Samenwerking tandarts-mondhygiënist kan beter

Verslag van de lezing van de heer Van Hoeve tijdens de Najaarsvergadering van de NVM. Met resultaten van een enquête onder mondhygiënisten over de samenwerking met tandartsen.

De heer Van Hoeve begon met te vertellen dat hij in Arnhem de eerste tandarts was die een mondhygiënist had in zijn praktijk. Ondertussen heeft hij daarnaast in de Praktiijk voor Parodontologie Arnhem met 13 mondhygiënisten heel prettig samengewerkt. Hij vroeg zich wel af wat er beter kon volgens mondhygiënisten. Want zij kijken immers op een andere manier naar de mond dan tandartsen.

Enquête
De heer Van Hoeve nam een enquête af onder mondhygiënisten uit zijn omgeving en via de NVM, die 200 mondhygië isten een enquete gemailed heeft. Op deze vragenlijst reageerden 40 mondhygiënisten. De enquête bestond onder andere uit de volgende vragen:
– Welke info mist u?
– Krijgt u meer info als u er om vraagt?
– Geeft de tandarts u voldoende steun op behandel-technisch gebied?
– Ervaart u beperkingen bij het uitvoeren van parodontale behandelingen?

50% van de reacties kwam van algemene praktijken, 40% van vrijgevestigde mondhygiëne praktijken en 10% van parodontologiepraktijken.

Beperkingen

De mondhygiënisten voelen meestal geen beperkingen in de behandeltijd en vinden meestal dat ze over voldoende technische vaardigheden beschikken.

65% ervaart dat er te weinig röntgenfotos meegegeven worden bij de verwijzing.
50% vindt het ontbreken van de behandelhistorie een groot gemis.
30% van de mondhygiënisten mist gemaakte afspraken met de patiënt.
20% ervaart regelmatig dat er geen diagnose is gesteld / wordt doorgegeven en geen reden van verwijzing wordt gegeven.
15% mist een behandelplan.

Mondhygiënisten ervaren nog meer beperkingen als tandartsen en orthodontisten niet openstaan voor hun benaderingen, behandelingen en suggesties.

Motivatie
Andere vragen gingen over de motivatie van de patiënt. Waardoor wordt dit belemmerd? Hierop werd heel wisselend gereageerd. Zo wordt het onderwerp financiën als een belemmering en beperking ervaren, vooral als de patiënt deze middelen niet (voldoende) heeft. En als een patiënt door de tandarts niet geïnformeerd wordt over zijn parodontitis, is de boodschap van de mondhygiënist een onaangename verrassing. De patiënt twijfelt dan over de juistheid van deze diagnose wat uiteraard niet ten goede komt van de motivatie.

Regelmatig geven tandartsen niet duidelijk de noodzaak van de chirurgie aan en de benodigde nazorg. Als de patiënt niet weet waarom hij zo vaak op recall moet komen, raakt hij snel gedemotiveerd.

Röntgenfotos
Het behandelen zonder fotos is echt een beperking voor de kwaliteit, bleek heel duidelijk uit de enquête. De heer Van de Hoeve is het hier geheel mee eens. Om zijn woorden kracht bij te zetten, presenteerde hij enkele casussen. Zo liet hij zien dat men zich lelijk kan vergissen in de wortellengte en dat wortelpuntontstekingen gemist worden bij het ontbreken van fotos.
In deze gevallen moet het behandelplan soms drastisch aangepast worden.

Nazorg
Hierna hield de spreker een kort betoog over het belang van parodontale nazorg. Hier wordt namelijk te vaak te min over gedacht. Terwijl dit zo belangrijk is. Als er geen nazorg wordt gegeven, raakt de patiënt vaak na enkele jaren alsnog zijn gebit kwijt. Goed reinigen tijdens een nazorgbehandeling is niet makkelijk, zeker palatinaal niet. Bij de recalls is het van belang de mond goed te reinigen en de patiënt te blijven motiveren om zijn mondhygiëne op niveau te houden.

Als blijkt dat er bij de herbeoordeling nog te veel bloeding is, is Van Hoeve van mening dat er niet meteen gekweekt moet worden. Geef het eerst nog een kans: door de pocketreductie kan de mondhygiënist beter op bepaalde plekken komen en kan door verdere behandeling verbetering optreden. Als het een probleem blijft, adviseert hij in principe chirurgische behandeling. Kweken is volgens hem geïndiceerd als er daarna nog onvoldoende genezing optreedt.
Iedereen kweken is al helemaal niet de bedoeling, want 50% van de A.a .-geïnfecteerden is enkel drager en krijgt nooit parodontitis. Bij LJP hoeft er ook niet gekweekt te worden; 97% van de mensen met LJP, heeft A.a. en heeft dus een combi-kuur nodig. Bij agressieve parodontitis is een kweek geïndiceerd, zodat bij onvoldoende weefselreactie het juiste antibioticum ingezet kan worden.
Niet aansluitende kronen (overcontour), kunnen ook oorzaak zijn van slecht herstel. Overleg dan goed met de tandarts, zo klonk zijn advies.

Stellingen
Als laatste werd er door de congresbezoekers gestemd op een aantal stellingen:

85% vindt dat de mondhygiënist en de tandarts samen een behandelplan moeten maken
70% vindt het onmogelijk zonder röntgenfotos een diagnose te stellen en een behandelplan te maken
97% (!) vindt dat nog niet alle tandartsen paro-minded zijn
93% vindt dat de samenwerking tussen tandarts en mondhygiënist beter kan

De reactie van de spreker hierop was dat er nog heel veel te doen is voor de NVM.

De heer J.P. van Hoeve is tandarts parodontoloog. Van Hoeve werkte geruime tijd in de algemene praktijk waarin nadruk lag op prothetiek en parodontologie. Naast zijn werkzaamheden in de algemene praktijk en vanaf 1987 in de Praktijk voor Prodontologie Arnhem werkte Van Hoeve van 1970 tot 1987 pert-time op de vakgroep Parodontologie in het studentenonderwijs en het PAOT aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ook is Van Hoeve in de loop der jaren bestuurslid geweest van diverse tandheelkundige verenigingen. Sinds 2006 geeft Van Hoeve voornamelijk postacademisch onderwijs en cursussen aan mondhygiënisten en assistenten. Daarnaast is hij als vrijwilliger actief in het trainen van tandartsen in o.a. Nicaragua en Oekraïne.Ook schreef hij het boek Parodontologie in de praktijk.

Door: Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist