Nemen robots de mondzorg over?
De technische ontwikkelingen gaan steeds verder. Er bestaan al allerlei apparaten die met behulp van sensoren gezondheidsmetingen doen bij mensen. Hebben deze ontwikkelingen ook invloed op de tandheelkunde? Zullen robots ooit de hele mondzorg overnemen?
Digitalisering
Laatst kopte een artikel dat de tandarts nooit vervangen kan worden door de digitalisering. Ik twijfel daaraan gezien de ontwikkelingen. Ik borduur er alvast op voort.
“Luister, tandarts, ik heb een gaatje bij de 36O, fix die eventjes. Mondhygiënist, mijn tandvlees is onrustig en er zit tandsteen onder mijn tandvlees bij de 17.” Klinkt brutaal? Nou, wees gerust, in de toekomst zal dit niet in uw gezicht worden gezegd. Want wat uw patiënt wil, heeft hij (of zijn robot) allang aan u gecommuniceerd. Hoe weet de patiënt dit? Doordat hij dit zelf kan meten met allerlei technische snufjes, die nu al op de markt aan het komen zijn. Zoals de tandenborstel die je ademgeur kan peilen en je kan adviseren. Hoog tijd om u te verdiepen in deze ontwikkelingen voordat u uw patiënt niet meer begrijpt!
Wearables
Zo’n apparaat met technische snufjes is vaak een ‘wearable’. Dit is een digitaal apparaatje dat je bij je draagt. Dit kan een miniatuurtelefoontje voor om de pols zijn tot een sensor in de lens die bloedsuikerwaardes meet. Wearables zijn onder te verdelen in verschillende categorieën, waaronder ‘fitness trackers’.
Fitness trackers
Met fitness trackers, die je om je pols of aan je kleding kunt hangen, kunnen activiteiten in kaart gebracht worden. Hiermee kunnen stappen geteld worden en bijvoorbeeld hartslag en lichaamstemperatuur gemeten worden. Door koppeling van data kan er bijvoorbeeld inzicht gegeven worden in de voortgang van trainingen en de calorieverbranding. De kleine sensoren kunnen nog meer. Bijvoorbeeld bloedsuikerwaardes meten via een lens in het oog, iemands houding in de gaten houden via een clipje (‘Ga eens rechtop zitten!’) en de drukpunten van de voeten via de schoenzolen in kaart brengen tijdens het wandelen of hardlopen.
Online platform
Het online platform Selfcare speelt in op deze ontwikkelingen. Meetgegevens van zowel lifestyle- als gezondheidsapparaten van verschillende leveranciers kunnen op dit platform bewaard worden.
Deze meetgegevens blijven altijd bewaard, ook als de gebruiker stopt met een bepaald apparaat of een applicatie. Selfcare bewaart de gegevens, de gebruiker koppelt een ander apparaat aan en kan zonder onderbrekingen verder met het in kaart brengen van de eigen gezondheid en lifestyle. Op deze manier is het ook mogelijk om verbanden tussen lifestyle en medische parameters te leggen.
Desgewenst kan er zelfs een koppeling met de huisarts gemaakt worden om de gegevens over de gezondheid op een veilige manier door te sturen.
Diagnose geen mensenwerk
Goed, de data zijn verzameld en doorgestuurd naar de huisarts. Ik ga nog een stapje verder. Wat als de verzameling data uit een lichaam compleet is? Een robot kan dan zelf zoeken naar een diagnose, doordat hij over een database beschikt van alle ziektes die er maar bestaan. De robot kan dan dus ook verwijzen naar een geschikte behandelaar. Uiteraard eentje die compleet past bij de voorkeuren van zijn baasje, de patiënt, door de transparantie die behandelaars inmiddels geven. Hij kan bovendien een behandelvoorstel doen. Op het moment dat een computer/robot digitale röntgenfoto’s en alle behandelingen die daarop volgden (of juist niet volgden) kan inzien en bovendien het succespercentage kan monitoren, kan hij een prima advies kan geven. Bijvoorbeeld ook of er ergens geboord moet worden of niet. Als wij het kunnen leren, dan kan een computer het ook. Sterker nog, hij zal het beter kunnen dan wij!
Restaureren met hersengolven
Een gaatje boren doen we dan ook niet meer zelf. Dit gebeurt door een piepkleine robotarm, die zich in het gebit vastklemt en beschikt over sensoren en meters, die kunnen bepalen tot hoe diep er geboord zou moeten worden. Hij communiceert met de behandelaar die achter een scherm zit en het oppervlak flink uitvergroot ziet. De behandelaar heeft dan nog een joystick in handen. Later zal dit gewoon ergens in de lucht zweven en kan de behandelaar de robotarm opdrachten geven door in de lucht te tasten. Of direct via zijn hersengolven, die de robotarm kan opvangen. De robot kan interne discussies opvangen van zijn behandelaar en optreden als adviseur. Een computer die hersengolven opvangt van mensen die verlamd zijn, bestaat al.
Geen stress
Uw patiënt ligt er ondertussen rustig bij, want zijn stressniveau wordt keurig bijgehouden en daarop volgen precies de juiste interventies. Uiteraard bijgehouden en bedacht door een computer. De interventies blijven gedeeltelijk wel mensenwerk, omdat de patiënt dat wil. De patiënt wil persoonlijke aandacht. We willen menselijkheid in de zorg. Maar daarnaast worden we bijgestaan door technische snufjes, zoals geurtjes met een geruststellend effect en fijne muziekjes die zich rechtstreeks in de hersenen ‘boren’. Ach, misschien is uw patiënt ondertussen gewoon ook aan het werk via zijn VR-bril en merkt hij nog nauwelijks iets van de behandeling. Misschien is straks het hele principe van boren ook nog eens hopeloos ouderwets en kunnen alle gaatjes in de toekomst worden voorkomen of hoeft de cariës slechts overgoten te worden met een medicijn om het tandmateriaal te verharden.
Waar vindt de behandeling plaats?
Komt uw patiënt überhaupt nog bij u over de vloer? Of werken we op afstand? En behoren gaatjes dan nog wel tot de werkelijkheid of is het dan inmiddels een uitgestorven ziekte? Doordat sensoren elke aantasting in het gebit kunnen zien, kan er vroeg in gegrepen worden. De sensoren communiceren direct met de favoriete mondhygiënist die allerlei data kan lezen, waardoor de vinger meteen op zere plek gelegd kan worden. De mondhygiënist kan op afstand inbellen (hopeloos ouderwets woord) en de patiënt van advies voorzien. Zorg op maat wordt echt gegarandeerd, met werkelijk alles wordt rekening gehouden. De adviezen kunnen worden geprogrammeerd in het dagschema en dieet van de patiënt. In de ‘koelkast’ verschijnt namelijk vanzelf het beste uitgebalanceerde dieet en ragers, als die nog bestaan, komen spontaan ‘uit de lucht vallen’ op het juiste moment en in de juiste maat.
Zorg op maat
De gespreksvoering tussen mondhygiënist en patiënt blijft voorlopig nog wel bestaan. Patiënten willen menselijk contact houden en zelf kunnen blijven beslissen over hun levensstijl. Of dat ‘face to face’ is of via VR, dat is een persoonlijke keuze.
Zorg op maat is dus echt een blijvertje en zo ook ‘patient included decision making’. De patiënt heeft het meer dan ooit te voren voor het zeggen en alles kan. Gegevens over de behandeling hoeft de mondhygiënist niet met de tandarts te delen. Nee, het gehele (para)medische dossier is nu echt van de patiënt. Oh en privacy? Dat is zooooo 2017!
“Spelers als Google en Nike gaan de gezondheidszorg op z’n kop zetten”
Onlangs schreef Bob de Wit, professor Strategic Leadership Nyenrode Business University, een blog op Zorgvisie waarin hij aangeeft:
“De medisch-technologische ontwikkelingen gaan zo snel dat preventie van zorg komende decennia een enorme vlucht gaat nemen. Nieuwe tech-spelers als Google en Nike gaan de gezondheidszorg op hun kop zetten.”
Volgens De Wit is de strategie van grote technologische bedrijven gericht op preventie, niet op de cure en de care in de zorg. Deze bedrijven verzamelen veel informatie over de gezondheid van mensen via smart devices die bijvoorbeeld iemands conditie meten. Op basis van Big Data kunnen zij zo voorspellingen doen en adviezen geven. “Dan krijg je een melding dat het tijd is om te bewegen of een waarschuwing wanneer je hart slechter functioneert.”
‘In 2025 heeft u geen arts meer nodig’
De Wit vindt dat de gevolgen van de gevolgen van de digitale revolutie zwaar worden onderschat. “Ik had laatst een bijeenkomst met chirurgen. Ze denken dat ze onvervangbaar zijn. Maar het duurt niet lang meer voordat de operatierobots beter opereren, zeker bij de standaardoperaties. Die robots verbeteren zichzelf met zelflerende algoritmes. Het werk van chirurgen gaat veel meer lijken op dat van piloten. Die stellen aan het begin van de vlucht wat knopjes in en het vliegtuig vliegt zichzelf naar een bestemming.” Ook in care krijgen robots een grotere rol volgens De Wit. Er komen apps die databases met diagnoses met elkaar verbinden.
“Daar kan geen huisarts tegenop. In 2025 heeft u geen arts meer nodig.”
Bron:
Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist
Daniël Wismeijer rondde zijn studie tandheelkunde af in 1984 aan de KUN en werkte in het CBT aldaar tot 1994. In 1995 ging hij naar ACTA waar hij promoveerde. Van 1985 tot 2006 heeft hij gewerkt in het CBT van het Amphia Ziekenhuis te Breda. In 2006 is hij benoemd tot Hoogleraar Orale implantologie en Prothetische Tandheelkunde aan ACTA. Speerpunten van het onderzoek zijn CAD/CAM in de implantologie en prothetiek, het stimuleren van botgroei in botdefecten en rondom implantaten, de behandeling van peri-implantitis en het 3D printen van tandheelkundige restauraties, implantaten en botsubstituten. In 1985 is hij de tandartsenpraktijk Ellecom gestart. In 1991 de verwijspraktijk voor Orale Implantologie Veluwezoom. Deze verwijspraktijk is nu ondergebracht in een groepspraktijk in Dieren waar nu 6 tandartsen werkzaam zijn.
