartsverzekeringen jaarlijks met gemiddeld meer dan 6% verhogen. Hoewel de tandartszorg dus in zijn geheel veel betaalbaarder is geworden, zorgt de tandartsverzekering ervoor dat goede mondzorg voor consumenten nog steeds duur is. Dat kan niet de bedoeling zijn”, zegt Vaartjes.

Tariefstijging lager dan inflatie
In het onderzoek is gekeken naar de ontwikkeling van de betaalbaarheid van de tandartszorg sinds 2006. ZorgmarktAdvies heeft daarvoor enerzijds de ontwikkeling van de tandartstarieven ten opzichte van de algemene inflatie geanalyseerd, en anderzijds de generieke ontwikkeling van de koopkracht in Nederland. De totale stijging sinds 2006 is daardoor slechts 9%, veel lager dan de inflatie die in dezelfde periode circa 17% bedraagt.

Geen mogelijkheid zorg op maat
Dit gecombineerd met het feit dat in de afgelopen tien jaar de koopkracht van de Nederlandse bevolking gemiddeld met 17% is toegenomen, leidt ertoe dat de betaalbaarheid van de tandartstarieven met ruim 17% is verbeterd. Vaartjes: “Dit is goed nieuws voor de toegankelijkheid van de mondzorg. Tegelijkertijd staat de keuzevrijheid voor consumenten onder druk. Het huidige tariefstelsel biedt namelijk geen mogelijkheid om hoogwaardige, innovatieve behandelingen of zorg op maat te leveren. Consumenten mogen bijvoorbeeld niet bijbetalen voor bijvoorbeeld een duurdere vulling. In het buitenland mag dat wel. Daarmee dreigen we internationaal achterop te raken. Tandartsen moeten in staat blijven voldoende kennis en vaardigheden te onderhouden om deze zorg te leveren.”

Verbetering betaalbaarheid tandartszorg per groep
ZorgmarktAdvies heeft in het onderzoek ook gekeken naar verschillende groepen in de Nederlandse (beroeps)bevolking. Daaruit blijkt dat werklozen (verbetering van 35%) en werkenden (26%) er het meest op vooruit zijn gegaan als het gaat om de betaalbaarheid van de tarieven. Voor gepensioneerden (4,5%) en zelfstandigen (6,5%) is de tandartszorg ook beter betaalbaar, maar zij zijn er relatief veel minder op vooruit gegaan. Dat komt met name doordat de gemiddelde koopkracht bij deze groepen de afgelopen tien jaar is verslechterd.

 

Lees meer over: Tarieven, Thema A-Z
Bestuurswissel NVM-Mondhygiënisten

Bestuurswissel NVM-Mondhygiënisten

Het bestuur van de NVM is op 11 november gewijzigd. Het bestuur nam op de Algemene Ledenvergadering van de NVM afscheid van dr. Yvonne Buunk-Werkhoven. Lieneke Steverink-Jorna en Nikky Huisman werden benoemd als bestuurslid.

“Yvonne Buunk-Werkhoven heeft gedurende de 6.5 jaar een enorme bijdrage geleverd binnen het bestuur en specifiek met betrekking tot de portefeuille Onderzoek, Scholing en Wetenschap”, zegt de NVM.

De samenstelling van het NVM-bestuur is nu als volgt:

  • Manon van Splunter-Schneider, voorzitter
    Portefeuille Externe Omgeving
  • Monique de Bruin, vice-voorzitter
    Portefeuille Kwaliteit
  • Ramin Najafbagy, secretaris
    Portefeuille Belangenbehartiging
  • Marjolijn Steegman-van Kappen, penningmeester
  • Nikki Huisman, bestuurslid
    Portefeuille Onderlinge Contacten
  • Lieneke Steverink-Jorna, bestuurslid
    Portefeuille Onderwijs, Scholing en Wetenschap
Lees meer over: Carrière, Markttrends, Thema A-Z
röntgen

ADA 2016: CBCT nuttig in mondzorg

Tijdens de ADA jaarlijkse conferentie in de Verenigde Staten heeft de Amerikaanse tandarts Dr. John Flucke de praktische toepassingen van Cone Beam Computed Tomography (CBCT) binnen de tandheelkunde besproken. Dr. Flucke betoogt dat CBCT een nuttige techniek is en richt zich in zijn presentatie met name op tandartsen die CBCT nog niet hebben geïmplementeerd in hun praktijk.

