Technieken voor behandeling van angstige kinderen

Communicatie voor behandeling
Het is belangrijk dat ouders en kinderen goed voorbereid zijn voor de eerste behandeling. Een vriendelijke stem aan de telefoon, goede informatie op de website of via brieven kunnen ouders gerust stellen. Voor kinderen is het goed om kindvriendelijke boeken over de tandarts te lezen.

Omgeving
Vriendelijk personeel, een kleurrijke wachtkamer met voldoende afleiding zijn belangrijk om angst bij kinderen te verminderen.

Eerste ontmoeting
Eerste indrukken zijn belangrijk en zo ook eerste ontmoetingen. Het beste kan de eerste ontmoeting niet in de behandelkamer plaatsvinden. Naar de wachtkamer gaan om de patiënt te begroeten en een praatje te maken kan erg geruststellend werken voor de patiënt. Voor u is dit ook gelijk een goede mogelijkheid om te peilen of een patiënt angstig is.

Herkennen
Er zijn een aantal gedragingen die kunnen wijzen op een angstig kind, voorbeelden hiervan zijn:

• Verstoppen achter ouder of meubels
•  Duimzuigen, nagelbijten of neuspeuteren
• Geen oogcontact of zwijgen
• Babytaal
• Zeggen buikpijn te hebben
• Huilen
• De boel vertragen door bijvoorbeeld meerdere toiletbezoeken
• Verstorend gedrag

Behandelkamer
De eerste behandeling hoeft niet noodzakelijkerwijs in de behandelstoel plaats te vinden. Als een kind liever bij de ouder op schoot zit kan dit ook een goede optie zijn. Vaak verveelt een kind zich na een tijdje zo dat het maar graag de behandelstoel wil uitproberen.

Communiceren met een angstig kind
Gebruik altijd taal die aansluit bij de leeftijd van het kind. Van groot belang is ook om te letten op wat het kind wil zeggen. Luister goed en vraag wanneer een kind bezorgd lijkt waar hij of zij bang voor is. Ook kan het prettig zijn voor een kind om te weten waar hij aan toe is, bespreek daarom eerst wat er gaat gebeuren tijdens de behandeling.

Communicatie tijdens behandeling
Ook tijdens de behandeling is het belangrijk om te blijven communiceren. Laat het kind weten dat hij het goed doet en beschrijf daarbij ook wat hij precies goed doet, bijvoorbeeld: ‘jij kan je mond ver openen, wat goed van je’. Dat werkt beter dan algemene complimenten zoals: ‘je doet het erg goed’.

Controle
Het kan erg beangstigend zijn om het gevoel te hebben de situatie niet te kunnen controleren. Een manier waarop u het kind het idee kunt geven dat het enige controle heeft is om af te spreken dat hij of zij de hand opsteekt als u even moet stoppen.

Keuzes
Door het kind keuzes te geven kunt u hem of haar het idee geven belangrijk te zijn. Zo kunt u bijvoorbeeld vragen: ‘welke tanden zal ik eerst polijsten, onder of boven?’.

Stap voor stap
Een goede manier om iets nieuws te introduceren is om het eerst uit te leggen, vervolgens te laten zien en daarna stap voor stap uit te voeren.

Intonatie
De toon van uw stem en lichaamstaal zijn belangrijke instrumenten om een boodschap over te brengen. Pas dit aan op het doel van de boodschap.

Belonen
Beloningen voor goed gedrag vergroten de kans dat het gedrag wordt herhaald. Een beloning kan bestaan uit een compliment of bijvoorbeeld een sticker of speeltje.

Afleiding
Zorg voor afleiding van datgene waar het kind zenuwachtig van wordt. U kunt bijvoorbeeld een spelletje met het kind doen, of het kind met de tenen of vingers laten wiebelen.

Rolmodel
Het kan helpen om een kind van dezelfde leeftijd en geslacht te laten zien die in eerste instantie ook zenuwachtig was maar het uiteindelijk toch goed deed. Hierbij kunt u laten zien dat het kind binnenkwam, de behandeling klaar was en de kamer weer verliet. Ook de beloning die het kind kreeg voor het goede gedrag is goed om te laten zien.

Ouders
Het kan fijn zijn voor kinderen als er een ouder aanwezig is in de behandelkamer. Hierbij is het belangrijk dat u te allen tijde de controle houdt en dat de ouder alleen aanwezig is en dus niet deel uitmaakt van de behandeling.

Einde behandeling
Geef het kind een compliment. Leg het kind ook uit wat er van hem of haar verwacht wordt na deze behandeling en wat er tijdens de volgende behandeling gaat gebeuren.

Bron: JIDA, volume 61, number 1, page 30-32