Niet ingewikkeld
Dr. Flucke geeft toe dat hij ook eerst terughoudend was om te investeren in de technologie toen het net op de markt kwam: “Mijn eerste gedachte was: 3D-beeldvorming is te ingewikkeld voor mij.” Hij zag niet de toegevoegde waarde om deze techniek aan te schaffen. Maar al snel ontdekt hij dat het gebruik van CBCT helemaal niet zo ingewikkeld is: “Je hoeft geen radioloog of specialist te zijn om de technologie toe te passen.”

Alles in beeld
Wat hem heeft overtuigd om een CBCT aan te schaffen was de noodzaak om alles in beeld te brengen waar een 2D scanner niet toe in staat is. “Als je alle informatie hebt, kan het een hele andere situatie zijn dan je in eerste instantie dacht.” Volgens Dr. Flucke kan de techniek dan ook verrassingen voorkomen.

Werking
Vervolgens ging hij in op de werking van de technologie: “De scanner draait om het hoofd van de patiënt en maakt met röntgenstraling een reeks opnamen. Met behulp van software wordt een gedetailleerde driedimensionale afbeelding samengesteld. Hoe hoger het aantal voxels (3D-pixels), hoe gedetailleerder het beeld.”Bij de meeste systemen kan je dit zelf instellen. Echter neemt de stralingsdosis dan ook toe. Hoewel deze volgens Dr. Flucke ‘heel laag’ is.

2D
Ondanks de voordelen van 3D-scans, benadrukt Dr. Flucke dat het maken van 2D-beelden nog zeker nuttig is in de tandheelkunde: “Er is momenteel geen einddatum voor het gebruik van 2D. Maar voor het stellen van een diagnose, waarom zou je dan niet gebruik maken van een techniek om zoveel mogelijk gegevens te verkrijgen?”

Bron:
Dr Bicuspid.com

Lees meer over: Röntgen | Digitale tandheelkunde, Thema A-Z

Virtual dental homes: tandheelkundige zorg toegankelijk voor iedereen

Een virtual dental home in onder andere scholen en verpleeghuizen blijkt een effectief alternatief te zijn voor het aanbieden van tandheelkundige zorg aan kwetsbare groepen. Dit blijkt uit een demonstratieproject in Californië, opgezet door The Pacific Center for Special Care. Zij hebben als doel de toegang tot tandheelkundige zorg te verbeteren voor alle bevolkingsgroepen.

Samenwerking
In een virtual dental home zijn mondhygiënisten en tandartsassistenten werkzaam in onder andere verpleeghuizen, peuterspeelzalen, buurthuizen en basisscholen die gekoppeld zijn aan tandartsen in de regio via telezorg-technologie. Met behulp van telezorg-technologie kunnen patiënten op afstand worden gemonitord en begeleid. Via een beveiligde website kunnen de mondzorgprofessionals medische gegevens en gebitsfoto’s van de patiënt met elkaar uitwisselen. De tandarts maakt gebruik van deze gegevens om eventueel een behandelplan te maken, terwijl op de scholen en verpleeghuizen preventie en voorlichting wordt gegeven door de mondhygiënisten en tandartsassistenten over het belang en behoud van een gezond gebit.

Behandeling
In zes jaar tijd zijn meer dan 3000 patiënten behandeld in een virtual dental home. Hieruit blijkt dat meer dan de helft van de kinderen en senioren middels het project goede mondverzorging aangeboden krijgen waarbij het niet nodig is om naar een tandartspraktijk te gaan. Alleen patiënten die een complexe behandeling nodig hebben moeten een afspraak maken bij de tandarts.

Wetvoorstel
“Ons demonstratieproject bevestigt dat een virtual dental home een veilige en effectieve manier is om zorg aan te bieden die voor iedereen toegankelijk is”, zegt Pacific Center-directeur Dr. Paul Glassman. Uit onderzoek blijkt dat bijvoorbeeld 24% van de kinderen in Californië nog nooit bij de tandarts is geweest. Momenteel ligt er een wetvoorstel voor de financiering van de uitbreiding van virtual dental homes door heel Californië.

Bron:
sciencedaily.com

Lees meer over: Kindertandheelkunde, Mondhygiëne, Ouderentandheelkunde, Thema A-Z
Gratis mondkanker onderzoek tijdens Mouth Cancer Awareness Day in Ierland

Gratis mondkanker onderzoek: Mouth Cancer Awareness Day in Ierland

Afgelopen 21 september was het Mouth Cancer Awareness Day (MCAD) in Ierland. Meer dan 300 deelnemende tandartspraktijken deden deze dag gratis mondkankeronderzoeken. Tijdens voorgaande MCAD’s zijn 26 zaken van mondkanker ontdekt, wat de waarde van reguliere controle benadrukt.

MCAD in Ierland
In Ierland worden jaarlijks ruim 300 gevallen van mond- en keelkanker ontdekt. Aan dit type kanker sterven ongeveer 100 mensen, wat het aantal sterfgevallen hoger maakt dan bij huidkanker. Deze dag is dan ook georganiseerd om aandacht voor de ziekte te creëren. In Nederland is er nog geen soortgelijk initiatief.

Cathal O’Grady
Voormalig Olympische boxer Cathal O’Grady werd afgelopen mei gediagnostiseerd met mondkanker tijdens zijn bezoek aan de tandarts. Ondanks het feit dat hij niet drinkt, niet rookt en een gezond leven leidt, werd er bij hem mondkanker geconstateerd. Dit betekent dat ondanks dat deze factoren het risico op de ziekte vergroten, deze nog steeds bij iedereen aangetroffen kan worden.

Lancering MCAD
Dit jaar was hij een van de sprekers tijdens de lancering van de MCAD van 2016. Hij moedigde mensen aan om gebruik te maken van de gratis onderzoeken en benadrukte hoe belangrijk het is om de ziekte in een vroeg stadium te ontdekken.

Andere sprekers
Naast O’Grady spraken ook andere bekenden die de ziekte hebben overwonnen, zoals journaliste Emily Hourican en zakenman Bobby Kerr. Volgens Kerr is het doel van deze dag voor hem dat mensen over de ziekte leren en een gratis controle laten doen; het is belangrijk dat er inzicht ontstaat over het onderwerp. Mensen zouden zich volgens hem regelmatig moeten laten controleren.

Vergroot risico
Dr Conor McAlister van de Irish Dental Association benadrukt dat het op reguliere basis nuttigen van alcohol of roken de kans op orale kanker met 40 procent kan vergroten. Dit betekent echter niet dat dit de enige oorzaken zijn.

Symptomen
Symptomen kunnen bestaan uit zweren in de mond die niet binnen drie weken helen, witte of rode plekken in de mond, een gezwel, of een aanhoudende zere keel of heesheid. Volgens Dr McAlister is er vooral een toename in diagnose gezien onder jonge mensen. “Ongeacht de oorzaak, het belangrijkste punt om te onthouden is dat een vroege ontdekking van de ziekte levens kan redden.”

Bron:
dentist.ie

Bekijk de instructievideo voor check op mondkanker door mondzorgprofessionals.

Lees meer over: Diagnostiek, Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z
Dental Machine: de mondzorgbehandeling van de toekomst?

Dental Machine: de mondzorgbehandeling van de toekomst?

Ontwerper Dahir Insaat heeft een apparaat ontwikkeld, de dental machine, dat wellicht de toekomst van de tandheelkunde zou kunnen zijn. Met behulp van robots maakt de zogenaamde “Dental Machine” tandheelkundige behandelingen pijnloos en snel.

Kleine robot
Tijdens deze behandeling bijt de patiënt op een apparaatje dat voorzien is van een boor, camera, LED-verlichting, watertoevoerpunt en een kleine robot.

De behandeling
Met meer dan honderdduizend omwentelingen per minuut maakt het wendbare robothoofd bewegingen in overeenstemming met de eisen van de tandarts. Deze bestuurt en controleert het apparaat vanaf een computer. In slechts enkele seconden verwijdert de robot het zieke tandweefsel en legt een vulling.

Het robothoofd kan ook worden vervangen door een laser.

Productie
De productiekosten van deze helpers komen volgens de ontwikkelaar neer op een bedrag tussen de vijfhonderd en duizend euro.

Bron: YouTube

Lees meer over: Opmerkelijk, Thema A-Z, Video
Eigen bijdrage implantaat gedragen prothese verandert

Eigen bijdrage implantaat gedragen prothese verandert

Vanaf 1 januari 2017 zal de nieuwe structuur voor eigen bijdragen voor een implantaat gedragen prothese ingaan.

Onder- en bovenkaak
Waar de eigen bijdrage voor een implantaat gedragen prothese eerst €125,- per kaak bedroeg, wordt dit veranderd naar 8% voor de bovenkaak en 10% voor de onderkaak. Voor beiden gaat dit over een prothese inclusief drukknoppen of stegconstructie. Wat niet verandert is de eigen bijdrage voor de conventionele prothese. Deze blijft 25%.

Problemen
De wijziging in de eigen bijdrage structuur brengt echter wel een probleem met zich mee, wat betreft het berekenen van de goede eigen bijdrage voor de prestatiecode J50. Deze code bedraagt de conventionele bovenprothese en onder implantaatgedragen prothese op drukknoppen of stegconstructie. Naar aanleiding hiervan heeft de NZA besloten om voor de prestatiecode J50 slechts een eigen bijdrage te hanteren van 17% voor het honorarium en de materiaal- en techniekkosten.

Bron: NZa brief, geplaatst op de ANT-tandartsen.nl

Lees meer over: Tandprothese | techniek, Tarieven, Thema A-Z
Vitamine D en cariës

Vitamine D en cariës

Een hoger vitamine D-gehalte zou het verlies van gebitselementen met meer dan 20% kunnen verminderen. dr. Barbara M. van Amerongen analyseerde de beschikbare onderzoeken over zonlicht, vitamine D en cariës en het vitamine D-gehalte van Nederlanders. Ook geeft zij een overzicht van de vitamine D-suppletieadviezen van de Gezondheidsraad en GrassrootsHealth.

Samenvatting
Cariës en parodontitis zijn beide infectieziekten. Antimicrobiële peptiden (AMPs) zijn natuurlijke antibiotica die een onderdeel van ons immuunsysteem vormen. AMPs doden de orale bacteriën die cariës en parodontitis veroorzaken, mits het vitamine D-gehalte in het bloed hoog genoeg is. Zonlicht of vitamine D-suppletie zorgen voor een voldoende vitamine D-gehalte. Uit recent Nederlands onderzoek bleek dat 59% van de onderzochte personen in de winter een vitamine D-tekort had: een vitamine D-gehalte < 50 nmol/L. Een vitamine D-gehalte van tenminste 50 nmol/L is misschien voldoende voor calciumabsorptie en calciumstofwisseling, nodig voor sterke botten en tanden. Echter voor het immuunsysteem, nodig voor de preventie van ziekten, is mogelijk een vitamine D-gehalte van tenminste 100 nmol/L wenselijk. Een dergelijk vitamine D-gehalte zou het verlies van gebitselementen met meer dan 20% kunnen verminderen.

Cariës en parodontitis
Cariës is de belangrijkste risicofactor voor het verlies van gebitselementen bij jongeren, terwijl bij ouderen, ouder dan 40 jaar, parodontitis de voornaamste risicofactor is. Zowel cariës als parodontitis zijn infectieziekten veroorzaakt door bacteriën.

Cariës
Cariës is dus een infectieziekte. Bacteriën, zoals Streptococcus Mutans, produceren uit suikers zuren, die het tandglazuur en het dentine (tandbeen) demineraliseren (ontkalken/aantasten).

Risicofactoren
De primaire risicofactoren voor cariës zijn snoepen en het niet tweemaal per dag tandenpoetsen met fluoridetandpasta. Minder bekend is dat Ultraviolet B (UVB) straling uit zonlicht en vitamine D-suppletie het risico op cariës kan verminderen Grant 2011; Hujoel 2013.

Vitamine D en tandcariës
Blootstelling aan zonlicht en het risico op cariës

Grant toonde een significante negatieve lineaire samenhang aan tussen cariësprevalentie en de UVB-index in juli Grant 2011. Hoe hoger de UVB-index in juli (in het gebied van 4,0-6,5 kJ/m2) des te lager het cariësrisico. Naast de UVB-index, hangen het gemiddelde aantal uren zonlicht per jaar, de breedtegraad, en de hoogte van het land samen met cariësprevalentie Grant 2011.

In een systematische review bestaande uit 22 publicaties gepubliceerd in 1924 tot 1945 en 2 na die tijd respectievelijk in 1975 en 1989 bevestigde Hujoel de bevindingen van Grant 2011 door in een meta-analyse (met 6 bevindingen) een verband tussen UV therapie en cariës aan te tonen en een reductie van het cariësrisico van 36% Hujoel 2013.

Vitamine D-suppletie en het risico op cariës
In hetzelfde review laat Hujoel zien dat suppletie met vitamine D3 (17 bevindingen) of vitamine D2 (15 bevindingen) geassocieerd is met een vermindert risico op cariës van respectievelijk 51% en 64%. Samengenomen leveren zonlicht/vitamine D-suppletie, 36 bevindingen uit 24 publicaties, een vermindert risico op cariës van maar liefst 53% Hujoel 2013. Let op, drinkwaterfluoridering en fluoridetandpasta zijn pas na 1945 ingevoerd.

Vitamine D-gehalte en het risico op cariës
Een recent Canadese bevolkingsonderzoek bij kinderen van 6 tot en met 11 jaar toonde aan dat een vitamine D-gehalte van ≥ 75 nmol/L in het bloed een vermindert risico op cariës geeft van 39%. Terwijl 40% van de kinderen drinkwaterfluoridering had en 75% van de kinderen de tanden tweemaal per dag poetste met (naar ik aanneem) fluoridetandpasta Schroth 2016.

Reeds in 1928 constateerde May Mellanby dat vitamine D cariës bij kinderen kon de verspreiding van cariës kon voorkomen en tot staan kon brengen. Zij schreef dit toe aan de werking van vitamine D op de calciumstofwisseling. Daarnaast veronderstelde zij destijds al dat vitamine D mogelijk ook een bacteriedodende werking had Mellanby 1928.

Antimicrobiële peptiden en vitamine D
Resistentie tegen antibiotica heeft zich over de wereld verspreid en is een groot probleem voor de volksgezondheid. Midden jaren tachtig is een zoektocht begonnen naar een nieuwe klasse van antibiotica waartegen resistentie moeilijker is op te wekken. Antimicrobiële peptiden (AMPs) zijn natuurlijk voorkomende antibiotica in ons immuunsysteem en spelen een belangrijke rol bij de afweer. Zij doden bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. Hierdoor kunnen gezonde personen dragers van pathogene micro-organismen zijn zonder dat dit klinisch tot uiting komt – zij daar ziek van worden van Nieuw Amerongen 2006.

AMPs kunnen hun doelcel snel doden, in vitro vaak binnen enkele minuten. Uit dergelijk onderzoek is gebleken dat de synthetische antimicrobiële peptiden, b-defensines en LL-37, zowel cariogene (cariës verwekkende), als paropathogene bacteriën kunnen doden Ouhara 2005. Het is gesuggereerd om AMPs toe te voegen aan mondspoelmiddel, tandpasta en kauwgom Dale 2005. Ook probeert de farmaceutische industrie geneesmiddelen met AMPs te maken van Nieuw Amerongen 2006.

 Aanvankelijk werd onderzoek naar AMPs gedaan, zonder te beseffen welke centrale rol zonlicht en vitamine D daarbij speelt. Hippocrates (460 – 370 voor Chr.) maakte bij de behandeling van tuberculose (TB) gebruik van zonlicht. Zonlicht en vitamine D zijn, door het toenemend gebruik van antibiotica, bij de behandeling van infectieziekten, zoals TB, op de achtergrond geraakt. Nieuwe inzichten over de werking van vitamine D op zowel het aangeboren als op het verworven afweersysteem hebben de belangstelling voor zonlicht en vitamine D doen opleven.

De genexpressie van één van die AMPs, hCAP18/LL-37, een humane cathelicidine, vindt ondermeer plaats in speekselklieren, speeksel, en orale mucosa Murakami 2002. Het gen van deze humane cathelicidine ligt op chromosoom 3p21.3 Larrick 1996. Buiten de cel en pas op het moment dat antimicrobiële werking vereist is, splitsen proteolytische enzymen het peptidedeel LL-37 van het eiwit hCAP18/LL-37 af Sørensen 2001. Deze stapsgewijze procedure is waarschijnlijk noodzakelijk om de cel te beschermen tegen de cytotoxische werking van LL-37.

In 2004 ontdekten Wang et al. als eersten dat de actieve vorm van vitamine D [het hormoon vitamine D of te wel Wang 2004; Gombart 2005. Voor de vorming van het hormoon vitamine D is de grondstof 25OHD vereist, dat op haar beurt uit zonlicht/vitamine D3 kan worden gemaakt. De vorming van hCAP18/LL-37 bleek ex-vivo direct afhankelijk van een voldoende vitamine D-gehalte [25OHD] Liu 2006. Voorts toonden Dixon et al. in een klinische studie aan dat het hCAP18/LL-37 gehalte in het bloed correleert met het vitamine D-gehalte ≤ 80 nmol/L (32 ng/ml) Dixon 2012. Dit veronderstelt dat een vitamine D-gehalte [25OHD] van tenminste 80 nmol/L (32 ng/ml) noodzakelijk is voor de vorming van voldoende hCAP18/LL-37 en een optimale werking van het immuunsysteem.

Vitamine D-tekort in Nederland
In Nederland varieert het gemiddelde vitamine D-gehalte met de seizoenen. In de winter is het vitamine D-gehalte ~50% lager dan in de zomer Runia 2012.  Uit ander Nederlands onderzoek (n=2503) blijkt dat in de winterperiode 59% van de deelnemers een vitamine D-tekort had: vitamine D-gehalte in het bloed < 50 nmol/L. Maar liefst 30% had een ernstig vitamine D-tekort: vitamine D-gehalte in het bloed < 30 nmol/L en 17% had een vitamine D-gehalte van tenminste 75 nmol/L. Kortom, bij een streefwaarde van 75 nmol/L had maar liefst 83% een vitamine D-tekort. In deze studie is niet nagegaan of de voedings- en suppletieadviezen van de Gezondheidsraad uit 2012 opgevolgd werden Boonman-de Winter 2015. Uit weer ander Nederlands onderzoek (n=2857) bleek dat slechts 6% van de deelnemers met een vitamine D-tekort vitamine D-supplementen gebruikten Brouwer-Brolsma 2016. Ook tijdens de vierdaagse is het vitamine D-gehalte bij 1061 wandelaars gemeten, die veel zonlicht krijgen, omdat zij jaarlijks gemiddeld zo’n 500 kilometer buiten lopen. Gemiddeld bleek het vitamine D-gehalte rond 90 nmol/L en slechts 3% had een vitamine D-tekort: vitamine D-gehalte in het bloed < 50 nmol/L. Slechts 11% van de deelnemers nam dagelijks vitamine D-supplementen Balvers 2016. Mogelijk worden de vitamine D-suppletieadviezen van de Gezondheidsraad onvoldoende opgevolgd.

Aanbevelingen
De Gezondheidsraad stelt voedingsnormen op. Voedingsnormen geven aan hoeveel mensen idealiter van een bepaalde stof binnen moeten krijgen om gezond te blijven. De Gezondheidsraad gaat regelmatig na of de bestaande voedingsnormen nog kloppen, of dat ze aanpassing behoeven aan de hand van recente wetenschappelijke inzichten. Voor vitamine D beperkt de Gezondheidsraad zich (vooralsnog) tot aanbevelingen voor de calciumstofwisseling.

Vitamine D-suppletieadvies voor de calciumstofwisseling
Bij de mineralisatie van bot en tanden is, naast calcium en fosfaat, vitamine D nodig. Vitamine D-tekort veroorzaakt rachitis (Engelse ziekte) bij kinderen en osteomalacie, botverlies en botbreuken bij volwassenen. Het kan ook spierzwakte en spierkrampen veroorzaken. De Gezondheidsraad beperkt haar aanbevelingen tot risicogroepen en gaat ervan uit dat een vitamine D-gehalte van tenminste 50 nmol/L voldoende is voor de calciumstofwisseling Gezondheidsraad 2012. Het Voedingscentrum implementeert de vitamine D-suppletieadviezen van de Gezondheidsraad (tabel 1).

Tabel 1: Suppletieadvies vitamine D van de Gezondheidsraad

suppletieadvies vitamine D

Voor een vitamine D-gehalte van tenminste 50 nmol/L bij alle gezonde mensen ouder dan 1 jaar is volgens het nieuwe conceptadvies van de European Food Safety Authority (EFSA) een vitamine D-suppletie van 15 mcg/dag mogelijk voldoende EFSA 2016. Door het opheffen van de risicogroepen vereenvoudigt EFSA het vitamine D-suppletieadvies, immers het suppletie-advies geldt dan voor iedereen ouder dan 1 jaar. Ook concludeer ik dat bij niet-gezonde mensen een hogere vitamine D-inname mogelijk wenselijk is. Dit zijn twee hele belangrijke verbeteringen. Vanaf 2017 zal de Gezondheidsraad alle EFSA adviezen over micro- en macronutriënten evalueren en op basis daarvan de adviezen voor de Nederlandse situatie vaststellen, aldus het Voedingscentrum (persoonlijke correspondentie).

Vitamine D-suppletieadvies voor het immuunsysteem
GrassrootsHealth is een Amerikaanse non-profit organisatie waaraan een groep van 48 meest vooraanstaande vitamine D wetenschappers (International Scientists Panel) verbonden is. Zij geven aanbevelingen niet alleen voor de calciumstofwisseling, maar ook voor de werking van het immuunsysteem. Deze wetenschappers zijn het erover eens dat een vitamine D-gehalte tussen 100-150 nmol (40-60 ng/ml) wenselijk is voor de gezondheid van bot (en tanden) en de preventie van ziekten (tabel 2).

Tabel 2: Vitamine D-gehalte [25(OH)D] wenselijk voor de gezondheid van bot en de preventie van ziekten.

prevention
Bekijk vergrootte versie tabel 2 vitamine D gehalte

Bijvoorbeeld, uit wetenschappelijk onderbouwd onderzoek is gebleken dat: Rachitis (rickets) voor 99% voorkomen kan worden met een vitamine D-gehalte van tenminste 47,5 nmol/L en vallen bij vrouwen voor 72% voorkomen kan worden met een vitamine D-gehalte van tenminste 70 nmol/L.

Mondzorgpraktijk

Vitamine D-suppletieadviezen van de Gezondheidsraad/het Voedingscentrum
Uw patiënt kan zelf op de website van het Voedingscentrum nagaan of extra vitamine D nodig is ter voorkoming van rachitis, osteomalacie, botbreuken, vallen en spierzwakte: Heb ik extra vitamine D nodig? (tabel 1). Deze aanbevelingen zijn preventief vanuit het oogpunt van de volksgezondheid. Zij beogen een streefwaarde van het vitamine D-gehalte van tenminste 50 nmol/L.

Vitamine D-suppletieadviezen op maat
Uw patiënt met onbegrepen cariës, gingivitis, parodontitis en Candida albicans of met een droge mond kunt u adviseren om te gaan wandelen. Immers uit het vierdaagse onderzoek is gebleken dat deelnemers aan de vierdaagse per jaar zo’n 500 km wandelen hetgeen gemiddeld een vitamine D-gehalte van 90 nmol/L opleverde Balvers 2016.

Ook kunt u (laten) nagaan of er sprake is van een vitamine D-tekort. Een vitamine D-bepaling kost circa €15. Aan de hand van het vitamine D-gehalte kunt u uw patiënt op maat de vitamine D-suppletieadviezen van GrassrootsHealth laten volgen. GrassrootsHealth streeft daarbij naar een vitamine D-gehalte van 100-150 nmol/L. Aangezien er grote individuele verschillen in de respons op vitamine D-suppletie is, is het nodig om de vitamine D-gehalte na enkele maanden liefst in februari opnieuw te meten. Een dergelijk vitamine D-gehalte zou het verlies van gebitselementen met meer dan 20% kunnen verminderen Zhan 2014.

Door:
Dr. Barbara M. van Amerongen, tandarts, verbonden geweest aan de Vakgroep Sociale Tandheelkunde, Universiteit van Amsterdam; Afdeling Tandheelkundige Basiswetenschappen, sectie Orale Biochemie (ACTA) VUmc; Vakgroep Moleculaire Celbiologie en Immunologie, VUmc; Vakgroep Cariologie Endodontologie en Pedodontologie, ACTA.

 

 

Lees meer over: Cariës, Medisch | Tandheelkundig, Mondhygiëne, Thema A-Z